{"id":46072,"date":"2016-06-28T22:53:04","date_gmt":"2016-06-28T19:53:04","guid":{"rendered":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/?p=46072"},"modified":"2016-06-29T09:15:47","modified_gmt":"2016-06-29T06:15:47","slug":"bir-cumle-cok-sey-anlatir","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/i\/bir-cumle-cok-sey-anlatir\/","title":{"rendered":"\u00c7etin \u00dcnsalan &#8211; Bir c\u00fcmle \u00e7ok \u015fey anlat\u0131r"},"content":{"rendered":"<p><em><strong>Baz\u0131lar\u0131 ekonomiyi bankac\u0131l\u0131k zanneder ama do\u011fru de\u011fildir. Oturdu\u011fu koltu\u011fu be\u011fenmekten ibaret konu\u015fanlar finans\u0131n ekonomi oldu\u011funu d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcr. Ama b\u00fcy\u00fck palavrad\u0131r. \u00a0Bankac\u0131 ve finans\u00e7\u0131 dostlar\u0131ma ac\u0131 bir haberim var. Reel sekt\u00f6r yoksa, siz bir hi\u00e7siniz. Bunu \u00f6n\u00fcm\u00fczdeki d\u00f6nemde daha \u00e7ok anlayacaks\u0131n\u0131z.<\/strong><\/em><\/p><div class=\"bilge-yaziust\" style=\"margin-top: 10px;margin-bottom: 10px;\" id=\"bilge-1266615743\"><ins class=\"adsbygoogle\"\r\n     style=\"display:block\"\r\n     data-ad-client=\"ca-pub-7495567325667578\"\r\n     data-ad-slot=\"9580705384\"\r\n     data-ad-format=\"rectangle\"\r\n     data-full-width-responsive=\"true\"><\/ins>\r\n<script>\r\n(adsbygoogle = window.adsbygoogle || []).push({});\r\n<\/script><\/div>\n<p>&nbsp;<\/p>\n<p>K\u0131ymeti kendinden menkul bu ki\u015filer her \u015feyi bildi\u011fini d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcr, ama uluslararas\u0131 finans ve bankac\u0131l\u0131k sekt\u00f6r\u00fcn\u00fcn kendilerine \u00f6\u011frettikleriyle ezberden konu\u015furlar. S\u00f6zlerim yanl\u0131\u015f anla\u015f\u0131lmas\u0131n. Bankac\u0131l\u0131k ve finans \u00f6nemsizdir demiyorum, esas de\u011fildir diyorum.<\/p>\n<p>&nbsp;<\/p>\n<p>Bu kesimde bir grup insan, \u00f6zellikle 2002 \u2013 2007 aras\u0131nda global anlamda \u00f6ylesine bir co\u015fkuland\u0131 ki, her \u015feyi bildiklerini, d\u00fcnyan\u0131n da, siyasetin de, ekonominin de bu iki kesim etraf\u0131nda d\u00f6nd\u00fc\u011f\u00fcn\u00fc zanneder oldular.<\/p>\n<p>&nbsp;<\/p>\n<p>Geli\u015fmeleri okumak yerine siyaset\u00e7ilere inand\u0131lar, \u00e7\u00fcnk\u00fc bir\u00e7ok uygulamay\u0131 zaten mensubu olduklar\u0131 sekt\u00f6r\u00fcn lobileri iktidarlara dayat\u0131yordu. \u00a0Parasal geni\u015fleme de bu lobiyi etkili hale getiriyordu. Ama ho\u015faf\u0131n suyu kesildi.<\/p>\n<p>&nbsp;<\/p>\n<p>2001 krizinde 33 bin bankac\u0131 i\u015fsiz kalm\u0131\u015ft\u0131. S\u00fcre giden ama hen\u00fcz patlamayan iktisadi bunal\u0131m ortam\u0131nda son bir y\u0131lda 233 \u015fube kapand\u0131, 4 bin bankac\u0131 i\u015fsiz kald\u0131, bir\u00e7ok banka t\u00fcketici kredileri odakl\u0131 operasyonlardan \u00e7ekildi.<\/p>\n<p>&nbsp;<\/p>\n<p>Bunlar daha iyi g\u00fcnler, ama \u015fimdi konu\u015fmazlar. Bunlar\u0131n bir\u00e7o\u011fu testi k\u0131r\u0131ld\u0131ktan ve kendileri kaybettikten sonra konu\u015fan ki\u015filerdir. Ba\u015fkas\u0131n\u0131n kaybetmesini umursamazlar. Bunu ekonominin bir gere\u011fi olarak g\u00f6r\u00fcrler. \u00c7\u00fcnk\u00fc ba\u015fka bir d\u00fcnyada ya\u015f\u0131yorlar.<\/p>\n<p>&nbsp;<\/p>\n<p>Bir\u00e7o\u011funun esnaf\u0131n ya da herhangi bir KOB\u0130\u2019nin kap\u0131s\u0131ndan bile girdi\u011fine \u015fahit olmazs\u0131n\u0131z. Buralara pazarlamac\u0131lar\u0131n\u0131 yollarlar. Krediyi de projesi olana de\u011fil, mal\u0131 m\u00fclk\u00fc verirler. Ho\u015f son y\u0131llarda onu da yapm\u0131yorlar. \u00c7\u00fcnk\u00fc bir firmaya 100 birim kredi verece\u011fine, faiz miktar\u0131 daha y\u00fcksek 10 vatanda\u015fa 10 birim kredi vermek daha \u00e7ok i\u015flerine geldi.<\/p>\n<p>&nbsp;<\/p>\n<p>Oysa eskiden b\u00f6yle de\u011fildi. Anadolu\u2019nun herhangi bir kentinde, bir bankan\u0131n \u015fube m\u00fcd\u00fcr\u00fc, inisiyatif sahibiydi ve o \u015fehirde hangi i\u015fadam\u0131na kredi verilip verilmeyece\u011fini de bilirdi. Ama yetkileri merkeze toplay\u0131p, sahayla kurulu\u015flar\u0131n\u0131n ili\u015fkisini kopard\u0131lar ve her \u015feyi rakamlar, istatistikler \u00fczerinden takip etmeye ba\u015flad\u0131lar. Bankalar\u0131n \u015fube m\u00fcd\u00fcrleri de banko g\u00f6revlisi haline geldi.<\/p><div class=\"bilge-content-1\" style=\"margin-top: 10px;margin-bottom: 10px;\" id=\"bilge-2618197699\"><ins class=\"adsbygoogle\"\r\n     style=\"display:block\"\r\n     data-ad-client=\"ca-pub-7495567325667578\"\r\n     data-ad-slot=\"3167340272\"\r\n     data-ad-format=\"rectangle\"\r\n     data-full-width-responsive=\"true\"><\/ins>\r\n<script>\r\n(adsbygoogle = window.adsbygoogle || []).push({});\r\n<\/script><\/div>\n<p>&nbsp;<\/p>\n<p>Bu kopukluk o kadar b\u00fcy\u00fcd\u00fc, o kadar b\u00fcy\u00fcd\u00fc ki, art\u0131k kamunun yalan yanl\u0131\u015f istatistikleri d\u0131\u015f\u0131nda, reel sekt\u00f6re ili\u015fkin en ufak bir fikirleri yok. Bin 250 TL sorumlu olduklar\u0131 \u00e7ek yapra\u011f\u0131yla, insanlar\u0131n ne yapt\u0131\u011f\u0131n\u0131, \u00fczerine ne yazd\u0131\u011f\u0131n\u0131 umursam\u0131yorlar. \u00c7\u00fcnk\u00fc muhtemelen kendilerini garantiye alm\u0131\u015flar, piyasan\u0131n darbe yemesini de do\u011fal s\u00fcre\u00e7 olarak g\u00f6r\u00fcyorlar.<\/p>\n<p>&nbsp;<\/p>\n<p>D\u00f6nersek en ba\u015fa bankac\u0131l\u0131k, finans ve hatta borsa, bir \u00fclke ekonomisinde reel sekt\u00f6r odakl\u0131 \u00fcretime, ticarete dayal\u0131 b\u00fcy\u00fcme, geli\u015fme ve art\u0131 de\u011ferle istihdam yaratmada sadece bir enstr\u00fcmand\u0131r. Hem de \u00e7ok \u00f6nemli bir enstr\u00fcman. Do\u011fru kullan\u0131ld\u0131\u011f\u0131nda bir \u00fclkeyi kalk\u0131nd\u0131ran, yanl\u0131\u015f kullan\u0131ld\u0131\u011f\u0131nda bat\u0131ran bir enstr\u00fcman.<\/p>\n<p>&nbsp;<\/p>\n<p>Reel sekt\u00f6r\u00fc o kadar tan\u0131m\u0131yor ve o kadar ezbere konu\u015fuyorlar ki, bazen sayfalarca anlataca\u011f\u0131n\u0131z \u015feyi, ba\u015fka bir konu anlat\u0131l\u0131rken sarf ettikleri bir c\u00fcmleyle itiraf ederler. \u00d6rnek mi? Merkez Bankas\u0131\u2019n\u0131n, FED \u00f6rne\u011finde oldu\u011fu gibi bir bej kitap haz\u0131rl\u0131\u011f\u0131 i\u00e7inde oldu\u011fu s\u00f6yleniyor.<\/p>\n<p>&nbsp;<\/p>\n<p>Bence ger\u00e7ek\u00e7i olacaksa, \u00e7ok \u00f6nemli. Her ne kadar \u015fu an Merkez Bankas\u0131 taraf\u0131ndan teyit edilmese de haber H\u00fcrriyet Gazetesi\u2019nde yay\u0131nland\u0131 ve yalanlama da gelmedi. Zira yap\u0131lacak i\u015f k\u00f6t\u00fc de de\u011fil. Ama bilgiyi veren ekonomistin \u015fu ifadesi ve i\u00e7indeki bir c\u00fcmle her \u015feyin terc\u00fcmesi:<\/p><div class=\"bilge-content-2\" style=\"margin-top: 10px;margin-bottom: 10px;\" id=\"bilge-447886190\"><ins class=\"adsbygoogle\"\r\n     style=\"display:block\"\r\n     data-ad-client=\"ca-pub-7495567325667578\"\r\n     data-ad-slot=\"1818807385\"\r\n     data-ad-format=\"rectangle\"\r\n     data-full-width-responsive=\"true\"><\/ins>\r\n<script>\r\n(adsbygoogle = window.adsbygoogle || []).push({});\r\n<\/script><\/div>\n<p>&nbsp;<\/p>\n<p>\u201cTCMB\u00a0bir s\u00fcredir Bej Kitap \u00fczerde \u00e7al\u0131\u015fmalar y\u00fcr\u00fct\u00fcyor. \u0130\u015f \u00e7evrelerinden ya da reel sekt\u00f6rle ilgili veriler ellerinde yok. Buradaki ama\u00e7 reel sekt\u00f6r ile ilgili geli\u015fmeler hakk\u0131nda daha iyi bir takip mekanizmas\u0131 yaratmak.\u201d C\u00fcmleyi tekrarl\u0131yorum: \u0130\u015f \u00e7evrelerinden ya da reel sekt\u00f6rle ilgili veriler ellerinde yok.<\/p>\n<p>&nbsp;<\/p>\n<p>Kesinlikle do\u011fru. Asl\u0131nda \u00fcretimi unutan T\u00fcrkiye\u2019de bu konuda ger\u00e7ek bir veri hi\u00e7bir kurumun elinde yok. Ger\u00e7ek\u00e7i bir sanayi, tar\u0131m ve i\u015fg\u00fcc\u00fc envanteri olmayan bir \u00fclkenin de \u00fcretim ekonomisine ge\u00e7mesine, \u00f6ncelikli sekt\u00f6rler belirlemesine ve katma de\u011fer yaratacak i\u015flere imza atan bir ekonomiye ula\u015fmas\u0131na olanak yok.<\/p>\n<p>&nbsp;<\/p>\n<p>T\u00fcrkiye\u2019nin reel sekt\u00f6rle en i\u00e7li d\u0131\u015fl\u0131 olmas\u0131 gereken bankalar\u0131n, Merkez Bankas\u0131 hi\u00e7bir \u015fey bilmiyorsa, konu kendinden kapan\u0131yor.<\/p>\n<p>&nbsp;<\/p>\n<p>E\u011fer bu \u00fclke 750 milyar dolarl\u0131k b\u00fcy\u00fckl\u00fc\u011f\u00fcne kar\u015f\u0131l\u0131k, 400 milyar dolar d\u00f6viz pozisyon a\u00e7\u0131\u011f\u0131 verir noktaya geldiyse, \u00f6nce eski ve yeni bankac\u0131lar bir susacak. \u00c7\u00fcnk\u00fc ortadaki cesedin birinci dereden sorumlusudurlar.<\/p>\n<p>&nbsp;<\/p>\n<p>Art\u0131k Maliye k\u0131l\u0131c\u0131n\u0131 insanlar\u0131n ensesinden \u00e7ekip, ger\u00e7ek foto\u011fraf\u0131 ortaya koyup, bilimsel verileri elinize al\u0131p, ondan sonra bir projeksiyon olu\u015fturmak gerekiyor. Bunun i\u00e7in de \u00f6nce reel sekt\u00f6r\u00fc dinlemelisiniz, bankac\u0131lar\u0131 de\u011fil. Zira itiraf ortada. Onlar zaten bir \u015fey bilmiyor; kendi d\u00fcnyalar\u0131n\u0131n ger\u00e7e\u011fini de \u00fclkenin ger\u00e7e\u011fi zannediyorlar.<\/p>\n<p>&nbsp;<\/p>\n<p><a href=\"mailto:cetinunsalan@yahoo.com\">cetinunsalan@yahoo.com<\/a><\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"<p>Baz\u0131lar\u0131 ekonomiyi bankac\u0131l\u0131k zanneder ama do\u011fru de\u011fildir. Oturdu\u011fu koltu\u011fu be\u011fenmekten ibaret konu\u015fanlar finans\u0131n ekonomi oldu\u011funu d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcr. Ama b\u00fcy\u00fck palavrad\u0131r. \u00a0Bankac\u0131 ve finans\u00e7\u0131 dostlar\u0131ma ac\u0131 bir&hellip;<\/p>\n","protected":false},"author":5,"featured_media":0,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"_monsterinsights_skip_tracking":false,"_monsterinsights_sitenote_active":false,"_monsterinsights_sitenote_note":"","_monsterinsights_sitenote_category":0,"footnotes":""},"categories":[1],"tags":[904,808,801],"class_list":["post-46072","post","type-post","status-publish","format-standard","hentry","category-tumyazilar","tag-cetin-unsalan-yazilari","tag-ekonomi-makaleleri","tag-ekonomi-yazarlari-listesi"],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/46072","targetHints":{"allow":["GET"]}}],"collection":[{"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/users\/5"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=46072"}],"version-history":[{"count":0,"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/46072\/revisions"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=46072"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=46072"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=46072"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}