Temmuz ay\u0131na ili\u015fkin Uluslararas\u0131 Yat\u0131r\u0131m Pozisyonu (UYP) verileri Merkez Bankas\u0131 taraf\u0131ndan d\u00fcn a\u00e7\u0131kland\u0131.
\nBu veri seti T\u00fcrkiye’nin d\u00f6viz baz\u0131nda bor\u00e7lulu\u011funu ve varl\u0131klar\u0131n\u0131 g\u00f6steriyor. Yerlilerin yabanc\u0131lara kar\u015f\u0131 olan net pozisyonunu, \u00f6demeler dengesi hesaplar\u0131yla paralel bir bi\u00e7imde ortaya koyuyor.
\nHazine’den, merkezi Basel’de bulunan Bank of International Settlements’ten (BIS) ve bankalardan al\u0131nan bilgilerle 1997 y\u0131l\u0131ndan bu yana derlenen NUYP tablosu art\u0131k ayl\u0131k olarak kamuoyuna sunuluyor.
\nTemmuz ay\u0131 itibar\u0131yla T\u00fcrkiye’nin net uluslararas\u0131 yat\u0131r\u0131m pozisyonu (NUYP) 364.6 milyar dolar ekside. Yerlilerin yabanc\u0131lara bu kadar net borcu var.
\nVarl\u0131klar\u0131m\u0131z 186.4 milyar dolar, y\u00fck\u00fcml\u00fcl\u00fcklerimiz ise 551.1 milyar dolar olunca tablo b\u00f6yle \u00e7\u0131k\u0131yor.
\nDikkati \u00e7eken di\u011fer noktalar \u015f\u00f6yle:
\n\u25a0 Temmuz ay\u0131nda NUYP bir ay \u00f6ncesine k\u0131yasla 9.9 milyar dolar azalm\u0131\u015f. Varl\u0131klar\u0131n 3.5 milyar dolar y\u00fckselmesi, y\u00fck\u00fcml\u00fcl\u00fcklerin ise 6.4 milyar dolar d\u00fc\u015fmesi net bor\u00e7lulu\u011fumuzu azaltm\u0131\u015f. D\u00f6viz kurunun etkisi yay\u0131nlanan bilgiler aras\u0131nda yer alm\u0131yor.
\n\u25a0 2008 y\u0131l\u0131 sonunda NUYP 201.5 milyar dolarken bu tutar temmuz 2011 tarihinde 163 milyar dolar art\u0131\u015fla 364.6 milyar dolara y\u00fckseliyor. Art\u0131\u015f\u0131n 112.4 milyar dolar\u0131 ya da y\u00fczde 70’i son iki bu\u00e7uk y\u0131ldaki cari i\u015flemler a\u00e7\u0131\u011f\u0131ndan kaynaklan\u0131yor.
\n\u25a0 Varl\u0131klarda 2008 y\u0131l\u0131 sonuna k\u0131yasla de\u011fi\u015fim pek fazla de\u011fil. 184 milyar dolardan 186 milyar dolara y\u00fckselmi\u015f. Fazla d\u00f6viz varl\u0131\u011f\u0131 art\u0131ramam\u0131\u015f\u0131z.
\n\u25a0 Yerlilerin yurtd\u0131\u015f\u0131 yat\u0131r\u0131mlar\u0131nda son iki bu\u00e7uk y\u0131lda 5.2 milyar dolar tutar\u0131nda y\u00fckseli\u015f var. Yabanc\u0131lar\u0131n T\u00fcrkiye’deki do\u011frudan yat\u0131r\u0131mlar\u0131ndaki art\u0131\u015f ise 89.6 milyar dolar.
\n\u25a0 Y\u00fck\u00fcml\u00fcl\u00fcklerdeki en b\u00fcy\u00fck de\u011fi\u015fimler portf\u00f6y yat\u0131r\u0131mlar\u0131nda ortaya \u00e7\u0131k\u0131yor. 2008 sonundan bu yana hisse senetleri ve tahvillerdeki art\u0131\u015f 57.1 milyar dolar.
\nBir taraftan cari i\u015flemler a\u00e7\u0131\u011f\u0131n\u0131n bir taraftan da bunun finansman\u0131 i\u00e7in gelen k\u0131sa vadeli d\u0131\u015f kaynaklar\u0131n T\u00fcrkiye’nin uluslararas\u0131 yat\u0131r\u0131m pozisyonu \u00fczerinde bask\u0131 yapt\u0131\u011f\u0131 a\u00e7\u0131k. Varl\u0131klar\u0131n yeterince artmamas\u0131 net bazda dengeyi bozuyor.
\nEkonominin d\u0131\u015f bor\u00e7lulu\u011funu g\u00f6steren bu verileri takip etmenizi \u00f6neririm. Durumu \u00f6zetliyor.<\/p>