{"id":48380,"date":"2017-01-13T11:29:34","date_gmt":"2017-01-13T08:29:34","guid":{"rendered":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/?p=48380"},"modified":"2017-01-13T12:31:40","modified_gmt":"2017-01-13T09:31:40","slug":"ekonomi-finans-dersleri-tcmbnin-verdigi-ders-faiz-artirimi-nasil-yapilir","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/i\/ekonomi-finans-dersleri-tcmbnin-verdigi-ders-faiz-artirimi-nasil-yapilir\/","title":{"rendered":"Ekonomi-Finans Dersleri &#8211; TCMB&#8217;nin verdi\u011fi ders: Faiz Art\u0131r\u0131m\u0131 Nas\u0131l Yap\u0131l\u0131r?"},"content":{"rendered":"<p><strong><em>D\u00fcn Merkez Bankas\u0131 haftal\u0131k repo ihalesini iptal edince dolarda sert gerileme g\u00f6rd\u00fck. Ayn\u0131 s\u0131ralarda ABD Dolar\u0131 endeksi de (DXY) sert d\u00fc\u015f\u00fc\u015fler yapt\u0131\u011f\u0131 i\u00e7in, dolar\/TL&#8217;de tepe seviye ile dip seviye aras\u0131ndaki gerileme yakla\u015f\u0131k 19-20 kuru\u015f civar\u0131nda oldu.<\/em><\/strong> Bu da dolar\u0131n zirvesinden itibaren %4.8 oran\u0131nda gerilemeyi i\u015faret ediyor. D\u00fcn bana g\u00f6nderilen twitlerde bir okuyucum hem say\u0131n Mahfi E\u011filmez&#8217;e hem de bana \u015f\u00f6yle soruyordu;<\/p><div class=\"bilge-yaziust\" style=\"margin-top: 10px;margin-bottom: 10px;\" id=\"bilge-2568465635\"><ins class=\"adsbygoogle\"\r\n     style=\"display:block\"\r\n     data-ad-client=\"ca-pub-7495567325667578\"\r\n     data-ad-slot=\"9580705384\"\r\n     data-ad-format=\"rectangle\"\r\n     data-full-width-responsive=\"true\"><\/ins>\r\n<script>\r\n(adsbygoogle = window.adsbygoogle || []).push({});\r\n<\/script><\/div>\n<p><a href=\"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-content\/uploads\/2017\/01\/twit.png\" data-wpel-link=\"internal\"><img loading=\"lazy\" decoding=\"async\" class=\"aligncenter size-full wp-image-48381\" src=\"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-content\/uploads\/2017\/01\/twit.png\" alt=\"\" width=\"652\" height=\"127\" srcset=\"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-content\/uploads\/2017\/01\/twit.png 652w, https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-content\/uploads\/2017\/01\/twit-300x58.png 300w\" sizes=\"auto, (max-width: 652px) 100vw, 652px\" \/><\/a><\/p>\n<p>Bir repo ihalesi iptali dolar\u0131 bu kadar etkiler mi? Evet ilk ba\u015fta etkiler ama sonraki etkisi ciddi bi\u00e7imde zay\u0131flar.<\/p>\n<p>Merkez Bankas\u0131&#8217;n\u0131n d\u00fcn repo ihalesini iptal etmi\u015f olmas\u0131n\u0131 sevgili Mahfi E\u011filmez d\u00fcnk\u00fc yaz\u0131s\u0131nda (<a href=\"http:\/\/www.mahfiegilmez.com\/2017\/01\/merkez-bankasnn-yaptklar-ve-yapmadklar.html\" target=\"_blank\" data-wpel-link=\"external\" rel=\"nofollow external noopener\">buradan okuyabilirsiniz<\/a>), &#8220;\u00d6rt\u00fcl\u00fc faiz art\u0131r\u0131m\u0131&#8221; olarak niteledi. Neden \u00f6rt\u00fcl\u00fc bir faiz art\u0131r\u0131m\u0131d\u0131r sorusunun cevab\u0131n\u0131 da k\u0131saca a\u00e7\u0131klad\u0131. Ben i\u015fin teknik boyutunu biraz daha a\u00e7arak neden \u00f6rt\u00fcl\u00fc faiz art\u0131r\u0131m\u0131 oldu\u011funu a\u00e7\u0131klayay\u0131m; Normalde bankalar kendi maliyet hesaplar\u0131n\u0131 yaparken, 1.6 trilyon TL tutar\u0131ndaki mevduat ve di\u011fer kaynaklardan sa\u011flad\u0131\u011f\u0131 bir maliyet var. Bunun da yakla\u015f\u0131k %10-12 aras\u0131nda oldu\u011funu s\u00f6yleyebiliriz. Bankalar toplamda 100-110 milyar TL&#8217;yi de Merkez Bankas\u0131&#8217;ndan %8.25 civar\u0131nda bir faiz ile al\u0131yorlar. Haftal\u0131k repolarda olu\u015fan tutar 25-35 milyar TL aras\u0131nda oluyor. Dolay\u0131s\u0131yla, bankac\u0131l\u0131k sisteminin toplam\u0131 d\u00fcn ortalama 30 milyar TL&#8217;yi merkez Bankas\u0131&#8217;ndan yine alacaklar\u0131n\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcyorlard\u0131. Ama ihale iptal edilince, bankac\u0131l\u0131k sisteminin toplam\u0131nda 30 milyar TL civar\u0131nda bir TL a\u00e7\u0131\u011f\u0131 ortaya \u00e7\u0131kt\u0131. Yani Merkez Bankas\u0131 piyasadaki TL&#8217;yi azaltt\u0131. Bunu gecelik repo i\u015flemleriyle kar\u0131\u015ft\u0131rmay\u0131n. Zaten bankalar repo piyasas\u0131nda gecelik para kullan\u0131yorlar.<\/p>\n<p>Peki bu durum nas\u0131l \u00f6rt\u00fcl\u00fc bir faiz art\u0131r\u0131m\u0131 oluyor?<\/p>\n<p>E\u011fer nakit a\u00e7\u0131\u011f\u0131 olu\u015fmu\u015fsa, bankalar bunu bankalararas\u0131 piyasadan di\u011fer bankalardan sa\u011flayabilirler. Fakat bir bankan\u0131n zaten kendi maliyeti %10&#8217;un \u00fczerindeyse, bir ba\u015fka bankaya %8.25 veya %9 ile para vermez. Dolay\u0131s\u0131yla bankalar bu paray\u0131 mecburen Merkez Bankas\u0131&#8217;n\u0131n ge\u00e7 likidite penceresi ad\u0131n\u0131 verdi\u011fi kayna\u011f\u0131 kullanarak sa\u011flayabilirler. Bu faiz %10 oldu\u011funa g\u00f6re, d\u00fcn bankalar MB&#8217;dan alabildikleri kadar kayna\u011f\u0131 bu ge\u00e7 likidite penceresini kullanarak ve bor\u00e7lanabildikleri kadar di\u011fer bankalardan buldular. <strong>Dolay\u0131s\u0131yla bir anda repo faizi en az %10&#8217;a \u00e7\u0131kt\u0131. Politika faizi %8.0 iken Merkez Bankas\u0131 faizleri 2\u00a0puan art\u0131rm\u0131\u015f oldu.<\/strong> \u0130\u015fte bu y\u00fczden, 25 veya 50 baz puanl\u0131k faiz art\u0131\u015f\u0131 etkisinden \u00e7ok daha fazla etki yapt\u0131. Demek ki Merkez Bankas\u0131 faizlerde \u00a02 puan faiz art\u0131\u015f\u0131 yapsayd\u0131 dolar k\u0131sa s\u00fcre i\u00e7inde %4.5 civar\u0131nda geri \u00e7ekilecekti. Ama bu durum art\u0131k dolar\u0131 a\u015fa\u011f\u0131 \u00e7evirip yeni bir d\u00fc\u015f\u00fc\u015f trendi yaratacak nitelikte olur mu? Bu soruya net bir \u015fekilde &#8220;hay\u0131r&#8221; cevab\u0131n\u0131 verebiliriz. \u00c7\u00fcnk\u00fc Merkez Bankas\u0131&#8217;n\u0131n d\u00fcn yapt\u0131\u011f\u0131 hamle, her hafta uygulanabilecek bir aksiyon de\u011fil. Peki bu uygulamaya devam etti\u011fini varsayarsak veya art\u0131k bundan sonra repo ihalesi a\u00e7mayaca\u011f\u0131n\u0131 s\u00f6ylerse ne olur?<\/p>\n<p>Asl\u0131nda bunu s\u00f6ylemesine bile gerek yok. D\u00fcnk\u00fc m\u00fcdahale sonras\u0131nda art\u0131k hi\u00e7 bir banka %8.20 civar\u0131nda maliyetle ald\u0131klar\u0131 paray\u0131 yine ayn\u0131 maliyetle alacaklar\u0131n\u0131 varsayamazlar. Kendilerini korumak maliyetlerini yeniden ayarlamak durumundad\u0131rlar. Zaten d\u00fcn dolardaki sert d\u00fc\u015f\u00fc\u015f\u00fcn temel sebebi, bir anda MB&#8217;dan ald\u0131klar\u0131 paran\u0131n maliyetinin %10&#8217;a \u00e7\u0131kmas\u0131yla ya\u015fanan k\u0131sa s\u00fcreli panikti. Ama art\u0131k sanki repo ihalesi d\u00fczenlemeyecekmi\u015f ve faizler %10&#8217;a \u00e7\u0131km\u0131\u015f gibi hesap yaparak pozisyonlar\u0131n\u0131 ayarlayacaklard\u0131r. \u00a0Merkez Bankas\u0131 her hafta repo ihalesini iptal edemeyece\u011fine g\u00f6re, 24 Ocak&#8217;Taki toplant\u0131s\u0131nda faizleri %10&#8217;a \u00e7\u0131karsa bile dolar \u00fczerinde a\u015fa\u011f\u0131 y\u00f6nl\u00fc bask\u0131 olu\u015fturmak konusunda \u00e7ok etkili olmayabilir. Sebebi de bankalar\u0131n bu paran\u0131n maliyetini yeniden de\u011ferlemeleri ve %10&#8217;a g\u00f6re kendini ayarlam\u0131\u015f olmalar\u0131d\u0131r. \u00a0Merkez Bankas\u0131 haftal\u0131k repo faizini %9&#8217;a \u00e7\u0131karsa bile bankalar baz\u0131 haftalar repo ihalesi a\u00e7\u0131lmayabilece\u011fini d\u00fc\u015f\u00fcnerek %10&#8217;a g\u00f6re hesap yaparlar. 1 puanl\u0131k faiz art\u0131\u015f\u0131n\u0131n\u00a0etkisi de bu nedenle k\u0131sa soluklu olur.<\/p>\n<p>Bu t\u00fcr zamanlara en iyi \u00f6rnek 2006 y\u0131l\u0131d\u0131r. May\u0131s-Haziran 2006 d\u00f6nemidir. Dolar\/TL \u00e7ok sert y\u00fckseli\u015fler yapm\u0131\u015ft\u0131. K\u0131saca hat\u0131rlatay\u0131m. ABD&#8217;de politika faizleri %5.25 seviyesindeydi. Nisan\u00a0ay\u0131 enflasyonu %0.2 bekleniyordu. Ama enflasyon %0.3 geldi. Bunun \u00fczerine, O zaman\u0131n FED \u00a0Ba\u015fkan\u0131 Greenspan&#8217;\u0131n faizleri daha da art\u0131raca\u011f\u0131na ili\u015fkin beklenti olu\u015ftu ve ABD dolar\u0131 h\u0131zla de\u011fer kazanmaya ba\u015flad\u0131. A\u015fa\u011f\u0131daki grafik o d\u00f6nemde olaylar\u0131n nas\u0131l ger\u00e7ekle\u015fti\u011fini g\u00f6steriyor.<\/p>\n<p><a href=\"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-content\/uploads\/2017\/01\/dolar-faiz-2006-3.png\" data-wpel-link=\"internal\"><img loading=\"lazy\" decoding=\"async\" class=\"aligncenter wp-image-48384\" src=\"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-content\/uploads\/2017\/01\/dolar-faiz-2006-3.png\" alt=\"\" width=\"537\" height=\"822\" srcset=\"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-content\/uploads\/2017\/01\/dolar-faiz-2006-3.png 653w, https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-content\/uploads\/2017\/01\/dolar-faiz-2006-3-196x300.png 196w\" sizes=\"auto, (max-width: 537px) 100vw, 537px\" \/><\/a><\/p>\n<p>Bu grafikte en dikkat \u00e7ekici sonu\u00e7 nedir? \u00a07 Haziran 2006&#8217;da PPK acil toplant\u0131 yap\u0131yor ve faizleri %15.25&#8217;ten %17&#8217;ye y\u00fckseltiyor (1.75 puan art\u0131\u015f). Bunun \u00fczerine dolar izleyen 4-5 g\u00fcn i\u00e7inde %3-4 aras\u0131nda d\u00fc\u015f\u00fc\u015f yap\u0131yor. 20 Haziran&#8217;da normal olarak yap\u0131lan toplant\u0131da Haftal\u0131k repo faizi %17&#8217;de b\u0131rak\u0131l\u0131nca, dolarda y\u00fckseli\u015f h\u0131zlan\u0131yor ve 25 Haziran 2006 Pazar g\u00fcn\u00fc faizler 2.25 puan daha art\u0131r\u0131ld\u0131ktan sonra dolarda kal\u0131c\u0131 bir d\u00fc\u015f\u00fc\u015f trendi sa\u011flanabiliyor. \u00a0Merkez Bankam\u0131z bence bu grafi\u011fi iyi incelemeli. Repo ihalesi a\u00e7maman\u0131n dolar \u00fczerindeki etkisi her ge\u00e7en g\u00fcn zay\u0131flayacakt\u0131r.<\/p><div class=\"bilge-content-1\" style=\"margin-top: 10px;margin-bottom: 10px;\" id=\"bilge-3655709582\"><ins class=\"adsbygoogle\"\r\n     style=\"display:block\"\r\n     data-ad-client=\"ca-pub-7495567325667578\"\r\n     data-ad-slot=\"3167340272\"\r\n     data-ad-format=\"rectangle\"\r\n     data-full-width-responsive=\"true\"><\/ins>\r\n<script>\r\n(adsbygoogle = window.adsbygoogle || []).push({});\r\n<\/script><\/div>\n<p><strong>Son S\u00f6z:<\/strong> <strong>&#8220;Merkez Bankas\u0131&#8217;n\u0131n faiz art\u0131rmadan da dolar\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcrebiliyormu\u015f&#8221; diyen maalesef ekonomistlerimiz de var. <\/strong>\u00a0Merkez Bankas\u0131&#8217;n\u0131n d\u00fcn yapt\u0131\u011f\u0131n\u0131n bir faiz art\u0131r\u0131m\u0131 oldu\u011funu ve hatta 2 puanl\u0131k bir faiz art\u0131r\u0131m\u0131 oldu\u011funu ve dolayl\u0131 etkilerini bilmiyorlarsa bu yaz\u0131 sayesinde \u00f6\u011frensinler&#8230; Yukar\u0131daki grafik piyasan\u0131n nas\u0131l davrand\u0131\u011f\u0131na ve ileride de nas\u0131l davranabilece\u011fine ili\u015fkin olarak de\u011ferli bilgiler i\u00e7eriyor, tabi ki; anlayana sivrisinek saz.<\/p>\n<p><span style=\"color: #0000ff;\"><strong>&#8221; Yeni olan hi\u00e7 bir \u015fey yoktur, sadece tarih okumam\u0131\u015fs\u0131n\u0131zd\u0131r&#8221; (George Santayana)<\/strong><\/span><\/p>\n<p><span style=\"color: #0000ff;\"><strong>NOT<\/strong>: Borsa ile ilgili d\u00fc\u015f\u00fcncelerimi saat 12:20&#8217;de okuyabilirsiniz..<\/span><\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"<p>D\u00fcn Merkez Bankas\u0131 haftal\u0131k repo ihalesini iptal edince dolarda sert gerileme g\u00f6rd\u00fck. Ayn\u0131 s\u0131ralarda ABD Dolar\u0131 endeksi de (DXY) sert d\u00fc\u015f\u00fc\u015fler yapt\u0131\u011f\u0131 i\u00e7in, dolar\/TL&#8217;de tepe&hellip;<\/p>\n","protected":false},"author":102,"featured_media":0,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"_monsterinsights_skip_tracking":false,"_monsterinsights_sitenote_active":false,"_monsterinsights_sitenote_note":"","_monsterinsights_sitenote_category":0,"footnotes":""},"categories":[1],"tags":[1464,769,1497,752,753,1496],"class_list":["post-48380","post","type-post","status-publish","format-standard","hentry","category-tumyazilar","tag-borsa-tahminleri","tag-borsa-yorumlari-gunluk","tag-dolar-duser-mi","tag-dolar-tl-yorumu","tag-dolar-yorumlari","tag-dolar-yukselir-mi"],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/48380","targetHints":{"allow":["GET"]}}],"collection":[{"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/users\/102"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=48380"}],"version-history":[{"count":0,"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/48380\/revisions"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=48380"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=48380"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=48380"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}