{"id":54645,"date":"2018-05-23T01:25:46","date_gmt":"2018-05-22T22:25:46","guid":{"rendered":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/?p=54645"},"modified":"2018-05-23T02:52:11","modified_gmt":"2018-05-22T23:52:11","slug":"dolardaki-yukselis-mbnin-ve-sizlerin-sinir-uclari","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/i\/dolardaki-yukselis-mbnin-ve-sizlerin-sinir-uclari\/","title":{"rendered":"Dolar&#8217;da 4.80 Seviyesi G\u00f6r\u00fcl\u00fcrken, MB&#8217;n\u0131n ve Sizlerin Sinir U\u00e7lar\u0131"},"content":{"rendered":"<p><strong>En son yazd\u0131\u011f\u0131m, &#8220;<a href=\"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/2018\/05\/18\/dolarin-fiyati-enflasyon-gecmisin-dersleriyle-gelecege-iliskin-bir-degerlendirme\/\" target=\"_blank\" rel=\"bookmark noopener\" data-wpel-link=\"internal\">Dolar\u0131n Fiyat\u0131, Enflasyon ve Ge\u00e7mi\u015fin Dersleriyle Gelece\u011fe \u0130li\u015fkin Bir De\u011ferlendirme<\/a>&#8221; ba\u015fl\u0131kl\u0131 yaz\u0131da Dolar\/TL kurunun normal \u015fartlar alt\u0131nda &#8220;Sat\u0131n Alma G\u00fcc\u00fc Paritesi Teorisi&#8221;ne (SAGP) g\u00f6re hangi fiyat aral\u0131\u011f\u0131nda olmas\u0131 gerekti\u011fini anlatm\u0131\u015f ve kabaca bir tahmin yapm\u0131\u015ft\u0131m. Bu tahmine g\u00f6re, 4.37 normal fiyat olarak g\u00f6r\u00fcn\u00fcyordu. Okumam\u0131\u015f olanlar, yaz\u0131 ba\u015fl\u0131\u011f\u0131n\u0131n \u00fczerini t\u0131klayarak ayr\u0131nt\u0131lar\u0131 okuyabilirler. Bu yaz\u0131y\u0131 okuyanlardan gelen e-postalarda bir soru \u00f6ne \u00e7\u0131kt\u0131;<\/strong><\/p><div class=\"bilge-yaziust\" style=\"margin-top: 10px;margin-bottom: 10px;\" id=\"bilge-2777781666\"><ins class=\"adsbygoogle\"\r\n     style=\"display:block\"\r\n     data-ad-client=\"ca-pub-7495567325667578\"\r\n     data-ad-slot=\"9580705384\"\r\n     data-ad-format=\"rectangle\"\r\n     data-full-width-responsive=\"true\"><\/ins>\r\n<script>\r\n(adsbygoogle = window.adsbygoogle || []).push({});\r\n<\/script><\/div>\n<p><strong>&#8220;Hocam siz 4.37 olmal\u0131 dediniz, ama kur hala art\u0131yor&#8221;<\/strong> ( yaz\u0131n\u0131n bitmesine yak\u0131n dolar 4.80&#8217;i g\u00f6rd\u00fc &#8211; yaz\u0131n\u0131n en alt paragraflar\u0131nda bu konuya de\u011finiyorum.)<\/p>\n<p>2007 y\u0131l\u0131nda Dolar\/TL kuru 1.20&#8217;lerin alt\u0131na d\u00fc\u015ft\u00fc\u011f\u00fc s\u0131rada olmas\u0131 gereken seviye;\u00a0Yukar\u0131daki yaz\u0131mda bahsetti\u011fim hesaplama form\u00fcl\u00fc ile\u00a0 yakla\u015f\u0131k 2.22 TL seviyeleriydi. Yani TL a\u015f\u0131r\u0131 de\u011ferlenmi\u015fti. E\u011fer o g\u00fcn \u00e7\u0131k\u0131p bu hesab\u0131 yapsam ve &#8220;Dolar\/TL kurunun 1.20 de\u011fil, 2.22 seviyelerinde olmas\u0131 gerekir&#8221; desem, herhalde kimse inand\u0131r\u0131c\u0131 bulmazd\u0131. \u0130\u015fte o d\u00f6nemlerde a\u015f\u0131r\u0131 de\u011ferlenmi\u015f TL&#8217;nin \u00e7ok \u00f6nemli zararlar\u0131 vard\u0131 ve i\u00e7erideki \u00fcretim birimlerinin yava\u015f yava\u015f kapanmas\u0131na ve bunun yerine ithalat kanallar\u0131n\u0131n a\u00e7\u0131lmas\u0131na neden olmu\u015ftu. Nas\u0131l ki, o d\u00f6nemde kurlar olmas\u0131 gerekenin \u00e7ok alt\u0131nda uzun s\u00fcre kalm\u0131\u015fsa, \u015fu anda da d\u00f6viz kurlar\u0131 olmas\u0131 gereken seviyenin pekala \u00fczerinde olabilir ve uzun s\u00fcre de bu \u015fekilde devam edebilir. \u00c7\u00fcnk\u00fc yabanc\u0131lar, var olan \u015fartlar\u0131 sonuna kadar kullan\u0131rlar.\u00a0 Bir \u00f6rnek vermek gerekirse, insan\u0131n solunum yollar\u0131nda vir\u00fcsler s\u00fcrekli vard\u0131r ama aktif de\u011fillerdir. Ba\u015f\u0131n\u0131z\u0131 y\u0131kay\u0131p r\u00fczgarda kald\u0131\u011f\u0131n\u0131z anda \u015fartlar\u0131 tetiklersiniz ve bu vir\u00fcsler aktif hale ge\u00e7er. \u015eu anda da vir\u00fcsler aktif duruma ge\u00e7ti. \u0130\u015fte burada okuyucunun \u015funlar\u0131 \u00e7ok iyi anlamas\u0131 gerekiyor;<\/p>\n<p><strong>1. D\u00f6viz kurlar\u0131n\u0131 UZUN VADEDE belirleyen ana etken, iki \u00fclke aras\u0131ndaki enflasyon fark\u0131d\u0131r.<\/strong> E\u011fer enflasyonunuz di\u011fer \u00fclkenin enflasyonundan hep y\u00fcksek gidiyorsa, kurlar buna hemen tepki vermeyebilir. K\u0131sa vadeli sosyal, politik ve ekonomik geli\u015fmeler, artmas\u0131 gereken kurlar\u0131\u00a0 bilakis a\u015fa\u011f\u0131 \u00e7ekebilir. Yukar\u0131daki yaz\u0131mda, \u00f6zellikle AB ile ilgili geli\u015fmelerin ve T\u00fcrkiye&#8217;nin 2007&#8217;lerde parlayan y\u0131ld\u0131z olmas\u0131 nedeniyle, a\u015f\u0131r\u0131 d\u00f6viz giri\u015fi oldu\u011fu d\u00f6nemde\u00a0 aynen bu dedi\u011fim oldu. Ama, y\u0131llar itibariyle sizin enflasyonunuz s\u00fcrekli olarak geli\u015fmi\u015f \u00fclkelerin \u00e7ok \u00fczerinde kald\u0131\u011f\u0131 i\u00e7in birikim yapt\u0131. Bu birikim kurlar\u0131n hemen artmas\u0131na neden olmad\u0131. \u00c7\u00fcnk\u00fc, d\u0131\u015f d\u00fcnyada, Global kriz sonras\u0131nda bol para bas\u0131ld\u0131,\u00a0 bu para bizim gibi geli\u015fmekte olan \u00fclkelerde getiri aramaya \u00e7\u0131kt\u0131 ve bol para giri\u015fi olurken kurlar \u00fczerinde de bask\u0131 yaratt\u0131. B\u00f6ylece 2012 y\u0131l\u0131na kadar kurlar 1.80 seviyesinin alt\u0131nda dalgaland\u0131. 2012 y\u0131l\u0131n\u0131n ba\u015flar\u0131nda dolar 1.92&#8217;ye do\u011fru bir atak yapt\u0131 ama faizleri 4-5 puan art\u0131rarak yeniden d\u00f6viz kurunu en az\u0131ndan bir y\u0131ll\u0131\u011f\u0131na istikrarl\u0131 bir kanala sokabildik. 2013 y\u0131l\u0131nda ise ABD Merkez Bankas\u0131 Ba\u015fkan\u0131 Ben Bernanke&#8217;nin &#8220;Para basmay\u0131 durduraca\u011f\u0131z&#8221; mesaj\u0131yla da dolar\/TL kuru artan bir trende girdi. \u0130\u015fte bu a\u015famadan sonra, Dolar\/TL kuru s\u00fcrekli artan bir trend izledi. A\u015fa\u011f\u0131daki grafikte bu durum a\u00e7\u0131k\u00e7a g\u00f6r\u00fcl\u00fcyor. Dikey k\u0131rm\u0131z\u0131 \u00e7izgi Bernanke&#8217;nin &#8220;Parasal geni\u015flemeye son verece\u011fiz&#8221; a\u00e7\u0131klamas\u0131n\u0131n oldu\u011fu yerdir.<\/p>\n<p><img loading=\"lazy\" decoding=\"async\" class=\"aligncenter wp-image-54646 size-full\" src=\"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-content\/uploads\/2018\/05\/dolar-uzun-vade.png\" alt=\"\" width=\"621\" height=\"427\" srcset=\"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-content\/uploads\/2018\/05\/dolar-uzun-vade.png 621w, https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-content\/uploads\/2018\/05\/dolar-uzun-vade-300x206.png 300w\" sizes=\"auto, (max-width: 621px) 100vw, 621px\" \/><br \/>\n<strong>Sonu\u00e7 olarak<\/strong> birinci madde olarak verdi\u011fim mesaj\u0131n ana fikri \u015fudur; &#8220;uzun vadede d\u00f6viz kurunu belirleyen ana etken iki \u00fclke aras\u0131ndaki enflasyon fark\u0131d\u0131r ve dalgal\u0131 kur rejimlerinde eninde sonunda kurlar, enflasyon fark\u0131 kadar prim yapar.<\/p>\n<p><strong>2. Bilmeniz gereken ikinci \u00f6nemli nokta, faizlerin kurlar \u00fczerindeki etkisidir.<\/strong> Enflasyonun tersine, FA\u0130Z KARARLARI kurlar \u00fczerinde \u00e7ok \u00e7abuk ve vakit ge\u00e7irmeden etki yapar. Ama, yap\u0131lan faiz art\u0131\u015f\u0131 enflasyon fark\u0131n\u0131 s\u0131f\u0131rlayacak d\u00fczeyde de\u011filse, yani siz faizi art\u0131rsan\u0131z bile e\u011fer\u00a0 yeni faiz seviyeniz enflasyon sonras\u0131nda ciddi bir reel getiri sunmuyorsa, faiz art\u0131\u015f\u0131 karar\u0131n\u0131n etkisi saman alevi gibi ge\u00e7ici olur. Zaten MB&#8217;n\u0131n son faiz art\u0131\u015f\u0131 sonras\u0131nda biz bunu g\u00f6rd\u00fck. Piyasa, bu faiz art\u0131\u015f\u0131n\u0131n \u015fu an ortaya \u00e7\u0131km\u0131\u015f yeni riskleri kar\u015f\u0131lamad\u0131\u011f\u0131n\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcnd\u00fc. Buna ek olarak, Geli\u015fmekte olan \u00fclkelerden para \u00e7\u0131k\u0131\u015f\u0131 ba\u015flad\u0131. 2017&#8217;nin Ocak ay\u0131nda ba\u015flayan para giri\u015fi son 3 ayd\u0131r yerini \u00e7\u0131k\u0131\u015fa b\u0131rakt\u0131 ve sadece bizim \u00fclkemizden de\u011fil, di\u011fer geli\u015fmekte olan \u00fclkelerden de para \u00e7\u0131k\u0131\u015f\u0131 oluyor. Ama k\u0131r\u0131lganl\u0131\u011f\u0131m\u0131z y\u00fcksek oldu\u011fu i\u00e7in, bizden olan para \u00e7\u0131k\u0131\u015f\u0131 oransal olarak daha fazla. Bunu tahvil faizlerinden ve CDS&#8217;lerden de g\u00f6r\u00fcyoruz. A\u015fa\u011f\u0131daki grafikte (kaynak: Bloomberght.com) g\u00f6r\u00fcld\u00fc\u011f\u00fc \u00fczere T\u00fcrkiye ile ABD aras\u0131ndaki CDS fark\u0131 282 baz puana \u00e7\u0131kt\u0131. 2018 ba\u015f\u0131nda bu rakam 162 civar\u0131ndayd\u0131.<\/p>\n<p><span style=\"color: #0000ff;\"><em><b>CDS (Credit Default Swap) nedir?<\/b>\u00a0bir alacakl\u0131n\u0131n, 3. bir ki\u015fiye belli bir \u00fccret \u00f6deyerek alaca\u011f\u0131n\u0131 garantilemesidir. Yani alacakl\u0131n\u0131n, bor\u00e7lunun iflas riskinden kurtulmas\u0131d\u0131r. Alacakl\u0131, bor\u00e7lunun iflas riskinden belirli bir \u00fccret kar\u015f\u0131l\u0131\u011f\u0131 kurtulur. Bu \u00fccrete\u00a0<b>CDS<\/b>primi denir.<\/em><\/span><br \/>\n<img loading=\"lazy\" decoding=\"async\" class=\"aligncenter wp-image-54647\" src=\"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-content\/uploads\/2018\/05\/CDSler.png\" alt=\"\" width=\"684\" height=\"388\" srcset=\"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-content\/uploads\/2018\/05\/CDSler.png 825w, https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-content\/uploads\/2018\/05\/CDSler-300x170.png 300w, https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-content\/uploads\/2018\/05\/CDSler-768x436.png 768w\" sizes=\"auto, (max-width: 684px) 100vw, 684px\" \/><\/p>\n<p><strong>3. \u00dc\u00e7\u00fcnc\u00fc \u00f6nemli nokta ise<\/strong>; sadece enflasyon ve faiz farklar\u0131 de\u011fil, ayn\u0131 zamanda di\u011fer i\u00e7 ve d\u0131\u015f siyasi, ekonomik ve sosyal geli\u015fmeler de (Risk Primi) d\u00f6viz kurlar\u0131n\u0131 belirler. Piyasaya bakt\u0131\u011f\u0131m\u0131zda 2 y\u0131ll\u0131k en aktif tahvilin faizi %17&#8217;leri a\u015fm\u0131\u015fken, 10 y\u0131ll\u0131k uzun vadeli faizler de %16 civar\u0131na geldi. Uzun vadeli faizi belirleyen denklem a\u015fa\u011f\u0131daki \u015fekildedir;<\/p><div class=\"bilge-content-1\" style=\"margin-top: 10px;margin-bottom: 10px;\" id=\"bilge-760034843\"><ins class=\"adsbygoogle\"\r\n     style=\"display:block\"\r\n     data-ad-client=\"ca-pub-7495567325667578\"\r\n     data-ad-slot=\"3167340272\"\r\n     data-ad-format=\"rectangle\"\r\n     data-full-width-responsive=\"true\"><\/ins>\r\n<script>\r\n(adsbygoogle = window.adsbygoogle || []).push({});\r\n<\/script><\/div>\n<p><span style=\"color: #0000ff;\"><strong>Uzun Vadeli Nominal Faiz<\/strong>\u00a0=\u00a0Reel Denge\u00a0Faizi +\u00a0Beklenen\u00a0Enflasyon + Vade\u00a0Primi + Risk\u00a0Primi<\/span><\/p>\n<p>T\u00fcrkiye&#8217;de son d\u00f6nemde &#8220;Beklenen enflasyon&#8221; ve &#8220;Risk Primi&#8221;nin artt\u0131\u011f\u0131n\u0131 g\u00f6r\u00fcyoruz.<\/p>\n<p><strong>Beklenen enflasyon art\u0131yor,<\/strong> \u00e7\u00fcnk\u00fc kurlar art\u0131yor ve girdilerimizin %50-60&#8217;\u0131 ithal mallar\u0131 oldu\u011fu i\u00e7in (en \u00f6nemli kalem enerji fiyatlar\u0131d\u0131r ki bu da art\u0131yor ve b\u00fcy\u00fcmek i\u00e7in enerji kullanmak zorundas\u0131n\u0131z) ileride enflasyonun daha fazla y\u00fckselmesi bekleniyor. Ayr\u0131ca ABD&#8217;de enflasyonun da y\u00fckselen bir trend i\u00e7ine girmesi, ileride enflasyon ithal etmeye ba\u015flayaca\u011f\u0131m\u0131z tezini de g\u00fc\u00e7lendiriyor.\u00a0 Bu trendi a\u015fa\u011f\u0131 \u00e7evirecek .\u00e7ok sa\u011flam ad\u0131mlar gerekse de, se\u00e7im ortam\u0131na girdi\u011fimiz i\u00e7in k\u0131sa vadede esasl\u0131 ad\u0131m at\u0131lmas\u0131 beklenmiyor. Dolay\u0131s\u0131yla, enflasyonun bundan sonraki trendinin de yukar\u0131 y\u00f6nl\u00fc olaca\u011f\u0131 tahmin ediliyor.<\/p>\n<p><strong>Risk Primi Art\u0131yor<\/strong>; Risk primini art\u0131ran sebepler sadece bir tane de\u011fil. Birincisi, ABD&#8217;de uzun vadeli faizler yeni rekorlar k\u0131rarken, yakla\u015f\u0131k GSYH&#8217;n\u0131n %50&#8217;den fazla d\u0131\u015f borcu olan T\u00fcrkiye, k\u0131r\u0131lgan \u00fclkeler aras\u0131nda yer al\u0131yor.\u00a0 Burada borcun devletin veya \u00f6zel sekt\u00f6r\u00fcn borcu olmas\u0131n\u0131n \u00e7ok fazla bir \u00f6nemi yok. Bir \u00f6rnekle a\u00e7\u0131klayay\u0131m; Asya krizini dikkatli inceledi\u011finizde g\u00f6r\u00fcyorsunuz ki; kriz \u00f6ncesinde devletlerin d\u0131\u015f bor\u00e7lar\u0131 \u00e7ok d\u00fc\u015f\u00fck seviyelerde olmas\u0131na ra\u011fmen, \u00f6zel sekt\u00f6r\u00fcn y\u00fcksek d\u0131\u015f borcu vard\u0131. Asya&#8217;l\u0131 devletler yabanc\u0131lara \u00fcst\u00fc kapal\u0131 garantiler vermi\u015fler ve b\u00fcy\u00fcmenin s\u00fcrd\u00fcr\u00fclebilmesi i\u00e7in \u00f6zel sekt\u00f6r\u00fcn d\u0131\u015f bor\u00e7lanmas\u0131na belirgin bir \u015fekilde g\u00f6z yummu\u015flard\u0131. Ama ne zaman ki, bu \u00fclkelerde verimlilik (i\u015fg\u00fcc\u00fc ve sermaye verimlili\u011fi) dip yapt\u0131, %1 ve hatta negatif seviyelere d\u00fc\u015ft\u00fc, i\u015fte o zaman geli\u015fmi\u015f \u00fclkeler fonlar\u0131n\u0131 \u00e7ekmeye ba\u015flad\u0131lar. Burada \u015f\u00f6yle bir soru sorulabilir. <strong>Madem bu Asya \u00fclkelerinin \u00f6zel sekt\u00f6r\u00fc \u00e7ok bor\u00e7luydu, geli\u015fmi\u015f \u00fclkeler neden bor\u00e7 vermeye devam ettiler? <\/strong>Bu konuda Paul Krugman (Nobel \u00f6d\u00fcll\u00fc) \u015f\u00f6yle diyor;<\/p><div class=\"bilge-content-2\" style=\"margin-top: 10px;margin-bottom: 10px;\" id=\"bilge-3599236092\"><ins class=\"adsbygoogle\"\r\n     style=\"display:block\"\r\n     data-ad-client=\"ca-pub-7495567325667578\"\r\n     data-ad-slot=\"1818807385\"\r\n     data-ad-format=\"rectangle\"\r\n     data-full-width-responsive=\"true\"><\/ins>\r\n<script>\r\n(adsbygoogle = window.adsbygoogle || []).push({});\r\n<\/script><\/div>\n<p><span style=\"color: #0000ff;\">&#8220;Nas\u0131l olsa geli\u015fmi\u015f \u00fclkelerdeki fonlar, bir sorun (kriz) olsa bile, bunu Asya&#8217;l\u0131 devletlerden tahsil edebileceklerini \u00e7ok iyi biliyorlard\u0131. \u00c7\u00fcnk\u00fc IMF zaten geli\u015fmi\u015f \u00fclkelerin, geli\u015fmekte olan \u00fclkelerdeki paralar\u0131n\u0131n BEK\u00c7\u0130S\u0130YD\u0130 ve haz\u0131r bekliyordu. Bir kriz an\u0131nda bu \u00fclkeler IMF&#8217;ye ba\u015fvuracak ve IMF&#8217;den sa\u011flad\u0131klar\u0131 fonlarla, d\u0131\u015f bor\u00e7lar\u0131 \u00f6deyecekti. <strong>Yani yabanc\u0131lar bir yaz\u0131 tura oyunu oynuyorlard\u0131; yaz\u0131 gelirse (kriz olmazsa) y\u00fcksek faizlerle alacaklar\u0131n\u0131 tahsil edecekler ve kazanacaklar, tura gelirse (kriz olursa) bu \u00fclkelerin vergi m\u00fckellefleri (IMF sayesinde) borcu \u00f6deyecek\u00a0 ve yine kazanacaklard\u0131<\/strong>&#8220;.<\/span><\/p>\n<p><strong>Risk primini art\u0131ran di\u011fer bir sebep<\/strong>, se\u00e7im d\u00f6nemine girmi\u015f olmam\u0131z ve se\u00e7imden sonra nas\u0131l bir para ve maliye politikas\u0131n\u0131n izlenece\u011finin belli olmamas\u0131d\u0131r. Say\u0131n Cumhurba\u015fkan\u0131&#8217;n\u0131n Bloomberg&#8217;te yapt\u0131\u011f\u0131 konu\u015fmaya at\u0131f yapan FITCH son yay\u0131nlad\u0131\u011f\u0131 raporda, se\u00e7im sonras\u0131nda Say\u0131n Erdo\u011fan kazansa bile izlenecek ekonomik politikalar\u0131n belirsiz hale geldi\u011fini yazd\u0131. Sonu\u00e7ta, biz yine &#8220;FITCH, Fitchli\u011fini yapt\u0131&#8221; desek bile, onlar bu raporlar\u0131 bizler i\u00e7in de\u011fil, T\u00fcrkiye&#8217;ye bor\u00e7 verenler i\u00e7in yaz\u0131yorlar. Yani bizi daha \u00f6nce yat\u0131r\u0131m yap\u0131labilir seviyeye \u00e7\u0131kararak &#8220;T\u00fcrkiye&#8217;ye yat\u0131r\u0131m yap\u0131n&#8221; mesaj\u0131 vermi\u015flerdi ve \u015fimdi de &#8220;i\u015fler bekledi\u011fimiz gibi gitmedi, sorunlar var&#8221; diye uyar\u0131yorlar. Ama \u015fu bir ger\u00e7ek ki, bir\u00e7ok yabanc\u0131 kurumdan \u00e7ok olumsuz raporlar\u0131n geliyor olmas\u0131, sadece TL&#8217;nin \u00e7ok a\u015f\u0131r\u0131 de\u011fer kaybediyor olmas\u0131, sadece ve sadece ekonomik sebeplerle gerek\u00e7elendirilemeyecek kadar y\u00fcksek bir de\u011fer kayb\u0131d\u0131r.<\/p>\n<p><strong>Risk primini art\u0131ran bir ba\u015fka sebep de<\/strong>, 2000 krizinden sonra,\u00a0 \u00fclkenin en \u00f6nemli \u00e7apas\u0131 haline gelen b\u00fct\u00e7e disiplininin bozulmakta oldu\u011fu ve se\u00e7im sonras\u0131nda da devam edece\u011fi beklentisidir. Bu konuda, b\u00fct\u00e7e verileri ge\u00e7mi\u015f y\u0131llarla kar\u015f\u0131la\u015ft\u0131r\u0131ld\u0131\u011f\u0131nda \u00e7ok ciddi bir bozulma yok ama genel olarak karamsar bir tablo i\u00e7ine girmi\u015fseniz, art\u0131k\u00a0 ekonomiye ait her veriniz \u00e7ok daha fazla dikkatli inceleniyor. Maalesef genel kan\u0131, Haziran se\u00e7imleri sonras\u0131nda kim gelirse gelsin, Mart 2019&#8217;daki yerel se\u00e7imlere kadar yap\u0131sal ve sert \u00f6nlemler al\u0131namayaca\u011f\u0131 ve b\u00fct\u00e7e disiplininin sa\u011flanamayaca\u011f\u0131 konusunda yo\u011funla\u015f\u0131yor.<strong>\u00a0\u0130ran&#8217;a kar\u015f\u0131 ABD yapt\u0131r\u0131mlar\u0131 ek bir risk primi olarak kar\u015f\u0131m\u0131za \u00e7\u0131k\u0131yor. Bu durum \u0130ran&#8217;\u0131 ve dolayl\u0131 olarak bizim ekonomimizi de olumsuz etkileyebilir.<\/strong><\/p>\n<p><strong>Bu \u015fartlar alt\u0131nda dolar daha nereye kadar gider?<\/strong><\/p>\n<p>Yaz\u0131n\u0131n bu a\u015famas\u0131nda, herhalde en fazla merak etti\u011finiz soru bu oluyor. \u00d6nceki yaz\u0131mda da belirtti\u011fim \u00fczere, <strong>dolar\u0131n nereye kadar gidece\u011fine, Merkez Bankas\u0131 karar verecek.\u00a0<\/strong>Faiz silah\u0131 bu t\u00fcr zamanlarda en \u00f6nemli ve k\u0131sa vadede piyasalar\u0131 normalize eden silah olarak kar\u015f\u0131m\u0131za \u00e7\u0131k\u0131yor. Ge\u00e7mi\u015fte bunu defalarca g\u00f6rd\u00fck. Faizi art\u0131r\u0131an\u0131n maliyeti var m\u0131? Evet var&#8230; Peki art\u0131rmaman\u0131n maliyeti var m\u0131? Evet tabi ki var&#8230; Peki hangi maliyet daha b\u00fcy\u00fck? \u0130\u015fte bu noktada ekonomi y\u00f6netimi ve \u00f6zellikle de say\u0131n Cumhurba\u015fkan\u0131, faizi art\u0131rman\u0131n maliyetinin daha y\u00fcksek oldu\u011funa inan\u0131yor. &#8220;Faizler art\u0131r\u0131lmal\u0131&#8221; diyenler ise, faizi art\u0131rmaman\u0131n maliyetinin \u00e7ok daha y\u00fcksek oldu\u011funu d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcyorlar.\u00a0 \u0130\u015fte bu a\u015famada, d\u00fcnyadaki finansal krizleri inceleyen ve ara\u015ft\u0131ran bir karde\u015finiz olarak, piyasalarda artan belirsizlik ve volatilitenin reel sekt\u00f6re ciddi bi\u00e7imde yans\u0131d\u0131\u011f\u0131n\u0131 g\u00f6rd\u00fcm. \u015eu an bile, reel sekt\u00f6rde g\u00f6r\u00fc\u015ft\u00fc\u011f\u00fcm baz\u0131 firma sahipleri, alacaklar\u0131n\u0131 tahsilde g\u00fc\u00e7l\u00fck \u00e7ekebileceklerini d\u00fc\u015f\u00fcnerek, \u00f6demelerini yapmay\u0131 aksat\u0131yorlar. T\u00fcketici ise paras\u0131n\u0131 kafese alm\u0131\u015f durumda. E\u011fer bu volatilite ve belirsizlik bir s\u00fcre daha devam ederse, i\u015fsizlikte de art\u0131\u015flar ba\u015flayabilir ki, zaten \u00e7ok bor\u00e7lu olan ve kredi kartlar\u0131n\u0131 \u00f6demekte zorlanan d\u00fc\u015f\u00fck gelir grubu i\u015ften \u00e7\u0131kar\u0131lmaya ba\u015flarsa, bankac\u0131l\u0131k sisteminde de ciddi olumsuzluk yarat\u0131r. \u0130\u00e7 talep, dolardaki son art\u0131\u015flardan nasibini al\u0131yor.\u00a0 K\u0131saca s\u00f6ylemem gerekirse, piyasalardaki oynakl\u0131k ve dalgalanmay\u0131 bir depreme benzetirsek, depremin ne kadar s\u00fcrd\u00fc\u011f\u00fc \u00f6nemlidir. 7 \u015fiddetinde bir deprem 15 saniye s\u00fcrerse fazla hasar vermeyebilir ama, 45 saniye s\u00fcrerse \u00e7ok ciddi hasara yol a\u00e7abilir.<\/p>\n<p>Sonu\u00e7ta ABD dolar\u0131n\u0131n alt\u0131 \u00fclke paras\u0131na kar\u015f\u0131 de\u011feri s\u00fcrekli artarken, e\u011fer DXY endeksi 95 seviyesine ula\u015f\u0131rsa ve MB bir \u00f6nlem almazsa, dolar 5 liray\u0131 bile ge\u00e7ebilir. Ama faiz silah\u0131 kullan\u0131l\u0131rsa (faizin ka\u00e7 baz puan art\u0131r\u0131ld\u0131\u011f\u0131na ba\u011fl\u0131 olarak) dolarda \u00e7ok sert d\u00fc\u015f\u00fc\u015fler g\u00f6r\u00fcr\u00fcz. Genellikle, s\u0131radan vatanda\u015f almak ister, almak ister ve hep y\u00fckselir. En sonunda almad\u0131\u011f\u0131 i\u00e7in pi\u015fman olur. Almaya karar verdi\u011finde \u00e7ok sert art\u0131\u015flar (10 kuru\u015f veya daha fazla) oluyordur ve kuyruktan mail al\u0131r. Dolardaki art\u0131\u015f\u0131n, vatanda\u015f\u0131n sinir u\u00e7lar\u0131na dokundu\u011fu yerler genellikle MB&#8217;n\u0131n da sinir u\u00e7lar\u0131na dokundu\u011fu yerler oldu\u011fu i\u00e7in, bu t\u00fcr rallilerde al\u0131m yap\u0131p, ard\u0131ndan MB faiz karar\u0131yla ciddi zarara u\u011frayanlar \u00e7oktur. 2012&#8217;de 1.90&#8217;lar\u0131n \u00fczerinden ve 2014 Ocak ay\u0131nda\u00a0 en y\u00fcksek 2.39 g\u00f6r\u00fcl\u00fcrken 2.35&#8217;lerden al\u0131m yap\u0131p, MB karar\u0131 sonras\u0131 2.15&#8217;lere d\u00fc\u015fen dolar sonras\u0131nda ciddi zararlar etmi\u015flerdi. Dolay\u0131s\u0131yla sadece y\u00fckseliyor diye dolara sald\u0131rmak \u00e7ok zarar da getirebilir.<\/p>\n<p>Bu yaz\u0131y\u0131 23 May\u0131s 01:15 itibariyle yaz\u0131yorum ve uluslararas\u0131 piyasalarda dolar 4.80&#8217;i g\u00f6rd\u00fc ve \u015fu an 4.78 seviyesinde bulunuyor.\u00a0 D\u00fcnk\u00fc kapan\u0131\u015f 4.65&#8217;ti ve yakla\u015f\u0131k 15 kuru\u015fluk art\u0131\u015f olmu\u015f durumda. Zannedersem bu hafta ve hatta bug\u00fcn MB i\u00e7in en zor g\u00fcnlerden biri olacakt\u0131r. \u00c7\u00fcnk\u00fc, piyasalarda ne dibin dibi vard\u0131r, ne de tepenin tepesi vard\u0131r. Nas\u0131l ki dolar 2.22 olmas\u0131 gereken yerde 1.20&#8217;lerin alt\u0131na d\u00fc\u015febilmi\u015f ve &#8220;1 dolar=1 TL&#8221; olacak denmi\u015fse, \u015fimdi de &#8220;5.50&#8217;ye veya daha y\u00fcksek seviyelere gidecek&#8221; diyenler de olacakt\u0131r. Dolar\u0131n bir haftada %9.65 ve\u00a0 bir g\u00fcnde %2.63 (15 kuru\u015f) artt\u0131\u011f\u0131 bir ortamda e\u011fer dolar almaya karar verecek olursan\u0131z ve ald\u0131ktan sonra y\u00fckseli\u015f devam ederse, &#8220;nas\u0131l olsa art\u0131k a\u015fa\u011f\u0131 d\u00f6nmez&#8221; duygusuna kap\u0131lacaks\u0131n\u0131z. Ama MB&#8217;n\u0131n &#8220;toplant\u0131 yapaca\u011f\u0131z&#8221; t\u00fcr\u00fcnden bir a\u00e7\u0131klamas\u0131yla ald\u0131\u011f\u0131n\u0131z fiyat\u0131n 20-30 kuru\u015f alt\u0131n\u0131 g\u00f6rebilirsiniz.\u00a0 Bu y\u00fczden al\u0131m yapacak olsan\u0131z dahi, ne kadar k\u00e2r\u0131 yeterli g\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fcn\u00fcze karar verin ve orada sat\u0131n. Ayr\u0131ca ani a\u00e7\u0131klamalar ve geli\u015fmelere kar\u015f\u0131 ne kadar zarara katlanabilece\u011finize karar verip, o zarar ger\u00e7ekle\u015fti\u011fi anda stop yap\u0131n.<\/p>\n<p>Paran\u0131z sa\u011fl\u0131\u011f\u0131n\u0131z\u0131 bozmas\u0131n&#8230;<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"<p>En son yazd\u0131\u011f\u0131m, &#8220;Dolar\u0131n Fiyat\u0131, Enflasyon ve Ge\u00e7mi\u015fin Dersleriyle Gelece\u011fe \u0130li\u015fkin Bir De\u011ferlendirme&#8221; ba\u015fl\u0131kl\u0131 yaz\u0131da Dolar\/TL kurunun normal \u015fartlar alt\u0131nda &#8220;Sat\u0131n Alma G\u00fcc\u00fc Paritesi Teorisi&#8221;ne&hellip;<\/p>\n","protected":false},"author":102,"featured_media":0,"comment_status":"open","ping_status":"closed","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"_monsterinsights_skip_tracking":false,"_monsterinsights_sitenote_active":false,"_monsterinsights_sitenote_note":"","_monsterinsights_sitenote_category":0,"footnotes":""},"categories":[1],"tags":[769,1497,752,753,1496,715],"class_list":["post-54645","post","type-post","status-publish","format-standard","hentry","category-tumyazilar","tag-borsa-yorumlari-gunluk","tag-dolar-duser-mi","tag-dolar-tl-yorumu","tag-dolar-yorumlari","tag-dolar-yukselir-mi","tag-yasar-erdinc-yazilari"],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/54645","targetHints":{"allow":["GET"]}}],"collection":[{"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/users\/102"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=54645"}],"version-history":[{"count":0,"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/54645\/revisions"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=54645"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=54645"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=54645"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}