{"id":15853,"date":"2012-05-25T08:15:15","date_gmt":"2012-05-25T06:15:15","guid":{"rendered":"http:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/?p=15853"},"modified":"2012-05-25T08:15:42","modified_gmt":"2012-05-25T06:15:42","slug":"kayit-disi-ekonomi","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/i\/kayit-disi-ekonomi\/","title":{"rendered":"Kay\u0131t D\u0131\u015f\u0131 Ekonomi"},"content":{"rendered":"
Kay\u0131t d\u0131\u015f\u0131 ekonomi hesaplar\u0131 yine g\u00fcncel konu oldu. Baz\u0131lar\u0131na g\u00f6re T\u00fcrkiye\u2019de kay\u0131t d\u0131\u015f\u0131l\u0131k \u00f6ylesine b\u00fcy\u00fck ki GSYH\u2019m\u0131z ger\u00e7e\u011fin yar\u0131s\u0131n\u0131 bile g\u00f6stermiyor. Ger\u00e7ekten b\u00f6yle bir \u015fey s\u00f6z konusu olabilir mi? Bu soruya yan\u0131t ararken \u00f6ncelikle kavramlar\u0131n neyi ifade etti\u011fine bakmam\u0131z gerekiyor. \u00c7\u00fcnk\u00fc T\u00fcrkiye\u2019de kay\u0131t d\u0131\u015f\u0131l\u0131k s\u00f6z\u00fcyle kastedilen \u015feyler farkl\u0131. B\u00fcy\u00fck \u00e7o\u011funluk kay\u0131t d\u0131\u015f\u0131l\u0131kla GSYH hesaplar\u0131 d\u0131\u015f\u0131nda kalm\u0131\u015f geliri kasdetmekte ve fakat bunu vergi kayd\u0131na girmemi\u015f kazan\u00e7la \u00f6zde\u015fle\u015ftirmektedir. \u00c7o\u011fu kez ak\u0131m ve stok kavramlar\u0131 da birbirine kar\u0131\u015ft\u0131r\u0131lmaktad\u0131r. Birbirine \u00e7ok yak\u0131n kavramlar olan ve o nedenle s\u0131k s\u0131k birbiri yerine kullan\u0131lan milli gelir, GSYH, GSMH gibi kavramlar ak\u0131m kavramlard\u0131r. Yani \u00fc\u00e7 ay ya da bir y\u0131l gibi bir s\u00fcrede bir ekonomide yap\u0131lan \u00fcretimi veya harcamalar\u0131 ya da gelirleri g\u00f6sterir. Bunlar stoku g\u00f6stermezler. Stok olan \u015fey \u00fclkenin servetidir. Kay\u0131t d\u0131\u015f\u0131 ekonomi, milli gelir hesaplar\u0131na girmemi\u015f miktar\u0131 \u00f6l\u00e7meyi hedefledi\u011fi i\u00e7in o da ak\u0131m kavramd\u0131r. E\u011fer bu t\u00fcr kay\u0131t d\u0131\u015f\u0131 \u00fcretim ya da gelir yine kay\u0131t d\u0131\u015f\u0131 olarak biriktirilip servete eklenmi\u015f ve buna kar\u015f\u0131n kay\u0131t d\u0131\u015f\u0131 kalmaya devam etmi\u015fse o zaman kay\u0131t d\u0131\u015f\u0131 servet stokundan da s\u00f6z etmek m\u00fcmk\u00fcnd\u00fcr.<\/div>\n
<\/div>\n
Milli gelir ba\u015fl\u0131ca \u00fc\u00e7 bi\u00e7imde hesaplan\u0131r. \u0130lkinde \u00fcretim de\u011ferleri fiyat cinsinden toplanarak bir hesaplama yap\u0131l\u0131r. \u00dclkede belirli bir d\u00f6nem i\u00e7inde \u00fcretilen b\u00fct\u00fcn mal ve hizmetleri fiyatlar\u0131 cinsinden toplarsan\u0131z milli gelire ula\u015f\u0131rs\u0131n\u0131z. \u0130kincisinde \u00fcretim fakt\u00f6rlerinin (emek, do\u011fal kaynaklar, sermaye ve te\u015febb\u00fcs g\u00fcc\u00fc) bir y\u0131l i\u00e7inde elde etti\u011fi gelirler (\u00fccret, rant, faiz ve kar) toplanarak sonuca ula\u015f\u0131l\u0131r. (Sonra bunun \u00fczerine baz\u0131 ekleme ve \u00e7\u0131karmalar yap\u0131larak GSYH\u2019ya var\u0131l\u0131r. \u015eimdi bunu denklemlerle ifade etmeye \u00e7al\u0131\u015fal\u0131m: \u00dccretler + Rant + Faiz + Kar = Milli Gelir – Dolayl\u0131 Vergiler + Subvansiyolar = Safi Milli Has\u0131la + Amortismanlar = GSYH + Yurtd\u0131\u015f\u0131 Net Fakt\u00f6r Gelirleri = GSMH.) Milli gelirin \u00fc\u00e7\u00fcnc\u00fc hesaplanma y\u00f6nteminde harcamalardan giderek hesaplama yap\u0131l\u0131r.\u00a0\u00a0\u00d6nce ekonomide bir y\u0131l i\u00e7inde yap\u0131lm\u0131\u015f t\u00fcketim (C), yat\u0131r\u0131m (I), devlet (G) harcamalar\u0131 ve\u00a0\u00a0net ihracat geliri (X \u2013 M) toplanarak GSMH bulunur. Buradan bu kez yukar\u0131daki i\u015flemlerin tersi yap\u0131larak milli gelire ula\u015f\u0131l\u0131r. Bunu da denklemler yard\u0131m\u0131yla g\u00f6sterelim: C + I + G + (X \u2013 M) = GSMH \u2013 Yurtd\u0131\u015f\u0131 Net Fakt\u00f6r Gelirleri = GSYH \u2013 Amortismanlar = Safi Milli Has\u0131la + Subvansiyonlar \u2013 Dolayl\u0131 Vergiler = Milli Gelir<\/div>\n
<\/div>\n
Yaz\u0131n\u0131n devam\u0131 i\u00e7in TIKLAYINIZ.<\/a><\/strong><\/div>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

Kay\u0131t d\u0131\u015f\u0131 ekonomi hesaplar\u0131 yine g\u00fcncel konu oldu. Baz\u0131lar\u0131na g\u00f6re T\u00fcrkiye\u2019de kay\u0131t d\u0131\u015f\u0131l\u0131k \u00f6ylesine b\u00fcy\u00fck ki GSYH\u2019m\u0131z ger\u00e7e\u011fin yar\u0131s\u0131n\u0131 bile g\u00f6stermiyor. Ger\u00e7ekten b\u00f6yle bir \u015fey…<\/p>\n","protected":false},"author":12,"featured_media":13098,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"_monsterinsights_skip_tracking":false,"_monsterinsights_sitenote_active":false,"_monsterinsights_sitenote_note":"","_monsterinsights_sitenote_category":0,"footnotes":""},"categories":[1],"tags":[],"class_list":["post-15853","post","type-post","status-publish","format-standard","has-post-thumbnail","hentry","category-tumyazilar"],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/15853","targetHints":{"allow":["GET"]}}],"collection":[{"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/users\/12"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=15853"}],"version-history":[{"count":0,"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/15853\/revisions"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/media\/13098"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=15853"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=15853"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=15853"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}