Ge\u00e7ti\u011fimiz hafta genelinde ve gerek i\u00e7eride, gerekse k\u00fcresel d\u00fczeyde beklentilerin farkl\u0131la\u015fmaya devam etti\u011fini g\u00f6rd\u00fck. Geli\u015fmi\u015f ekonomiler cephesinde herhangi bir \u015fey de\u011fi\u015fmez iken geli\u015fmekte olanlarda riskten ka\u00e7\u0131nma e\u011filiminin dalgal\u0131 bir \u015fekilde etkisnii s\u00fcrd\u00fcrd\u00fc\u011f\u00fcne tan\u0131k olduk; paras\u0131n\u0131n a\u015f\u0131r\u0131 de\u011ferlenmesini \u00f6nlemek ad\u0131na son iki y\u0131ld\u0131r bir \u015feyler yapmaya \u00e7al\u0131\u015fan ekonomilerin \u00f6nemli bir k\u0131sm\u0131 \u015fimdi a\u015f\u0131r\u0131 de\u011fer kayb\u0131 ve buna ba\u011fl\u0131 de\u011fi\u015fiklikleri kontrol alt\u0131na almaya \u00e7al\u0131\u015f\u0131yor. Benzer e\u011filimler \u00fclkemizde de ya\u015fan\u0131yor. Gelece\u011fe y\u00f6nelik belirsizlik ve k\u0131r\u0131lganl\u0131k art\u0131yor. Pek \u00e7ok ekonomide evdeki hesaplar\u0131n \u00e7ar\u015f\u0131ya uymad\u0131\u011f\u0131 dikkat \u00e7ekiyor; g\u00fcvensizlik ve riskten ka\u00e7\u0131nma y\u00f6n\u00fcndeki e\u011filimler gerek siyasi iradeleri, gerekse d\u00fczenleyici kurumlar\u0131 zorluyor… \u0130yice a\u011f\u0131rla\u015fm\u0131\u015f sorunlar\u0131n k\u00f6kenine inilemiyor olmas\u0131, ekonomik de\u011fi\u015fkenlere m\u00fcdahale ihtiyac\u0131n\u0131n \u00e7e\u015fitlenerek b\u00fcy\u00fcmesi gibi fakt\u00f6rler ise k\u0131sa vadeden \u00f6teye ba\u015far\u0131 \u015fans\u0131n\u0131 s\u0131n\u0131rl\u0131yor.<\/span><\/div>\n

Yaln\u0131zca son bir hafta i\u00e7inde T\u00fcrkiye Cumhuriyeti Merkez Bankas\u0131’n\u0131n ald\u0131\u011f\u0131 kararlar ile eylem ve s\u00f6ylemlerine, finansal piyasalar\u0131m\u0131zda ya\u015fananlara bakt\u0131\u011f\u0131m\u0131zda anormalli\u011fi alg\u0131lamak zor olmuyor. K\u0131sa vadeli faizlerle veya bunlara ili\u015fkin beklentilerle oynamadan ne kadar ve ne \u015fekilde olur ise olsun m\u00fcdahaleler ile T\u00fcrk Liras\u0131’ndaki de\u011fer kayb\u0131n\u0131 \u00f6nlemek pek m\u00fcmk\u00fcn olam\u0131yor, para politikas\u0131 s\u0131k\u0131la\u015fmasa bile bu y\u00f6ndeki beklentilerin g\u00fc\u00e7lenmesi ise belki d\u00f6viz kurundaki e\u011filimi bir s\u00fcre i\u00e7in frenliyor, fakat bilan\u00e7olarda tahribat yaratacak yan tesirleri harekete ge\u00e7iriyor. T\u00fcrkiye Cumhuriyeti Merkez Bankas\u0131 d\u00f6viz sat\u0131m ihaleleri ile d\u00f6viz sepeti baz\u0131nda T\u00fcrk Liras\u0131’ndaki de\u011fer kayb\u0131n\u0131n yeni rekorlar k\u0131rmas\u0131n\u0131 \u00f6nleyemedi; enflasyon tehlikesinin ciddile\u015fti\u011fini kabul etmek durumunda kald\u0131 ve faizleri y\u00fckseltebilece\u011fi sinyalini vermek zorunda kald\u0131. Bug\u00fcnk\u00fc durum daha \u00f6nce dile getirilen iki farkl\u0131 senaryoya uymuyor, birka\u00e7 \u00f6nce kaleme ald\u0131\u011f\u0131m\u0131z \u00fc\u00e7\u00fcnc\u00fc senaryo olas\u0131l\u0131\u011f\u0131n\u0131n g\u00fc\u00e7lendi\u011fi ve kap\u0131y\u0131 \u00e7almaya ba\u015flad\u0131\u011f\u0131 g\u00f6zleniyor. Ekonominin daralmas\u0131, i\u015fsizlik ve enflasyon riskinin artmas\u0131 \u015feklinde \u00f6zetlenebilecek tehlike riskten ka\u00e7\u0131nma e\u011filimini u\u011fyar\u0131yor ve g\u00fcvensizlik yarat\u0131yor.<\/span><\/div>\n

Hafta i\u00e7inde yap\u0131lan Para Kurulu toplant\u0131s\u0131nda al\u0131nan kararlar k\u0131sa vadeli faizler ve bankalar\u0131n kaynak maliyetlerini de\u011fi\u015ftirmedi, fakat beklentileri farkl\u0131la\u015ft\u0131rd\u0131; devlet i\u00e7 bor\u00e7lanma senetleri piyasas\u0131nda referans faizler y\u00fckseldi, menkul ve gayrimenkul \u015feklindeki varl\u0131k de\u011ferlerine ili\u015fkin tehlike sermaye piyasalar\u0131n\u0131 etkilemeye ba\u015flad\u0131. Ancak bu sayede T\u00fcrk Liras\u0131’ndaki de\u011fer kayb\u0131 \u015fimdilik durdurulabildi. E\u011fer d\u00f6viz kuru daha makul seviyelere gerilemez ise enflasyonda ya\u015fanacak art\u0131\u015flara tepki niteli\u011finde faiz y\u00fckseli\u015fleri gelecek, hem mali sistemin kaynak maliyeti artacak, hem de varl\u0131k de\u011ferleri ve bilan\u00e7olar bu durumdan olumsuz y\u00f6nde etkilenecek. Belli ki Merkez Bankas\u0131 mali sistemi beklentiler ile y\u00f6nlendirerek sonu\u00e7 almaya \u00e7al\u0131\u015f\u0131yor, fakat bu durumun son bir y\u0131ldaki kredi hacmindeki art\u0131\u015f\u0131 s\u0131n\u0131rlamaya y\u00f6nelik benzer grii\u015fimden \u00e7ok daha farkl\u0131 oldu\u011funu kabul etmek gerekiyor.<\/span><\/div>\n

E\u011fer son bir y\u0131l i\u00e7inde cari a\u00e7\u0131ktaki \u00e7ok tehlikeli t\u0131rman\u0131\u015f\u0131 s\u0131n\u0131rlamak amac\u0131 ile bankalar kredi politikas\u0131n\u0131 farkl\u0131la\u015ft\u0131rsa idi, zorunlu kar\u015f\u0131l\u0131klar ya\u015fanan \u00f6l\u00e7\u00fcde artmayacak ve d\u00f6viz kuru ile kaynak maliyetinde ya\u015fanan y\u00fckseli\u015fler daha s\u0131n\u0131rl\u0131 kalabilecekti. Fakat olmad\u0131. Bu kez mali sistem i\u00e7in tehlike daha b\u00fcy\u00fck ve ba\u015far\u0131 \u015fans\u0131 \u00e7ok daha s\u0131n\u0131rl\u0131 T\u00fcrk Liras\u0131’ndaki de\u011fer kayb\u0131 k\u0131smen de olsa geri al\u0131namaz ise olumsuz e\u011filimler \u00e7e\u015fitlenerek g\u00fc\u00e7lenecek, k\u0131r\u0131lganl\u0131k artacak. Tehlikeyi hafifletmek i\u00e7in yerle\u015fiklerin mevcut risklerini ta\u015f\u0131maya devam etmeleri i\u00e7in ikna edilmeleri ve yabanc\u0131 sermaye giri\u015flerinin art\u0131r\u0131lmas\u0131 gerekecek!.. Ya da finansal piyasalardaki olumsuz g\u00f6r\u00fcn\u00fcm\u00fc farkl\u0131la\u015ft\u0131rmak ad\u0131na kimsenin almak istemedi\u011fi riskleri \u00fcstlenmek durumunda kalacaklar… Bu a\u00e7maz, s\u00fcrd\u00fcr\u00fclebilir olmayan e\u011filimlerde \u0131srar edip a\u015f\u0131r\u0131l\u0131klar\u0131 zorlaman\u0131n do\u011fal bir sonucu olarak kar\u015f\u0131m\u0131za \u00e7\u0131k\u0131yor. Kredi hacmindeki art\u0131\u015f\u0131 daraltarak cari a\u00e7\u0131\u011f\u0131 ve d\u00f6viz kurunda ya\u015fanacak y\u00fckseli\u015fi s\u0131n\u0131rlamak mali sekt\u00f6r a\u00e7\u0131s\u0131ndan bir tercih niteli\u011finde idi, fakat T\u00fcrk Liras\u0131’n\u0131 de\u011ferlendirerek faizlerde ya\u015fanacak y\u00fckseli\u015fi s\u0131n\u0131rlamak yaln\u0131zca onlar\u0131n se\u00e7imi ile ba\u015far\u0131labilecek bir durum olam\u0131yor. Umulan sonu\u00e7lar\u0131n al\u0131nmas\u0131 bir dizi tesad\u00fcfler ve mucizeleri gerektiriyor. Son bir y\u0131l i\u00e7inde kredi hacmindeki art\u0131\u015f konusunda ya\u015fanan inatla\u015fman\u0131n hem Merkez Bankas\u0131’n\u0131n, hem de mali sekt\u00f6r\u00fcn hareket yetene\u011fini daraltt\u0131\u011f\u0131n\u0131 g\u00f6r\u00fcyor ve geli\u015fmeleri endi\u015fe ile izliyoruz. S\u00fcrd\u00fcr\u00fclebilir olmayan e\u011filimler s\u00f6z konusu oldu\u011funda, belli kesimlerin kazan\u0131mlar\u0131n\u0131 korumak ad\u0131na sergiledi\u011fi uzla\u015fmazl\u0131\u011f\u0131n b\u00fcy\u00fck bir hata olabilece\u011fini ya\u015fayarak g\u00f6r\u00fcyoruz.<\/span><\/div>\n

Y\u0131llard\u0131r g\u00f6r\u00fcnd\u00fc\u011f\u00fcm\u00fcz gibi olmad\u0131\u011f\u0131m\u0131z\u0131 iddia ediyorduk, art\u0131k g\u00f6r\u00fcnt\u00fcy\u00fc korumakla ve beklentileri y\u00f6nlendirmekte \u00e7ok zorlan\u0131yoruz. \u00c7ok uzun bir s\u00fcre boyunca T\u00fcrk Liras\u0131’n\u0131n a\u015f\u0131r\u0131 de\u011ferli kalmas\u0131 veya de\u011ferlenmesi y\u00f6n\u00fcnde \u00e7aba harcanmas\u0131, bu durumun dalgal\u0131 kur maskesi ile topluma sunulmas\u0131 sorunlar\u0131 a\u011f\u0131rla\u015ft\u0131rd\u0131, cari a\u00e7\u0131\u011f\u0131n b\u00fcy\u00fcmesi ve d\u0131\u015f finansman kalitesinin d\u00fc\u015fmesi ile hacme ili\u015fkin belirsizli\u011fin artmas\u0131 dengeleri de\u011fi\u015ftirdi. De\u011fi\u015fim diyerek de\u011fi\u015fime direnenler zorland\u0131; kimseyi derlemeden ve herkesin kendilerini anlamalar\u0131n\u0131 bekleyerek gidebilecekleri bir yer kalmad\u0131. Dalgal\u0131 kur uygulamas\u0131n\u0131n maskesi d\u00fc\u015ft\u00fc, ger\u00e7e\u011fi ise eski k\u00f6ye yeni adetler getirdi! M\u00fcdahaleler oynakl\u0131\u011fa y\u00f6nelik olmaktan \u00e7\u0131k\u0131p seviyeye y\u00f6neldi. Bu tablo daha m\u00fcrekkebi kurumayan Orta Vadeli Plan\u0131 tart\u0131\u015fmal\u0131 duruma d\u00fc\u015f\u00fcrd\u00fc. Merkez Bankas\u0131 hem k\u0131sa vadil faizleri, hem de d\u00f6viz kurunu umdu\u011fu seviyede tutamaz; faizler y\u00fckselmeye devam eder ise hi\u00e7bir \u015feyin eskisi gibi olamayaca\u011f\u0131 sanc\u0131l\u0131 ve uzun bir ge\u00e7i\u015f d\u00f6nemi daha fazla \u00f6telenemez…<\/span><\/div>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

Ge\u00e7ti\u011fimiz hafta genelinde ve gerek i\u00e7eride, gerekse k\u00fcresel d\u00fczeyde beklentilerin farkl\u0131la\u015fmaya devam etti\u011fini g\u00f6rd\u00fck. Geli\u015fmi\u015f ekonomiler cephesinde herhangi bir \u015fey de\u011fi\u015fmez iken geli\u015fmekte olanlarda riskten…<\/p>\n","protected":false},"author":21,"featured_media":931,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"_monsterinsights_skip_tracking":false,"_monsterinsights_sitenote_active":false,"_monsterinsights_sitenote_note":"","_monsterinsights_sitenote_category":0,"footnotes":""},"categories":[1],"tags":[],"class_list":["post-6866","post","type-post","status-publish","format-standard","has-post-thumbnail","hentry","category-tumyazilar"],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/6866","targetHints":{"allow":["GET"]}}],"collection":[{"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/users\/21"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=6866"}],"version-history":[{"count":0,"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/6866\/revisions"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/media\/931"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=6866"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=6866"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=6866"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}