{"id":6166,"date":"2011-10-07T14:07:36","date_gmt":"2011-10-07T11:07:36","guid":{"rendered":"http:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/?p=6166"},"modified":"2011-10-07T14:07:44","modified_gmt":"2011-10-07T11:07:44","slug":"temiz-dalgalidan-kirli-dalgaliya","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/i\/temiz-dalgalidan-kirli-dalgaliya\/","title":{"rendered":"Temiz Dalgal\u0131dan Kirli Dalgal\u0131ya"},"content":{"rendered":"<p>Hat\u0131rlay\u0131n, 2001&#8217;den itibaren uygulanmaya ba\u015flanan &#8220;d\u00f6vizin fiyat\u0131 arz ve talebine g\u00f6re belirlenir&#8221; sistemi, \u015fimdi Merkez Bankas\u0131&#8217;n\u0131n tarihi, miktar\u0131 ve verece\u011fi tutar\u0131 belli olmayan d\u00f6viz m\u00fcdahalelerine d\u00f6n\u00fc\u015ft\u00fc.<br \/>\nLiterat\u00fcrde bu d\u00f6viz kuru rejimlerinden birincisi &#8220;temiz dalgal\u0131&#8221;, ikincisi ise &#8220;kirli dalgal\u0131&#8221; olarak adland\u0131r\u0131l\u0131r.<\/p><div class=\"bilge-yaziust\" style=\"margin-top: 10px;margin-bottom: 10px;\" id=\"bilge-2495408580\"><ins class=\"adsbygoogle\"\r\n     style=\"display:block\"\r\n     data-ad-client=\"ca-pub-7495567325667578\"\r\n     data-ad-slot=\"9580705384\"\r\n     data-ad-format=\"rectangle\"\r\n     data-full-width-responsive=\"true\"><\/ins>\r\n<script>\r\n(adsbygoogle = window.adsbygoogle || []).push({});\r\n<\/script><\/div>\n<p><strong>NASIL GELD\u0130K?<\/strong><br \/>\n2001 y\u0131l\u0131nda IMF ile yap\u0131lan stand-by anla\u015fmas\u0131nda d\u00f6viz kurunun tam dalgal\u0131 olaca\u011f\u0131, Merkez Bankas\u0131&#8217;n\u0131n m\u00fcdahalede bulunmayaca\u011f\u0131 ve TL&#8217;nin di\u011fer \u00fclke paralar\u0131na g\u00f6re de\u011ferinin d\u00f6viz arz ve talebine g\u00f6re belirlenece\u011fi a\u00e7\u0131k\u00e7a yer alm\u0131\u015ft\u0131.<br \/>\nDaha sonra &#8220;home made&#8221; 2006 kriziyle kar\u015f\u0131la\u015ft\u0131k. Merkez Bankas\u0131 \u00f6nce m\u00fcdahale etmedi. Sonra bakt\u0131 ki i\u015f k\u00f6t\u00fcye gidiyor hem d\u00f6viz satarak hem de faizleri ayarlayarak vaziyete h\u00e2kim oldu.<br \/>\nNe var ki bu arada baz\u0131 yabanc\u0131 yat\u0131r\u0131mc\u0131lar beklemedikleri zararlarla kar\u015f\u0131la\u015ft\u0131lar.<br \/>\nBunun \u00fczerine o tarihlerde imzalanan niyet mektubuna &#8220;kurlarda a\u015f\u0131r\u0131 oynakl\u0131k olu\u015ftu\u011fu zaman&#8221; m\u00fcdahalenin yap\u0131labilece\u011fi h\u00fckm\u00fc getirildi.<br \/>\nIMF anla\u015fmas\u0131 2008 y\u0131l\u0131nda sona erdikten sonra Merkez Bankas\u0131&#8217;n\u0131n rezerv biriktirme konusunda eli serbest kald\u0131. D\u00fczenli olarak yapt\u0131\u011f\u0131 al\u0131m ihaleleriyle rezervlerini art\u0131rma yoluna gitti.<br \/>\nBu y\u0131l\u0131n yaz aylar\u0131nda piyasalarda ba\u015flayan ve giderek artan gerginlik ve cari a\u00e7\u0131k sorununun boyutlar\u0131 Banka&#8217;y\u0131 \u00f6nce d\u00fczenli d\u00f6viz sat\u0131mlar\u0131na, daha sonra ise &#8220;kirli m\u00fcdahaleye&#8221; zorlad\u0131.<br \/>\nSon 10 g\u00fcnde kirli m\u00fcdahalenin \u00f6rneklerini g\u00f6zl\u00fcyoruz.<br \/>\nD\u00f6viz kuru rejimi de\u011fi\u015fmedi ama m\u00fcdahalenin \u015fiddeti ve miktar\u0131 ge\u00e7mi\u015fe k\u0131yasla bamba\u015fka bir y\u00f6ne gitti.<\/p>\n<p><strong>D\u0130KKAT ED\u0130LMES\u0130 GEREKENLER<\/strong><br \/>\nGeldi\u011fimiz bu safhada kan\u0131mca \u00fczerinde durulmas\u0131 gereken noktalar \u015f\u00f6yle \u00f6zetlenebilir.<br \/>\n\u25a0 Merkez Bankas\u0131&#8217;n\u0131n halen mevcut 85 milyar dolarl\u0131k rezervlerinin bug\u00fcnk\u00fc ortamda m\u00fcdahaleler i\u00e7in yeterli oldu\u011fu kan\u0131s\u0131nday\u0131m.<br \/>\nMedyada yer alan &#8220;Merkez&#8217;in 0-15 milyar dolar kullan\u0131labilir rezervi bulundu\u011fu&#8221; haberleri ger\u00e7ekleri yans\u0131tmamaktad\u0131r. Merkez Bankas\u0131 elindeki t\u00fcm d\u00f6vizleri kullanabilir, Bank of International Settlement (BIS) ya da di\u011fer merkez bankalar\u0131ndan istedi\u011fi kadar d\u00f6viz bor\u00e7lanmas\u0131 yapabilir.<br \/>\n\u25a0 Ke\u015fke 2002 ile 2008 y\u0131llar\u0131 aras\u0131nda d\u00fcnyada likidite bol iken rezervlerimizi 200 milyar dolar ve daha y\u00fckse\u011fe \u00e7\u0131karabilseydik. Bug\u00fcn hem rahat eder, hem de ge\u00e7mi\u015fte TL&#8217;nin a\u015f\u0131r\u0131 de\u011ferlenmesini \u00f6nlerdik. Ama olmad\u0131 i\u015fte.<br \/>\n\u25a0 Bu arada spek\u00fclatif hareketlere de dikkat etmek gerekir.<br \/>\n\u00c7ar\u015famba g\u00fcn\u00fc a\u00e7\u0131lan 1 milyar 350 milyon dolarl\u0131k ihaleye gelen 1 milyar 850 milyon dolarl\u0131k talep sadece d\u00f6viz gereksinimini kar\u015f\u0131lamak i\u00e7in de\u011fildi. &#8220;D\u00f6viz pozisyonunu&#8221; de\u011fi\u015ftirmek ya da yeni pozisyon almak isteyenler de ihaleye girdi.<br \/>\nBunlar\u0131n dolar\u0131 d\u00fc\u015f\u00fck fiyattan al\u0131p, y\u00fcksek fiyata satmak isteyen spek\u00fclat\u00f6rler oldu\u011fu a\u00e7\u0131kt\u0131.<br \/>\nMerkez Bankas\u0131 bu oyunu fark etti. Sat\u0131\u015f\u0131 750 milyon dolarda durdurdu.<br \/>\nD\u00fcn de ayn\u0131 \u015fey oldu. Teklif 2 milyar dolarken, 350 milyon dolar sat\u0131ld\u0131.<br \/>\n&#8220;Kirli m\u00fcdahaleye&#8221; &#8220;kirli tekliflerin&#8221; gelmesi do\u011fal.<br \/>\n\u25a0 B\u00f6yle kaotik ortamlarda spek\u00fclatif sald\u0131r\u0131lara \u00e7ok dikkat etmek gerekir. Bir \u00fclkenin i\u00e7 paras\u0131n\u0131n de\u011ferini d\u00fc\u015f\u00fcr\u00fcp ona g\u00f6re pozisyon alarak para kazananlar sistemde her zaman f\u0131rsat ararlar. Bu y\u00f6nde merkez bankalar\u0131n\u0131 test ederler ve zorlarlar.<br \/>\nBu f\u0131rt\u0131na ge\u00e7tikten sonra h\u00fck\u00fcmetin d\u00f6viz fiyat\u0131n\u0131 bu derecede oynatan k\u0131r\u0131lganl\u0131klar\u0131, olu\u015fumlar\u0131 ve sistemleri masaya yat\u0131rmas\u0131 gerekti\u011fini d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcyorum.<\/p>\n<p>Gazi ER\u00c7EL<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"<p>Hat\u0131rlay\u0131n, 2001&#8217;den itibaren uygulanmaya ba\u015flanan &#8220;d\u00f6vizin fiyat\u0131 arz ve talebine g\u00f6re belirlenir&#8221; sistemi, \u015fimdi Merkez Bankas\u0131&#8217;n\u0131n tarihi, miktar\u0131 ve verece\u011fi tutar\u0131 belli olmayan d\u00f6viz m\u00fcdahalelerine&hellip;<\/p>\n","protected":false},"author":418,"featured_media":5395,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"_monsterinsights_skip_tracking":false,"_monsterinsights_sitenote_active":false,"_monsterinsights_sitenote_note":"","_monsterinsights_sitenote_category":0,"footnotes":""},"categories":[1],"tags":[],"class_list":["post-6166","post","type-post","status-publish","format-standard","has-post-thumbnail","hentry","category-tumyazilar"],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/6166","targetHints":{"allow":["GET"]}}],"collection":[{"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/users\/418"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=6166"}],"version-history":[{"count":0,"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/6166\/revisions"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/media\/5395"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=6166"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=6166"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=6166"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}