{"id":13893,"date":"2012-04-08T12:12:51","date_gmt":"2012-04-08T10:12:51","guid":{"rendered":"http:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/?p=13893"},"modified":"2012-04-08T12:13:14","modified_gmt":"2012-04-08T10:13:14","slug":"hakan-ozyildiz-yeni-tesvik-sistemi-uzerine","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/i\/hakan-ozyildiz-yeni-tesvik-sistemi-uzerine\/","title":{"rendered":"Hakan \u00d6ZYILDIZ: Yeni Te\u015fvik Sistemi \u00dczerine"},"content":{"rendered":"<p>D\u0131\u015f ticarette koruma duvarlar\u0131n\u0131n a\u015f\u0131nmas\u0131ndan sonra devletler \u00fcretime ve ihracata desteklerini geni\u015flettiler. T\u00fcrkiye de bu r\u00fczg\u00e2ra kar\u015f\u0131 duramad\u0131. 1980\u2019lerde d\u0131\u015far\u0131ya a\u00e7\u0131lan ekonomide, \u00fcretimi desteklemek i\u00e7in yerli ve yabanc\u0131 yat\u0131r\u0131mlar daha fazla te\u015fvik edildi.<\/p><div class=\"bilge-yaziust\" style=\"margin-top: 10px;margin-bottom: 10px;\" id=\"bilge-2743134963\"><ins class=\"adsbygoogle\"\r\n     style=\"display:block\"\r\n     data-ad-client=\"ca-pub-7495567325667578\"\r\n     data-ad-slot=\"9580705384\"\r\n     data-ad-format=\"rectangle\"\r\n     data-full-width-responsive=\"true\"><\/ins>\r\n<script>\r\n(adsbygoogle = window.adsbygoogle || []).push({});\r\n<\/script><\/div>\n<p><strong>HER DOSYAYA TE\u015eV\u0130K VERMEK\u00a0<\/strong><br \/>\nAncak sistem istendi\u011fi kadar etkin ve verimli olamad\u0131. Kaynaklar\u0131n bir k\u0131sm\u0131 heba edildi. Bunun en temel nedenlerinden biri sanayi envanterinin olmamas\u0131yd\u0131. Var olan tesislerin kulland\u0131\u011f\u0131 teknoloji, \u00fcretim kapasitesi, \u00e7al\u0131\u015ft\u0131rd\u0131\u011f\u0131 insan say\u0131s\u0131 vb. bilgiler eksikti. Dolay\u0131s\u0131yla b\u00fcrokrasi, \u00f6n\u00fcne gelen her dosyaya te\u015fvik verdi. Gerek siyasi irade gerek yasal ve idari altyap\u0131, dosyalar aras\u0131nda tercih yapmay\u0131 desteklemiyordu.<br \/>\nBenim yeni sistemden ilk beklentim bu t\u00fcr kaynak israflar\u0131n\u0131 \u00f6nleyecek yasal ve idari \u00f6nlemlerin al\u0131nmas\u0131. Bu konuda bir geli\u015fme olmaz, yine her ba\u015fvurana te\u015fvik verilirse sistemin ba\u015far\u0131s\u0131 s\u0131n\u0131rl\u0131 olacakt\u0131r.<br \/>\nAma burada da bir dilemma var: \u201cYat\u0131r\u0131m se\u00e7mek.\u201d Di\u011fer bir deyimle, birden fazla birbirine benzeyen ve ayn\u0131 b\u00f6lgede yat\u0131r\u0131m yapmay\u0131 planlayan proje gelirse nas\u0131l se\u00e7ilecek?<br \/>\nCevab\u0131 \u00e7ok zor bir soru. Olaya, \u201cYat\u0131r\u0131m ihtiyac\u0131n\u0131n bu kadar b\u00fcy\u00fck oldu\u011fu bir d\u00f6nemde yat\u0131r\u0131m se\u00e7mek ne demek? \u0130yi ki yat\u0131r\u0131m yap\u0131l\u0131yor\u201d \u015feklinde bak\u0131labilir. Ama uygulamalar bize g\u00f6steriyor ki, bilin\u00e7li olmadan, se\u00e7ici olmadan verilen te\u015fvikler amaca ula\u015fmay\u0131 geciktiriyor. Dolay\u0131s\u0131yla birka\u00e7 sene sonra sistem de\u011fi\u015ftiriliyor.<br \/>\nYap\u0131lmas\u0131 gereken basit. Proje se\u00e7me konusunda \u00e7ok detayland\u0131r\u0131lm\u0131\u015f kriterler konulmal\u0131. \u015eeffafl\u0131k ve hesap verilebilirlik ilkesi esas al\u0131narak, proje se\u00e7imine siyasi tercihlerin bula\u015fmas\u0131n\u0131n \u00f6n\u00fcne ge\u00e7ilmeli.<\/p>\n<p><strong>\u0130THAL \u0130KAMES\u0130(!) \u0130\u00c7\u0130N\u00a0<\/strong><br \/>\nYeni sistem ilgin\u00e7 bir ithal ikameci yakla\u015f\u0131m sergiliyor. Cari a\u00e7\u0131\u011f\u0131n yap\u0131sal bir sorun oldu\u011funu kavrayan anlay\u0131\u015f ilk defa bu kadar a\u00e7\u0131k ifade ediliyor.<br \/>\nAncak birka\u00e7 konu var. Mikro y\u00f6n\u00fcyle tercih konusuna geri d\u00f6nmek laz\u0131m. \u0130thalat miktar\u0131 y\u0131ll\u0131k 10 birim olan bir sekt\u00f6rde ayn\u0131 anda toplam \u00fcretim kapasitesi 15 birim olan \u00fc\u00e7 ba\u015fvuru yap\u0131lsa; projeyi kim, hangi kriterlerle, nas\u0131l se\u00e7ecek?<br \/>\nYan\u0131 s\u0131ra bir mal\u0131n d\u0131\u015far\u0131dan al\u0131nmas\u0131n\u0131n ilk nedeni ithal mal\u0131n daha kaliteli ve ucuz olmas\u0131d\u0131r. \u0130\u00e7eride \u00fcretilen mal sadece te\u015fvikle ucuzlat\u0131lamaz. D\u0131\u015f ticarette can al\u0131c\u0131 rekabet oldu\u011fu i\u00e7in, i\u015fg\u00fcc\u00fc ve enerji gibi girdilerde sa\u011flanan desteklerin, de\u011fi\u015fken ve s\u00fcrekli olmas\u0131 gereklidir. Bu da \u00f6nce b\u00fct\u00e7ede kaynak sorununu sonra da kur sava\u015flar\u0131n\u0131 g\u00fcndeme getirir.<br \/>\nBuradan makro soruna ge\u00e7elim. E\u011fer sa\u011fl\u0131kl\u0131 ve s\u00fcrd\u00fcr\u00fclebilir bir kur rejimi yoksa te\u015fvik sisteminde sorunlar ya\u015fanabilir. Daha \u00f6nce ya\u015fad\u0131k, TL a\u015f\u0131r\u0131 de\u011ferlenirse ithalat ucuzlar. Durum biraz s\u00fcreklilik kazan\u0131nca stratejik yat\u0131r\u0131m yapan \u015firket rekabete dayanamaz hale gelebilir, zarar b\u00fcy\u00fcyebilir. Ayr\u0131ca fazla \u00fcretim de ihra\u00e7 edilemez.<br \/>\nCari a\u00e7\u0131k ve s\u0131cak para nedeniyle d\u00f6vize ihtiyac\u0131 k\u0131sa vadede azalmayacak olan ekonomide b\u00f6ylesi geli\u015fmeleri beklemeliyiz. \u00c7\u00fcnk\u00fc TL de\u011ferlenince, bir de gere\u011finden fazla \u015firkete te\u015fvik verilmi\u015f ve fazla \u00fcretim olu\u015fmu\u015fsa sorunlar ya\u015fanabilir.<br \/>\nMikro sorunlar\u0131n \u00e7\u00f6z\u00fcm\u00fc siyasi ve idari tedbirlerle kolayca \u00e7\u00f6z\u00fclebilir. Ama kur sorunu biraz daha zaman ister.<\/p>\n<p><strong>VI. B\u00d6LGE \u0130\u00c7\u0130N TAR\u0130H\u0130 FIRSAT<\/strong><br \/>\nDe\u011finmeden ge\u00e7mek istemedim. Yeni sistemle Do\u011fu ve G\u00fcneydo\u011fu Anadolu\u2019ya yat\u0131r\u0131mlar\u0131n \u00f6n\u00fc yeteri kadar a\u00e7\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r. Devlet b\u00f6lgeye daha fazla kaynak aktarmaya haz\u0131rlanmaktad\u0131r. Giri\u015fimciler i\u00e7in tek engel ter\u00f6r olabilir. Dolay\u0131s\u0131yla, e\u011fer ama\u00e7 mutlu ya\u015famak, refahtan daha fazla pay alabilmekse, b\u00f6lge halk\u0131n\u0131n art\u0131k ter\u00f6rden ge\u00e7inenlere kar\u015f\u0131 duru\u015fu b\u00fcy\u00fck \u00f6nem kazanmaktad\u0131r.<\/p>\n<p>Bu f\u0131rsat\u0131 ka\u00e7\u0131rmamak laz\u0131m.<\/p>\n<p>BloombergHT<\/p>\n<p>&nbsp;<\/p>\n<p>&nbsp;<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"<p>D\u0131\u015f ticarette koruma duvarlar\u0131n\u0131n a\u015f\u0131nmas\u0131ndan sonra devletler \u00fcretime ve ihracata desteklerini geni\u015flettiler. T\u00fcrkiye de bu r\u00fczg\u00e2ra kar\u015f\u0131 duramad\u0131. 1980\u2019lerde d\u0131\u015far\u0131ya a\u00e7\u0131lan ekonomide, \u00fcretimi desteklemek i\u00e7in&hellip;<\/p>\n","protected":false},"author":2,"featured_media":10035,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"_monsterinsights_skip_tracking":false,"_monsterinsights_sitenote_active":false,"_monsterinsights_sitenote_note":"","_monsterinsights_sitenote_category":0,"footnotes":""},"categories":[1],"tags":[],"class_list":["post-13893","post","type-post","status-publish","format-standard","has-post-thumbnail","hentry","category-tumyazilar"],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/13893","targetHints":{"allow":["GET"]}}],"collection":[{"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/users\/2"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=13893"}],"version-history":[{"count":0,"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/13893\/revisions"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/media\/10035"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=13893"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=13893"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=13893"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}