Ge\u00e7en hafta d\u00fcnya finans piyasalar\u0131 \u0130spanya sorununa kilitlendi.
\n\u0130spanya ne yaz\u0131k ki bir t\u00fcrl\u00fc toparlanam\u0131yor. Paul Krugman’\u0131n k\u00fcresel krizin Avrupa’ya s\u0131\u00e7ramas\u0131 s\u00fcrecinin ba\u015flar\u0131nda “\u0130spanya en zor durumda olan \u00fclke ama iyi rol yap\u0131p ba\u015fkalar\u0131n\u0131 \u00f6ne s\u00fcr\u00fcyor” saptamas\u0131n\u0131n ne kadar do\u011fru oldu\u011fu bug\u00fcn bir kez daha ortaya \u00e7\u0131k\u0131yor.
\nPeki, Avrupa’da i\u015fler iyiye gidiyor derken \u0130spanya bu duruma nas\u0131l geldi diye sordu\u011fumuzda bir\u00e7ok fakt\u00f6r\u00fcn olumsuz etkile\u015fimini bir arada g\u00f6r\u00fcyoruz.
\n\u25a0 \u00d6nceki d\u00f6nemlerde bankac\u0131l\u0131k sekt\u00f6r\u00fcnde ortaya \u00e7\u0131kan sorunlar Avrupa Merkez Bankas\u0131’n\u0131n \u00e7abalar\u0131yla bir \u00f6l\u00e7\u00fcde \u00e7\u00f6z\u00fcmlense de, daha sonra kamu finans dengesindeki bozulmalar ve ileriye y\u00f6nelik tahminler bor\u00e7lanma kapasitesini olumsuz bir \u015fekilde etkilemeye ba\u015flad\u0131.
\n\u25a0 Avrupa Merkez Bankas\u0131’ndan bankac\u0131l\u0131k sekt\u00f6r\u00fcnce kullan\u0131lan kaynaklar ge\u00e7en hafta en \u00fcst d\u00fczeyine eri\u015fti. Bunu anlayan piyasalar \u0130spanya konusunda bu kez iki kere d\u00fc\u015f\u00fcnmek durumunda kald\u0131lar.
\n\u25a0 \u0130spanya’n\u0131n b\u00fct\u00e7esi de bir t\u00fcrl\u00fc diki\u015f tutmuyor. B\u00fct\u00e7e a\u00e7\u0131klar\u0131 istenen d\u00fczeye getirilemeyince bor\u00e7lanma gereksinimi art\u0131yor. Bu da piyasalar\u0131 rahats\u0131z edip risk primlerini yukar\u0131ya f\u0131rlat\u0131yor. \u0130spanya’n\u0131n bor\u00e7lanmas\u0131n\u0131 g\u00fc\u00e7le\u015ftiriyor.
\n\u25a0 \u0130spanya ekonomisinin genel dengesizlikleri sadece kamu finansman\u0131na ili\u015fkin de\u011fil. \u0130\u015fsizlik oran\u0131n\u0131n y\u00fcksekli\u011fi, b\u00fcy\u00fcme kapasitesinin s\u0131n\u0131rl\u0131l\u0131\u011f\u0131 ve \u00e7\u00f6z\u00fcmlenemeyen bankalar\u0131n bat\u0131k kredi problemleri \u0130spanya’y\u0131 bir kademe a\u015fa\u011f\u0131ya itiyor.
\n\u25a0 Belki bunlardan da \u00f6nemlisi \u0130talyan yetkililer, f\u0131rsat bulduk\u00e7a \u0130spanya ekonomisini k\u00f6t\u00fcleyip, kendisini daha iyi g\u00f6stermek istiyor. A\u00e7\u0131k\u00e7a “gammazl\u0131k” yap\u0131yorlar. Bu da her iki \u00fclke i\u00e7in fayda sa\u011flayam\u0131yor.
\nT\u00fcm bu fakt\u00f6rler ortadayken ge\u00e7en hafta \u00c7in’den gelen olumsuz haberlerin de etkisiyle fatura \u0130spanya’ya \u00e7\u0131kt\u0131. Kamu bor\u00e7lanmas\u0131nda faiz y\u00fczde 6’lar\u0131 a\u015ft\u0131. Hisse senetlerinin fiyat\u0131 y\u00fczde 3 d\u00fc\u015ft\u00fc.
\nAvrupa Merkez Bankas\u0131’n\u0131n likidite yard\u0131m\u0131 s\u00fcrmezse durumun daha da k\u00f6t\u00fcye gidebilece\u011fi kan\u0131s\u0131nday\u0131m.
\nBu kez de yaz aylar\u0131nda \u0130spanya kriziyle u\u011fra\u015fma durumu ortaya \u00e7\u0131karsa t\u00fcm dengelerin de\u011fi\u015fece\u011fini unutmamak gerekiyor. Dikkatli olmak laz\u0131m.<\/p>