{"id":4370,"date":"2011-08-23T09:43:16","date_gmt":"2011-08-23T06:43:16","guid":{"rendered":"http:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/?p=4370"},"modified":"2011-08-23T09:43:29","modified_gmt":"2011-08-23T06:43:29","slug":"simdilik-istedigi-yere-gitse","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/i\/simdilik-istedigi-yere-gitse\/","title":{"rendered":"\u015eimdilik \u0130stedi\u011fi Yere Gitse?"},"content":{"rendered":"<p><strong>B\u00f6yle belirsiz bir ortamda MB\u2019nin, d\u00f6viz kurunun belli bir de\u011feri almas\u0131n\u0131 istedi\u011fi izlenimi vermesi hi\u00e7 do\u011fru de\u011fil.<\/strong><\/p><div class=\"bilge-yaziust\" style=\"margin-top: 10px;margin-bottom: 10px;\" id=\"bilge-2927745326\"><ins class=\"adsbygoogle\"\r\n     style=\"display:block\"\r\n     data-ad-client=\"ca-pub-7495567325667578\"\r\n     data-ad-slot=\"9580705384\"\r\n     data-ad-format=\"rectangle\"\r\n     data-full-width-responsive=\"true\"><\/ins>\r\n<script>\r\n(adsbygoogle = window.adsbygoogle || []).push({});\r\n<\/script><\/div>\n<p>Yerli paran\u0131n yabanc\u0131 paralar kar\u015f\u0131s\u0131ndaki reel de\u011feri (nominal kurun yurtd\u0131\u015f\u0131 fiyat endeksinin yurti\u00e7i fiyat endeksine oran\u0131 ile d\u00fczeltilmi\u015f de\u011feri) hakk\u0131nda elbette de\u011ferlendirme yapmak m\u00fcmk\u00fcn. Mesela lira reel olarak de\u011ferli ya da de\u011fersiz demenin bir anlam\u0131 var ve bu de\u011fer ihracat ve ithalat a\u00e7\u0131s\u0131ndan \u00f6zel bir \u00f6neme sahip. K\u0131sacas\u0131, reel kur \u00f6nemli bir de\u011fi\u015fken. Bu saptama \u00fczerinde bir g\u00f6r\u00fc\u015f ayr\u0131l\u0131\u011f\u0131 yok.<\/p>\n<p>Sorun \u015fu ki, iktisat kuram\u0131n\u0131n yerli paran\u0131n reel olarak ne de\u011ferli ne de de\u011fersiz oldu\u011fu o n\u00f6tr de\u011fere \u2013denge de\u011ferine- kendili\u011finden nas\u0131l gidebilece\u011fi ya da ekonomi politikas\u0131 yoluyla nas\u0131l g\u00f6t\u00fcr\u00fclebilece\u011fi hakk\u0131nda s\u00f6yledikleri i\u015fe yaram\u0131yor. \u0130ktisat\u00e7\u0131lar\u0131n bu ba\u015far\u0131s\u0131zl\u0131\u011fa ili\u015fkin itiraflar\u0131 i\u00e7in d\u00f6viz kuru hakk\u0131nda son otuz y\u0131lda yaz\u0131lm\u0131\u015f makalelere ve uluslararas\u0131 makroiktisat kitaplar\u0131na bak\u0131labilir.<\/p>\n<p><strong>\u2018Haber etkisi\u2019<\/strong><\/p>\n<p><strong>\u00a0<\/strong>Bu ba\u015far\u0131s\u0131zl\u0131k b\u00fcy\u00fck \u00f6l\u00e7\u00fcde gelecek d\u00f6nemlerdeki de\u011fi\u015fikliklere ili\u015fkin bug\u00fcnden olu\u015fturulan bekleyi\u015flerin, d\u00f6viz kurunun ileride alaca\u011f\u0131 de\u011fere ili\u015fkin bekleyi\u015fleri etkileyerek bug\u00fcnk\u00fc kuru de\u011fi\u015ftirmesinden kaynaklan\u0131yor. Hem yerli merkez bankas\u0131n\u0131n hem de yabanc\u0131 merkez bankalar\u0131n\u0131n ileride izleyebilecekleri faiz politikas\u0131 hakk\u0131ndaki bekleyi\u015fler kurun bug\u00fcnk\u00fc de\u011ferini etkiliyor. Yurti\u00e7i ve yurtd\u0131\u015f\u0131 makroekonomik geli\u015fmelerin nas\u0131l \u015fekillenebilecekleri hakk\u0131ndaki g\u00f6r\u00fc\u015fler, yine bug\u00fcnk\u00fc kur \u00fczerinde belirleyici oluyor. \u0130\u00e7 ve d\u0131\u015f politika da \u00f6nemli. Yeni gelen haberler de etkileyebiliyor kuru. \u2018Haber etkisi\u2019 ba\u015fl\u0131\u011f\u0131yla \u00e7ok say\u0131da akademik \u00e7al\u0131\u015fma var.<\/p>\n<p>Merkel ve Sarkozy ge\u00e7en hafta farkl\u0131 bir politikada anla\u015fsalard\u0131 liran\u0131n yabanc\u0131 paralar kar\u015f\u0131s\u0131ndaki de\u011feri bug\u00fcn farkl\u0131 bir yerde olacakt\u0131. Ya da 2009 sonlar\u0131na do\u011fru d\u00fcnya kamuoyuna yans\u0131maya ba\u015flayan Yunanistan\u2019\u0131n sorunlar\u0131n\u0131 \u00e7\u00f6zmek i\u00e7in en son May\u0131s 2011\u2019de at\u0131lan ad\u0131mlar ve daha \u00f6ncekiler 2009 sonlar\u0131nda at\u0131labilseydi lira daha de\u011fi\u015fik bir de\u011fer alacakt\u0131 \u015fu anda. Ya da ABD ekonomisi yeniden durgunluk belirtileri g\u00f6stermeyip de ABD Merkez Bankas\u0131 politika faizini 2011\u2019in sonlar\u0131ndan itibaren artt\u0131rabilece\u011fine dair sinyaller vermeye ba\u015flasayd\u0131 liran\u0131n de\u011feri yine farkl\u0131 bir d\u00fczeyde olacakt\u0131.<\/p>\n<p>Dikkat ederseniz, T\u00fcrkiye a\u00e7\u0131s\u0131ndan bak\u0131ld\u0131\u011f\u0131nda son paragrafta belirttiklerim hep d\u0131\u015f ko\u015fullara ili\u015fkin ve kontrol\u00fcm\u00fczde de\u011filler. Geleneksel olarak h\u0131zl\u0131 b\u00fcy\u00fcd\u00fckleri d\u00f6nemde cari a\u00e7\u0131k veren \u00fclkelerde d\u00f6viz kuru \u00f6nemli bir de\u011fi\u015fken. Hele bir de ge\u00e7mi\u015fte uzun s\u00fcreli y\u00fcksek enflasyon ya\u015fay\u0131p, vatanda\u015flar\u0131 ba\u015fka \u00fclkelerin bast\u0131klar\u0131 paralar\u0131 kullanmaya ba\u015flam\u0131\u015flarsa. Bu t\u00fcr \u00fclkelerde, yani bizim gibi \u00fclkelerde d\u00f6viz kuru di\u011fer ekonomilere k\u0131yasla daha \u00f6nemli bir de\u011fi\u015fken haline geliyor. B\u00f6yle bir \u00fclkede \u00f6zellikle baz\u0131 d\u00f6nemlerde kontrol\u00fcn\u00fcz alt\u0131nda olmayan bir de\u011fi\u015fken i\u00e7in konu\u015fmamak gerekiyor.<\/p>\n<p>Merkez Bankas\u0131 (MB) Ba\u015fkan\u0131 ile MB\u2019de \u00fc\u00e7 y\u0131l birlikte \u00e7al\u0131\u015ft\u0131m. Ayr\u0131ca kendisini daha \u00f6nceden akademik hayattan da biliyorum. Hem iyi bir insan hem iyi bir iktisat\u00e7\u0131 hem de iyi bir akademisyen. Atand\u0131\u011f\u0131 zaman MB\u2019nin ehil ellere teslim edildi\u011fini d\u00fc\u015f\u00fcnm\u00fc\u015ft\u00fcm. Ayr\u0131ca MB\u2019de iyi yeti\u015fmi\u015f \u00e7ok say\u0131da eleman var. Bu de\u011ferlendirmeme kar\u015f\u0131n son zamanlarda MB\u2019nin politikalar\u0131n\u0131 \u00e7ok ele\u015ftirdim; \u00e7\u00fcnk\u00fc kalitelerine yak\u0131\u015fmayan hatalar yapt\u0131klar\u0131n\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcyorum. Bu ele\u015ftirileri \u2018dost\u2019 uyar\u0131lar\u0131 olarak kabul etmelerini umar\u0131m. Birka\u00e7 uyar\u0131 daha yapmak isterim.<\/p><div class=\"bilge-content-1\" style=\"margin-top: 10px;margin-bottom: 10px;\" id=\"bilge-2083381513\"><ins class=\"adsbygoogle\"\r\n     style=\"display:block\"\r\n     data-ad-client=\"ca-pub-7495567325667578\"\r\n     data-ad-slot=\"3167340272\"\r\n     data-ad-format=\"rectangle\"\r\n     data-full-width-responsive=\"true\"><\/ins>\r\n<script>\r\n(adsbygoogle = window.adsbygoogle || []).push({});\r\n<\/script><\/div>\n<p><strong>Konu\u015fmak do\u011fru de\u011fil<\/strong><\/p>\n<p><strong>\u00a0<\/strong>Birincisi, b\u00f6yle belirsiz bir ortamda d\u00f6viz kuru hakk\u0131nda konu\u015fmak do\u011fru de\u011fil. \u0130kincisi, MB\u2019nin d\u00f6viz kurunun belli bir de\u011feri almas\u0131n\u0131 istedi\u011fi izlenimi vermesi hi\u00e7 do\u011fru de\u011fil. Sonu\u00e7ta MB dolar ya da euro de\u011fil, lira bas\u0131yor Tando\u011fan\u2019daki matbaas\u0131nda. \u00d6yle d\u00f6nemler olur ki d\u00f6viz ve lira a\u00e7\u0131s\u0131ndan finansal sistemi rahatlatacak her t\u00fcrl\u00fc \u00f6nlemi al\u0131rs\u0131n\u0131z (bankalara d\u00f6viz depo vermeyi kolayla\u015ft\u0131rmak, d\u00fczenli d\u00f6viz sat\u0131m ihaleleri, d\u00f6viz cinsi zorunlu kar\u015f\u0131l\u0131k oranlar\u0131n\u0131n d\u00fc\u015f\u00fcr\u00fclmesi, yabanc\u0131 merkez bankalar\u0131yla anla\u015fmalar ve benzerleri). Bu \u00f6nlemlerin d\u00f6viz kuruyla ilgilerinin olmad\u0131\u011f\u0131n\u0131, finansal sistemi rahatlatmak i\u00e7in al\u0131nd\u0131klar\u0131n\u0131 \u00f6zenle vurgulars\u0131n\u0131z. D\u00f6viz kurunu da b\u0131rak\u0131rs\u0131n\u0131z, nereye gidecekse gider.<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"<p>B\u00f6yle belirsiz bir ortamda MB\u2019nin, d\u00f6viz kurunun belli bir de\u011feri almas\u0131n\u0131 istedi\u011fi izlenimi vermesi hi\u00e7 do\u011fru de\u011fil. Yerli paran\u0131n yabanc\u0131 paralar kar\u015f\u0131s\u0131ndaki reel de\u011feri (nominal&hellip;<\/p>\n","protected":false},"author":16,"featured_media":894,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"_monsterinsights_skip_tracking":false,"_monsterinsights_sitenote_active":false,"_monsterinsights_sitenote_note":"","_monsterinsights_sitenote_category":0,"footnotes":""},"categories":[1],"tags":[],"class_list":["post-4370","post","type-post","status-publish","format-standard","has-post-thumbnail","hentry","category-tumyazilar"],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/4370","targetHints":{"allow":["GET"]}}],"collection":[{"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/users\/16"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=4370"}],"version-history":[{"count":0,"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/4370\/revisions"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/media\/894"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=4370"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=4370"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=4370"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}