{"id":56305,"date":"2018-10-29T19:20:47","date_gmt":"2018-10-29T16:20:47","guid":{"rendered":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/?p=56305"},"modified":"2018-10-29T19:20:47","modified_gmt":"2018-10-29T16:20:47","slug":"cetin-unsalan-anadoluda-umut-veren-hareketlenme","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/i\/cetin-unsalan-anadoluda-umut-veren-hareketlenme\/","title":{"rendered":"\u00c7etin \u00dcnsalan &#8211; Anadolu\u2019da umut veren hareketlenme"},"content":{"rendered":"<p><em><strong>Son y\u0131llarda T\u00fcrkiye\u2019nin farkl\u0131 b\u00f6lgelerinde, farkl\u0131 illerine giderek incelemeler yapma f\u0131rsat\u0131na eri\u015ftim. Tokat\u2019tan Mardin\u2019e, I\u011fd\u0131r\u2019dan Edirne\u2019ye, Ordu\u2019dan Ad\u0131yaman\u2019a kadar bir\u00e7ok il gezdim.<\/strong><\/em><\/p><div class=\"bilge-yaziust\" style=\"margin-top: 10px;margin-bottom: 10px;\" id=\"bilge-1967116883\"><ins class=\"adsbygoogle\"\r\n     style=\"display:block\"\r\n     data-ad-client=\"ca-pub-7495567325667578\"\r\n     data-ad-slot=\"9580705384\"\r\n     data-ad-format=\"rectangle\"\r\n     data-full-width-responsive=\"true\"><\/ins>\r\n<script>\r\n(adsbygoogle = window.adsbygoogle || []).push({});\r\n<\/script><\/div>\n<p>Kimi zaman sivil toplum kurulu\u015flar\u0131yla, kimi dem de Ekonomi Gazetecileri Derne\u011fi\u2019nin Anadolu Bulu\u015fmalar\u0131 kapsam\u0131nda yapt\u0131\u011f\u0131m\u0131z ziyaretlerde memnuniyetle g\u00f6rd\u00fcm ki, her ilde \u00e7ok b\u00fcy\u00fck potansiyel s\u00f6z konusu. Hepsinin ortak \u00f6zelli\u011fi \u015fehirde yar\u0131na ili\u015fkin emin ad\u0131m atmaya y\u00f6nelik hareketlenme ve e\u011filim olmas\u0131. Elbette sorunlar da var; ama k\u0131p\u0131rt\u0131y\u0131 hissedebiliyorsunuz.<\/p>\n<p>Son dura\u011f\u0131m Ayd\u0131n\u2019d\u0131&#8230; Binlerce y\u0131ll\u0131k tarihi ile turizm, d\u00fcnya ad\u0131na yapt\u0131\u011f\u0131 \u00f6nemli \u00fcr\u00fcnleriyle tar\u0131m, jeotermal ve r\u00fczgar ile birlikte enerji, tar\u0131ma entegre edilmi\u015f \u00f6zelli\u011fiyle sanayi ve zengin yataklar\u0131yla madenleri ad\u0131na b\u00fcy\u00fck bir potansiyel ta\u015f\u0131yan ilde incelemelerde bulunduk.<\/p>\n<p>Hepsinden \u00f6nemlisi, belki hacim olarak potansiyelinin \u00e7ok alt\u0131nda ama d\u0131\u015f ticaret fazlas\u0131 veren bir ilde olman\u0131n keyfini ya\u015fad\u0131k. \u015eimdi de bu ilin hacmini artt\u0131rmak i\u00e7in \u00e7al\u0131\u015fmalar i\u00e7inde olmas\u0131 gerekiyor. Esasen toplant\u0131n\u0131n bir \u00f6nemli aya\u011f\u0131n\u0131 da bu potansiyeli kamuoyuyla payla\u015fmak i\u00e7in didinmeleri olarak nitelendirmek gerekir.<\/p>\n<p>D\u00fcnyada gelece\u011fin en \u00e7ok katma de\u011fer elde edilecek ve stratejik \u00fcr\u00fcn\u00fcn\u00fcn g\u0131da olarak kabul edilmesinden yola \u00e7\u0131karsak, Ayd\u0131n\u2019\u0131n tar\u0131m hakim ekonomisini, d\u0131\u015f kaynak sa\u011flaman\u0131n en reel sekt\u00f6r boyutu olarak da bakarsak turizme dayanan yap\u0131lanmas\u0131n\u0131 do\u011fru de\u011ferlendirmekte fayda var.<\/p>\n<p>Fakat bu olumlu hareketlenmeye ra\u011fmen, \u015fehirde bir ahenk sorunu oldu\u011funu da s\u00f6ylemek gerekir. Oysa yap\u0131lmas\u0131 gereken yerel y\u00f6netimden milletvekillerine, i\u015f d\u00fcnyas\u0131ndan halk\u0131n tamam\u0131na kadar herkesin ayn\u0131 hedef do\u011frultusunda odaklanmas\u0131.<\/p>\n<p>Bug\u00fcn Ayd\u0131n\u2019\u0131n 17 il\u00e7esi var; ama bu medeniyetler \u015fehrinde amfitiyatrosundan altyap\u0131 sorunlar\u0131na kadar problemlerini a\u015fm\u0131\u015f 23 antik kent bulunuyor. Ayd\u0131n Valisi Yavuz Selim K\u00f6\u015fger\u2019in bu a\u015famada kent ekonomisi ad\u0131na yapt\u0131\u011f\u0131 \u015fu vurgu \u00e7ok \u00f6nemli: \u201cKalk\u0131nm\u0131\u015f \u00fclke, topra\u011f\u0131n\u0131n her santimetrekaresini mamul hale getiren ve her bir ferdini geli\u015ftiren \u00fclkedir.\u201d<\/p>\n<p>T\u00fcrkiye\u2019de be\u015f \u00fcr\u00fcnde birinci, 21 \u00fcr\u00fcnde de ilk 10\u2019un i\u00e7inde bulunan \u00fcretim anlay\u0131\u015f\u0131yla Ayd\u0131n\u2019\u0131n bunu sa\u011flamak ad\u0131na \u00e7ok b\u00fcy\u00fck olanaklar\u0131 var. Bal, s\u00fct, incir, zeytin, zeytinya\u011f\u0131 hemen dikkat \u00e7eken \u00fcr\u00fcnleri. Bunlar\u0131 katma de\u011ferli hale getirmek i\u00e7in u\u011fra\u015f\u0131yorlar. Vali K\u00f6\u015fger, ilin her alanda potansiyelinin \u00fc\u00e7te birini kullan\u0131yor oldu\u011funu s\u00f6ylemesi de il ad\u0131na yap\u0131lmas\u0131 gereken \u00e7al\u0131\u015fmalar oldu\u011funu do\u011fruluyor.<\/p><div class=\"bilge-content-1\" style=\"margin-top: 10px;margin-bottom: 10px;\" id=\"bilge-2684099860\"><ins class=\"adsbygoogle\"\r\n     style=\"display:block\"\r\n     data-ad-client=\"ca-pub-7495567325667578\"\r\n     data-ad-slot=\"3167340272\"\r\n     data-ad-format=\"rectangle\"\r\n     data-full-width-responsive=\"true\"><\/ins>\r\n<script>\r\n(adsbygoogle = window.adsbygoogle || []).push({});\r\n<\/script><\/div>\n<p>Zeytinya\u011f\u0131nda T\u00fcrkiye birincisi, zeytinde, pamukta, \u00e7ilekte \u00fclke ikincisi, kestane \u00fcretiminin y\u00fczde 40\u2019\u0131n\u0131n \u00fcretildi\u011fi Ayd\u0131n, co\u011frafi i\u015farete sahip inciriyle de dikkat \u00e7ekiyor.<\/p>\n<p>R\u00fczgar, g\u00fcne\u015f ve jeotermal \u00f6zellikleriyle alternatif ve yenilenebilir enerji ad\u0131na sadece il bak\u0131m\u0131ndan de\u011fil, \u00fclke a\u00e7\u0131s\u0131ndan da \u00e7ok ciddi yat\u0131r\u0131mlar yap\u0131labilecek durumda. Sadece bunlar\u0131n belli kriterler i\u00e7inde ve \u00e7evreye zarar vermeden yap\u0131lmas\u0131 konusunda hassasiyet g\u00f6sterilmesi gerekiyor.<\/p>\n<p>Ayd\u0131n\u2019\u0131n 750 milyon dolar ihracat\u0131, 250 milyon dolarl\u0131k da ithalat\u0131 var. Yani T\u00fcrkiye\u2019nin bir laboratuvar gibi \u00fczerinde \u00e7al\u0131\u015fmas\u0131 gereken niteliklere sahip. \u015eimdi bunu 3, hatta 5 milyar dolarl\u0131k ihracat seviyesine ta\u015f\u0131may\u0131 arzuluyorlar. Belki bu konuda biraz yol haritalar\u0131 eksik. Ama niyetin bu olmas\u0131, do\u011fru koordinasyonla, bilim ve ak\u0131l \u0131\u015f\u0131\u011f\u0131nda ula\u015f\u0131lamayacak hedefler de\u011fil.<\/p>\n<p>Esasen ben bu rakam\u0131n \u00e7ok da \u00f6nemli oldu\u011funu d\u00fc\u015f\u00fcnm\u00fcyorum. Buna \u00e7ok tak\u0131lm\u0131\u015f g\u00f6z\u00fck\u00fcyorlar. Bence yapmamal\u0131lar. \u00dczerinde durulmas\u0131 gereken d\u0131\u015f ticaret fazlas\u0131 veren bu yap\u0131n\u0131n korunarak sa\u011flanacak bir geli\u015fmenin neticesini g\u00f6rmek. Hacmi artt\u0131ray\u0131m derken, yap\u0131y\u0131 tehdit edecek yollara girmenin iyi niyetle k\u00f6t\u00fc sonu\u00e7lar almaya neden olabilece\u011fi uyar\u0131s\u0131n\u0131 yapmak isterim.<\/p><div class=\"bilge-content-2\" style=\"margin-top: 10px;margin-bottom: 10px;\" id=\"bilge-2209982299\"><ins class=\"adsbygoogle\"\r\n     style=\"display:block\"\r\n     data-ad-client=\"ca-pub-7495567325667578\"\r\n     data-ad-slot=\"1818807385\"\r\n     data-ad-format=\"rectangle\"\r\n     data-full-width-responsive=\"true\"><\/ins>\r\n<script>\r\n(adsbygoogle = window.adsbygoogle || []).push({});\r\n<\/script><\/div>\n<p>Turizm konusunda T\u00fcrkiye Otelciler Federasyonu Y\u00f6netim Kurulu \u00dcyesi ve Ku\u015fadas\u0131 Otelciler ve Yat\u0131r\u0131mc\u0131lar Derne\u011fi Ba\u015fkan\u0131 Tacettin \u00d6zden\u2019in \u015fu ele\u015ftirisi de \u00e7ok anlaml\u0131yd\u0131: \u201cT\u00fcrkiye\u2019de turizmi ba\u015flatan yer Ku\u015fadas\u0131\u2019d\u0131r. Ama di\u011fer destinasyonlar geli\u015firken, Ku\u015fadas\u0131 in\u015faata y\u00f6nelince geride kald\u0131.\u201d<\/p>\n<p>T\u00fcrkiye\u2019nin en b\u00fcy\u00fck kruvaziyer liman\u0131na sahip noktas\u0131nda, gemilerin kesilmi\u015f olmas\u0131 \u00e7ok ac\u0131. Hatta bu ama\u00e7la kurulan d\u00fckkanlar\u0131n kapal\u0131 olmas\u0131 da en b\u00fcy\u00fck s\u0131k\u0131nt\u0131lar\u0131n ba\u015f\u0131nda geliyor. Birinci elden bu konuya destek verilirken, sorunun a\u015f\u0131lmas\u0131 ve durumun tersine \u00e7evrilmesi gerekiyor.<\/p>\n<p>Peki yaratt\u0131\u011f\u0131 katma de\u011ferden pay alabiliyor mu? Ku\u015fadas\u0131 Belediye Ba\u015fkan\u0131 \u00d6zer Kayal\u0131, resmi kay\u0131tlara g\u00f6re 107 bin ki\u015fi g\u00f6z\u00fcken n\u00fcfusun, gayri resmi olarak 168 bin ama yaz\u0131n 900 bin civar\u0131nda oldu\u011funa dikkat \u00e7ekiyor. Bu milli gelirden pay almak ad\u0131na s\u0131k\u0131nt\u0131lara neden oluyor.<\/p>\n<p>Kayal\u0131, sorunun bir \u00e7ok turizm b\u00f6lgesi i\u00e7in ge\u00e7erli oldu\u011funa dikkat \u00e7ekerken, Ku\u015fadas\u0131 gibi turizm noktalar\u0131nda turizm illeri kurulmas\u0131 teklifini ortaya at\u0131yor. Ger\u00e7ekten b\u00f6yle bir yap\u0131lanman\u0131n, adaletsizli\u011fi giderebilme ihtimali var. Bence Ankara, bunun \u00fczerinde durmal\u0131.<\/p>\n<p>Peki potansiyel ne? Bir di\u011fer kan\u0131t\u0131 da Ayd\u0131n Milletvekili Mustafa Sava\u015f bizlerle payla\u015ft\u0131. Sava\u015f \u201c1915 y\u0131l\u0131nda Osmanl\u0131 gelirlerinin y\u00fczde 15\u2019i Ayd\u0131n\u2019dan geliyordu. Burada nas\u0131l bir potansiyel oldu\u011funun en a\u00e7\u0131k kan\u0131tlar\u0131ndan biri bu\u201d dedi. Sava\u015f, k\u0131sa s\u00fcrede muz, kesme \u00e7i\u00e7ek ve jeotermal ile ilin gelirini be\u015fe katlayabilece\u011fini ifade ediyor.<\/p>\n<p>T\u00fcm konu\u015fmas\u0131 i\u00e7erisinde Sava\u015f\u2019\u0131n en \u00e7ok \u00f6nemsedi\u011fim projesinin tar\u0131m \u00fcniversitesi oldu\u011funu s\u00f6ylemem gerekiyor. Bunun ildeki tar\u0131m\u0131n do\u011fru yap\u0131lanmas\u0131 ve katma de\u011fer elde edebilmesi ad\u0131na, do\u011fru kurgulanabilirse kritik \u00f6nemde oldu\u011funu d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcyorum.<\/p>\n<p>\u015eehirde bir SWAP analizi \u00e7al\u0131\u015fmas\u0131 da var ve sonu\u00e7lar\u0131n\u0131n kas\u0131m ay\u0131nda a\u00e7\u0131klanaca\u011f\u0131 belirtiliyor. Bunun yap\u0131lm\u0131\u015f olmas\u0131 dahi \u00e7ok \u00fcmit verici. \u00c7\u00fcnk\u00fc bilimsel anlamda temel koymazsan\u0131z, sa\u011fl\u0131kl\u0131 bir geli\u015fmeyi de yakalayamazs\u0131n\u0131z.<\/p>\n<p>Asl\u0131nda ticaret odas\u0131ndan sanayi odas\u0131na kadar bir\u00e7ok yetkilinin s\u00f6z ald\u0131\u011f\u0131 ortak ak\u0131l toplant\u0131s\u0131nda \u00f6nemli tespitler yap\u0131ld\u0131. Ama bunun d\u0131\u015f\u0131nda \u015fehri gezdi\u011fimizde zeytinya\u011f\u0131 m\u00fczesinden, Atat\u00fcrk d\u00f6neminde kurulmu\u015f incir ara\u015ft\u0131rma enstit\u00fcs\u00fcnde yap\u0131lan ar-ge\u2019ye, tarihsel bulgularda M.\u00d6. 7 bin y\u0131l\u0131na uzanan tarihsel de\u011ferlerinden, d\u00fcnyan\u0131n y\u00fczde 70\u2019nin, T\u00fcrkiye\u2019nin de y\u00fczde 70\u2019inin \u00fcretildi\u011fi incire kadar Ayd\u0131n \u00e7ok umut veren bir il.<\/p>\n<p>Esasen bu ildeki tespitlerimle ilgili yazaca\u011f\u0131m \u00e7ok \u015fey var. Belki s\u00fcre\u00e7 i\u00e7inde ayr\u0131 ayr\u0131 bunlar\u0131 da kaleme al\u0131r\u0131m. Ama Ayd\u0131n\u2019\u0131n ekonomik incelemesinde burada nokta koyarsam, belki \u015funu tek c\u00fcmle dile getirmem laz\u0131m.<\/p>\n<p>Koordine olur, potansiyelini ekonomiye \u00e7evirirken turizmden tar\u0131ma kadar do\u011fru i\u015fler yapabilirlerse, bu g\u00fcle\u00e7 y\u00fczl\u00fc insanlar\u0131n ya\u015fad\u0131\u011f\u0131 kenti, \u00f6n\u00fcm\u00fczdeki s\u00fcre\u00e7te T\u00fcrkiye daha fazla konu\u015facak.<\/p>\n<p>Bence bunu hak ediyor. Yol haritas\u0131n\u0131 haz\u0131rlar; birlikte hareket eder; \u00f6nyarg\u0131larla de\u011fil, bilimsel ger\u00e7eklerle yol al\u0131rlarsa, T\u00fcrkiye\u2019nin Ayd\u0131n\u2019dan \u00f6\u011frenecek \u00e7ok \u015feyi var. Yeter ki Ayd\u0131nl\u0131, g\u00fcnl\u00fck siyasetin i\u00e7inde bo\u011fulmas\u0131n; Ayd\u0131nl\u0131 olman\u0131n bilinciyle hareket etsin.<\/p>\n<p><u>cetinunsalan@yahoo.com<\/u><\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"<p>Son y\u0131llarda T\u00fcrkiye\u2019nin farkl\u0131 b\u00f6lgelerinde, farkl\u0131 illerine giderek incelemeler yapma f\u0131rsat\u0131na eri\u015ftim. Tokat\u2019tan Mardin\u2019e, I\u011fd\u0131r\u2019dan Edirne\u2019ye, Ordu\u2019dan Ad\u0131yaman\u2019a kadar bir\u00e7ok il gezdim. Kimi zaman sivil&hellip;<\/p>\n","protected":false},"author":5,"featured_media":0,"comment_status":"open","ping_status":"closed","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"_monsterinsights_skip_tracking":false,"_monsterinsights_sitenote_active":false,"_monsterinsights_sitenote_note":"","_monsterinsights_sitenote_category":0,"footnotes":""},"categories":[1],"tags":[904,808,801],"class_list":["post-56305","post","type-post","status-publish","format-standard","hentry","category-tumyazilar","tag-cetin-unsalan-yazilari","tag-ekonomi-makaleleri","tag-ekonomi-yazarlari-listesi"],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/56305","targetHints":{"allow":["GET"]}}],"collection":[{"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/users\/5"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=56305"}],"version-history":[{"count":0,"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/56305\/revisions"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=56305"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=56305"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=56305"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}