{"id":252,"date":"2011-05-20T22:13:47","date_gmt":"2011-05-20T19:13:47","guid":{"rendered":"http:\/\/bilgeyatirimci.net\/?p=252"},"modified":"2011-06-04T19:47:13","modified_gmt":"2011-06-04T16:47:13","slug":"cari-acik-isi-bizi-nereye-goturur","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/i\/cari-acik-isi-bizi-nereye-goturur\/","title":{"rendered":"Cari a\u00e7\u0131k i\u015fi bizi nereye g\u00f6t\u00fcr\u00fcr?"},"content":{"rendered":"<p>T\u00fcrkiye&#8217;ye fon giri\u015finin etkilenmeye ba\u015flayaca\u011f\u0131 yere varmak \u00fczereyiz, ondan sonra d\u00f6n\u00fc\u015f \u015fans\u0131 yoktur.<\/p><div class=\"bilge-yaziust\" style=\"margin-top: 10px;margin-bottom: 10px;\" id=\"bilge-3339602997\"><ins class=\"adsbygoogle\"\r\n     style=\"display:block\"\r\n     data-ad-client=\"ca-pub-7495567325667578\"\r\n     data-ad-slot=\"9580705384\"\r\n     data-ad-format=\"rectangle\"\r\n     data-full-width-responsive=\"true\"><\/ins>\r\n<script>\r\n(adsbygoogle = window.adsbygoogle || []).push({});\r\n<\/script><\/div>\n<p>Bu aralar en \u00e7ok yukar\u0131daki soruya maruz kal\u0131yorum. Soruya etrafta verilen cevaplar muhtelif. Bir tarafta \u201cBir \u015fey olmaz, bak\u0131n \u00fcfl\u00fcyorum ve de ge\u00e7iyor\u201d diyenler bulunuyor. \u00d6te yanda ise hafif m\u00fcstehzi bir tav\u0131rla manal\u0131 manal\u0131 bakanlar var. Gelin bug\u00fcn bir bakal\u0131m, hakikaten, ne olur? Bu tarihi rekorlar k\u0131ran cari i\u015flemler a\u00e7\u0131\u011f\u0131 T\u00fcrkiye\u2019yi nereye g\u00f6t\u00fcr\u00fcr? Endi\u015feli olmakta fayda var m\u0131d\u0131r? Sondan ba\u015flayay\u0131m isterseniz: Cari i\u015flemler a\u00e7\u0131\u011f\u0131ndaki geli\u015fmelere bak\u0131ld\u0131\u011f\u0131nda, endi\u015feli olmakta kesinlikle fayda vard\u0131r. Endi\u015feye mahal oldu\u011funun en somut delili, T\u00fcrkiye Cumhuriyet Merkez Bankas\u0131\u2019n\u0131n (TCMB) ge\u00e7en aral\u0131k ay\u0131nda ald\u0131\u011f\u0131 al\u0131\u015f\u0131lmad\u0131k para politikas\u0131 kararlar\u0131d\u0131r. Aral\u0131k ay\u0131n\u0131n 21\u2019inde TCMB kararlar\u0131n\u0131n bir nevi \u201cVaziyet bildi\u011finizden daha tehlikeli\u201d mesaj\u0131 olarak okunmas\u0131 gerekti\u011fini s\u00f6ylemi\u015ftim. H\u00e2l\u00e2 da ayn\u0131 kanaatteyim. Hatta art\u0131k, bana kal\u0131rsa, vaziyet aral\u0131k ay\u0131nda oldu\u011fundan daha da tehlikelidir. Cari i\u015flemler a\u00e7\u0131\u011f\u0131n\u0131n d\u00f6viz kazand\u0131r\u0131c\u0131 i\u015flemlere oran\u0131, \u00fclkenin yabanc\u0131 para cinsinden bor\u00e7lar\u0131n\u0131 \u00f6deme kapasitesini g\u00f6sterir. 2011 y\u0131l\u0131n\u0131n ilk \u00e7eyre\u011fi itibariyle bak\u0131ld\u0131\u011f\u0131nda, T\u00fcrkiye\u2019nin yabanc\u0131 para cinsinden geri \u00f6deme yapabilme kabiliyeti 1994 ve 2001 krizleri \u00f6ncesine oranla daha k\u00f6t\u00fcd\u00fcr. Tarihi rekordan anla\u015f\u0131lmas\u0131 gereken budur. Bu da iyi de\u011fil, k\u00f6t\u00fcd\u00fcr. \u0130lk nokta b\u00f6yle olsun.<\/p>\n<p><strong>Dengesizlik ta\u015f\u0131n\u0131yor <\/strong><br \/>\nPeki, cari i\u015flemler a\u00e7\u0131\u011f\u0131n\u0131n d\u00f6viz kazand\u0131r\u0131c\u0131 i\u015flemlere oran\u0131 nas\u0131l olmu\u015f da bu kadar y\u00fckselebilmi\u015ftir? T\u00fcrkiye ekonomisi nas\u0131l bu kadar b\u00fcy\u00fck bir dengesizli\u011fi h\u00e2l\u00e2 ta\u015f\u0131yabilmektedir? T\u00fcrkiye\u2019nin \u00e7ok daha y\u00fcksek bir cari i\u015flemler a\u00e7\u0131\u011f\u0131n\u0131 bug\u00fcnlerde finanse edebiliyor olmas\u0131n\u0131n nedeni ikidir. \u00d6ncelikle Avrupa Birli\u011fi \u00fclkelerindeki finansal kriz, T\u00fcrkiye ekonomisinin daha b\u00fcy\u00fck bir cari i\u015flemler a\u00e7\u0131\u011f\u0131n\u0131 son derece k\u0131sa vadeli fonlarla finanse edebilmesine imk\u00e2n vermektedir. Oradaki dengesizli\u011fin yol a\u00e7t\u0131\u011f\u0131 tasarruf fazlas\u0131 buradaki bir ba\u015fka dengesizli\u011fi beslemektedir. \u0130kinci olarak ise Arap isyanlar\u0131 nedeniyle Arap \u00fclkelerine y\u00f6nelik fon ak\u0131mlar\u0131nda ortaya \u00e7\u0131kan tasarruf fazlas\u0131 i\u00e7in de T\u00fcrkiye iyi bir adrestir. Arap isyanlar\u0131 da T\u00fcrkiye ekonomisindeki dengesizli\u011fi beslemektedir. 2009 y\u0131l\u0131ndaki acayip k\u00fc\u00e7\u00fclmeden sonra 2010 y\u0131l\u0131nda gelen acayip b\u00fcy\u00fcmenin nedeni bir dengesizliktir. \u0130\u015fareti ise acayip artan cari i\u015flemler a\u00e7\u0131\u011f\u0131d\u0131r. Bu da ikinci noktad\u0131r.<\/p>\n<p><strong>Tasarruf problemi <\/strong><br \/>\nPeki bu cari i\u015flemler a\u00e7\u0131\u011f\u0131 T\u00fcrkiye\u2019yi nereye g\u00f6t\u00fcr\u00fcr? Cari i\u015flemler a\u00e7\u0131\u011f\u0131 yurti\u00e7i yat\u0131r\u0131mlar ile yurti\u00e7i tasarruflar aras\u0131ndaki dengesizliktir. Tasarruflar yat\u0131r\u0131mlardan \u00e7ok olsayd\u0131 cari fazla olurdu. \u015eimdi ise cari a\u00e7\u0131k vard\u0131r. Ortadaki yurti\u00e7i tasarruf azl\u0131\u011f\u0131n\u0131 bertaraf edebilmek i\u00e7in T\u00fcrkiye yabanc\u0131 tasarruflara ihtiya\u00e7 duymaktad\u0131r. Bu, T\u00fcrkiye\u2019nin kadim problemidir. T\u00fcrkiye ekonomisinde art\u0131k unutmaya ba\u015flad\u0131\u011f\u0131m\u0131z \u2018dur\/kalk sendromu\u2019nun da nedeni bu tasarruf problemidir. Ne olur? Ortada iki se\u00e7enek vard\u0131r. H\u00fck\u00fcmet duruma ya m\u00fcdahale eder ya da etmez. E\u011fer h\u00fck\u00fcmetimiz duruma m\u00fcdahale etmeye karar verirse ortada bir problem yoktur. Bu durumda ortadaki se\u00e7enek say\u0131s\u0131 \u00fc\u00e7t\u00fcr: Ya vergiler artt\u0131r\u0131lacak ve harcamalar k\u0131s\u0131lacakt\u0131r, ya kredi faiz oranlar\u0131 daha da y\u00fckseltilecektir ya da bunlar\u0131n bir kar\u0131\u015f\u0131m\u0131 ile duruma m\u00fcdahale edilecektir. Yok, h\u00fck\u00fcmetimiz duruma m\u00fcdahale etmezse, i\u015fte o vakit ortada tek bir se\u00e7enek kalmaktad\u0131r: Piyasalar bir fiyat intibak\u0131 ile ortadaki dengesizli\u011fi kendileri gidereceklerdir. Bu durumda t\u00fcm fiyatlar yeni denge noktas\u0131na do\u011fru hareket edecektir. Bu da \u00fc\u00e7\u00fcnc\u00fc noktad\u0131r.<br \/>\nMesele \u015fudur: T\u00fcrkiye, 2010 y\u0131l\u0131nda b\u00fcy\u00fcmede \u2018fark\u0131nda olmadan\u2019 h\u0131z s\u0131n\u0131r\u0131n\u0131 a\u015fm\u0131\u015ft\u0131r. Acaba fark\u0131nda olmadan hata yapman\u0131n vebali daha m\u0131 azd\u0131r? Ne bileyim! O d\u00fcnd\u00fcr. Bug\u00fcn\u00fcn sorusu ise \u015fudur: H\u00fck\u00fcmetimizin cari a\u00e7\u0131k i\u015finde tedbir alabilmek i\u00e7in h\u00e2l\u00e2 zaman\u0131 var m\u0131d\u0131r? Vard\u0131r. T\u00fcrkiye\u2019ye fon giri\u015flerinin etkilenmeye ba\u015flayaca\u011f\u0131 yere varmak \u00fczereyiz. Ondan sonra d\u00f6n\u00fc\u015f \u015fans\u0131 yoktur. S\u00f6yledim ve ahiretimi kurtard\u0131m.<\/p>\n<p>&nbsp;<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"<p>T\u00fcrkiye&#8217;ye fon giri\u015finin etkilenmeye ba\u015flayaca\u011f\u0131 yere varmak \u00fczereyiz, ondan sonra d\u00f6n\u00fc\u015f \u015fans\u0131 yoktur. Bu aralar en \u00e7ok yukar\u0131daki soruya maruz kal\u0131yorum. Soruya etrafta verilen cevaplar&hellip;<\/p>\n","protected":false},"author":18,"featured_media":889,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"_monsterinsights_skip_tracking":false,"_monsterinsights_sitenote_active":false,"_monsterinsights_sitenote_note":"","_monsterinsights_sitenote_category":0,"footnotes":""},"categories":[1],"tags":[],"class_list":["post-252","post","type-post","status-publish","format-standard","has-post-thumbnail","hentry","category-tumyazilar"],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/252","targetHints":{"allow":["GET"]}}],"collection":[{"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/users\/18"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=252"}],"version-history":[{"count":0,"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/252\/revisions"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/media\/889"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=252"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=252"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=252"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}