{"id":1871,"date":"2011-06-22T09:55:05","date_gmt":"2011-06-22T06:55:05","guid":{"rendered":"http:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/?p=1871"},"modified":"2011-06-22T09:55:14","modified_gmt":"2011-06-22T06:55:14","slug":"nasil-oluyor-da-oluyor-faiz-ve-kur-3","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/i\/nasil-oluyor-da-oluyor-faiz-ve-kur-3\/","title":{"rendered":"Nas\u0131l oluyor da oluyor? Faiz ve kur-3"},"content":{"rendered":"<p>Diziye kald\u0131\u011f\u0131m yerden devam ediyorum. Faiz ile d\u00f6viz kuru aras\u0131ndaki ili\u015fkiyi incelerken, faiz haddinin neden de\u011fi\u015fti\u011fini anlamak \u00e7ok \u00f6nemli. Faiz haddini &#8216;riskli faiz&#8217; ve &#8216;risksiz faiz&#8217; diye ikiye ay\u0131rmak gerekiyor. \u0130kisi aras\u0131ndaki fark\u0131n temelde iki belirleyicisi var. Bir: Yurti\u00e7inde uygulanan politikalar ve siyasi durum nedeniyle risk alg\u0131lamas\u0131ndaki de\u011fi\u015fiklikler. \u0130ki: Yurti\u00e7inde bir de\u011fi\u015fiklik olmasa bile yurtd\u0131\u015f\u0131 mali yat\u0131r\u0131mc\u0131lar\u0131n k\u00fcresel nedenlerle risk alma i\u015ftahlar\u0131ndaki azalma. Elbette bu geli\u015fmelerin d\u00f6viz kuruna da \u00f6nemli etkileri oluyor.<\/p><div class=\"bilge-yaziust\" style=\"margin-top: 10px;margin-bottom: 10px;\" id=\"bilge-613497591\"><ins class=\"adsbygoogle\"\r\n     style=\"display:block\"\r\n     data-ad-client=\"ca-pub-7495567325667578\"\r\n     data-ad-slot=\"9580705384\"\r\n     data-ad-format=\"rectangle\"\r\n     data-full-width-responsive=\"true\"><\/ins>\r\n<script>\r\n(adsbygoogle = window.adsbygoogle || []).push({});\r\n<\/script><\/div>\n<p>\u00d6nce \u015funu belirtmek gerekiyor. Bir \u00fclkeye y\u00f6nelik risk alg\u0131s\u0131 artm\u0131yorken faiz art\u0131yorsa, risksiz reel faiz artm\u0131\u015f oluyor. Bu durumda, bu \u00fclkenin mali varl\u0131klar\u0131n\u0131 sat\u0131n al\u0131p y\u00fckselen bu reel faizden (reel getiriden) yararlanma iste\u011fi de do\u011fal olarak art\u0131yor. \u00dclkenin \u00e7\u0131kard\u0131\u011f\u0131 mali varl\u0131klara olan talep y\u00fckseliyor. Kendisine riskten ar\u0131nd\u0131r\u0131lm\u0131\u015f olarak y\u00fcksek getiri arayan yabanc\u0131 yat\u0131r\u0131mc\u0131lar, o \u00fclkenin hazinesinin \u00e7\u0131kard\u0131\u011f\u0131 tahvillerden daha \u00e7ok sat\u0131n almak istiyorlar ve o \u00fclkenin \u015firketlerinin hisse senetlerine olan talep art\u0131yor.<\/p>\n<p>Yabanc\u0131 yat\u0131r\u0131mc\u0131lar\u0131n bu tahvilleri ve hisse senetlerini alabilmeleri i\u00e7in o \u00fclkeye getirdikleri d\u00f6vizi yerli paraya \u00e7evirmeleri gerekiyor. Bu durumda, o \u00fclkede d\u00f6viz arz\u0131 art\u0131yor, yerli paraya olan talep y\u00fckseliyor. Arz\u0131 artan d\u00f6vizin de\u011feri azal\u0131yor, farkl\u0131 bir ifadeyle talebi artan yerli para de\u011ferleniyor. Bu durumda, d\u00f6viz kuru d\u00fc\u015f\u00fcyor.<\/p>\n<p>Dolay\u0131s\u0131yla, &#8216;y\u00fcksek faiz-d\u00fc\u015f\u00fck kur&#8217; ortaya \u00e7\u0131k\u0131yor. Ama dikkat ederseniz buradaki faiz risksiz, faiz: Risksiz faiz y\u00fckseliyor. Bu getiriyi sa\u011flayan mali varl\u0131klar\u0131n riski olmad\u0131\u011f\u0131 i\u00e7in ya da daha do\u011fru bir ifadeyle, mevcut riskleri artmad\u0131\u011f\u0131 i\u00e7in onlara olan talep art\u0131yor. Bu nedenle kur d\u00fc\u015f\u00fcyor.<\/p>\n<p>\u015eimdi z\u0131t bir durum d\u00fc\u015f\u00fcnelim. Bir \u00fclkeye ili\u015fkin risk alg\u0131lamas\u0131 arts\u0131n. Mesela Yunanistan&#8217;\u0131n durumunda olan ama kendi para birimini kullanan bir \u00fclkeyi ele alal\u0131m. B\u00fct\u00e7e a\u00e7\u0131\u011f\u0131 ve kamu borcu \u00e7ok y\u00fcksek. Borcun y\u00fckseli\u015fini d\u00fc\u015f\u00fcrmek i\u00e7in al\u0131nan \u00f6nlemler k\u00e2r etmiyor. \u00dcstelik bu \u00f6nlemlerin uygulanabilir oldu\u011fu da \u015f\u00fcpheli; \u00f6nemli bir toplumsal muhalefet var. \u00dclke birikmi\u015f bor\u00e7lar\u0131ndan do\u011fan y\u00fck\u00fcml\u00fcl\u00fcklerini yerine getirememenin, yani &#8216;iflas etmenin&#8217; arifesinde.<\/p>\n<p>T\u0131pk\u0131 Yunanistan&#8217;da oldu\u011fu gibi bu \u00fclkenin tahvillerinin faizleri m\u00fcthi\u015f y\u00fckseliyor. Ama bu y\u00fckseli\u015fin arkas\u0131nda s\u0131\u00e7rayan risk var. Mali yat\u0131r\u0131mc\u0131lar o \u00fclkenin tahvilini sat\u0131n almak istemiyorlar, daha \u00f6nce sat\u0131n ald\u0131klar\u0131 tahvilleri de bir an \u00f6nce ellerinden \u00e7\u0131karmaya \u00e7abal\u0131yorlar. Bu durumda bu tahvillerin fiyatlar\u0131 ba\u015f a\u015fa\u011f\u0131ya gidiyor. Farkl\u0131 bir ifadeyle, tahvilleri sat\u0131n almak i\u00e7in yat\u0131r\u0131mc\u0131lar kendilerine \u00e7ok y\u00fcksek bir risk primi verilmesini talep ediyorlar. Yani, bu \u00fclkede faizler yukar\u0131ya s\u0131\u00e7r\u0131yor.<\/p>\n<p>Bunun d\u00f6viz kuruna etkisi san\u0131yorum a\u00e7\u0131k: Bu \u00fclkenin para birimi cinsinden tahviller panik halde elden \u00e7\u0131kar\u0131l\u0131p, elde edilen yerli para bir an \u00f6nce d\u00f6vize \u00e7evrilmek isteniyor. Yani, yukar\u0131daki \u00f6rne\u011fin tam tersi bir durum ger\u00e7ekle\u015fiyor: D\u00f6vize olan talep art\u0131yor, yerli paraya olan talep ise azal\u0131yor. Sonu\u00e7ta do\u011fal olarak d\u00f6viz kuru y\u00fckseliyor.<\/p>\n<p>Bu durumda piyasada g\u00f6zledi\u011fimiz &#8216;y\u00fcksek faiz-y\u00fcksek kur&#8217; oluyor. Dikkat ederseniz faizin y\u00fckselmesinin nedeni riskteki art\u0131\u015f; risksiz faiz de\u011fi\u015fmiyor. Ama o de\u011fi\u015fmeyen risksiz faiz bile art\u0131k mali yat\u0131r\u0131mc\u0131lar\u0131\u00a0 &#8216;kesmiyor&#8217;. Risk alg\u0131lamas\u0131n\u0131n artmas\u0131 onlar\u0131 \u00fcrkekle\u015ftiriyor; daha \u00f6nce kabul ettikleri o faiz d\u00fczeyi bile o \u00fclkenin tahvillerini tutmak i\u00e7in onlara yeterli olmuyor.<\/p><div class=\"bilge-content-1\" style=\"margin-top: 10px;margin-bottom: 10px;\" id=\"bilge-3892147967\"><ins class=\"adsbygoogle\"\r\n     style=\"display:block\"\r\n     data-ad-client=\"ca-pub-7495567325667578\"\r\n     data-ad-slot=\"3167340272\"\r\n     data-ad-format=\"rectangle\"\r\n     data-full-width-responsive=\"true\"><\/ins>\r\n<script>\r\n(adsbygoogle = window.adsbygoogle || []).push({});\r\n<\/script><\/div>\n<p>Risksiz faiz de\u011fi\u015fmiyorken, yurti\u00e7i faiz yurtd\u0131\u015f\u0131 nedenlerle de artabilir. Mesela geli\u015fmi\u015f \u00fclkeler faizlerini belirgin bi\u00e7imde art\u0131rmaya ba\u015flayabilirler. Ya da k\u00fcresel bir \u00e7alkant\u0131 olur; risk alma i\u015ftah\u0131 azal\u0131r. Bu durumda, \u00f6zellikle k\u0131sa vadeli sermaye bizim gibi \u00fclkelerden \u00e7\u0131k\u0131p, geli\u015fmi\u015f \u00fclkelerin g\u00fcvenli limanlar\u0131na d\u00f6ner. Yine ayn\u0131 olgu g\u00f6zlenir. Yurti\u00e7i faiz, artan risk nedeniyle y\u00fckselir, yerli paraya olan talep azal\u0131r ve d\u00f6vize olan talep artar. Sonu\u00e7ta d\u00f6viz kuru y\u00fckselir.<\/p>\n<p>K\u0131ssadan hisse \u015fu: Her faiz y\u00fckseli\u015fi illaki d\u00fc\u015f\u00fck kur anlam\u0131na gelmez.<\/p>\n<p><strong>Fatih \u00d6ZATAY<\/strong><\/p>\n<p>&nbsp;<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"<p>Diziye kald\u0131\u011f\u0131m yerden devam ediyorum. Faiz ile d\u00f6viz kuru aras\u0131ndaki ili\u015fkiyi incelerken, faiz haddinin neden de\u011fi\u015fti\u011fini anlamak \u00e7ok \u00f6nemli. Faiz haddini &#8216;riskli faiz&#8217; ve &#8216;risksiz&hellip;<\/p>\n","protected":false},"author":16,"featured_media":894,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"_monsterinsights_skip_tracking":false,"_monsterinsights_sitenote_active":false,"_monsterinsights_sitenote_note":"","_monsterinsights_sitenote_category":0,"footnotes":""},"categories":[1],"tags":[],"class_list":["post-1871","post","type-post","status-publish","format-standard","has-post-thumbnail","hentry","category-tumyazilar"],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/1871","targetHints":{"allow":["GET"]}}],"collection":[{"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/users\/16"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=1871"}],"version-history":[{"count":0,"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/1871\/revisions"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/media\/894"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=1871"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=1871"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=1871"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}