K\u00fcresel d\u00fczeyde t\u0131rman\u0131\u015f e\u011filiminde olan siyasi gerginli\u011fin, zaten a\u015f\u0131r\u0131 sorunlu olan ekonomik yap\u0131 \u00fczerindeki etkisini s\u0131n\u0131rlamak \u00fczere \u00e7e\u015fitli m\u00fcdahalelerin devreye girdi\u011fi bir haftay\u0131 geride b\u0131rakt\u0131k. petrol konusu ise bu geli\u015fmelerin merkezinde olmay\u0131 s\u00fcrd\u00fcrd\u00fc. Piyasalar ABD k\u00f6kenli siyasi hamleyi destekleyecek \u015fekilde y\u00f6nlendirilmeye \u00e7al\u0131\u015f\u0131ld\u0131. Bir yandan \u0130ran ve bu \u00fclkeden petrol alan \u00fclkeler \u00fczerindeki bask\u0131lar art\u0131r\u0131ld\u0131; di\u011fer yandan petrol fiyat\u0131n\u0131n y\u00fckselmemesi ve olas\u0131 di\u011fer yan tesirlerin k\u0131r\u0131lganl\u0131k yaratmamas\u0131 i\u00e7in s\u00f6zl\u00fc ve \u00f6rt\u00fcl\u00fc m\u00fcdahaleler \u00f6nemli d\u00fczeylere ula\u015ft\u0131. ABD Ba\u015fkan\u0131, d\u00fcnyan\u0131n \u0130ran petrol\u00fcne ihtiyac\u0131 olmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 a\u00e7\u0131klarken, pek \u00e7ok \u00fclke gerekirse stratejik rezervlerini kullan\u0131ma a\u00e7aca\u011f\u0131n\u0131 dile getirdi. Euro B\u00f6lgesi ise kurtarma fonu ve istikrar mekanizmas\u0131n\u0131n toplam kayna\u011f\u0131n\u0131 800 milyar euroya \u00e7\u0131karaca\u011f\u0131n\u0131 a\u00e7\u0131klayarak olas\u0131 k\u0131r\u0131lganl\u0131k art\u0131\u015f\u0131n\u0131 s\u0131n\u0131rlamaya \u00e7al\u0131\u015ft\u0131. T\u00fcrkiye ise hafta sonunda elektrik ve do\u011falgaz fiyatlar\u0131na yap\u0131lan y\u00fcksek oranl\u0131 zamla sars\u0131ld\u0131.
\nBu a\u015famada sormak gerekiyor. Piyasalar\u0131n tepki vermesini her y\u00f6ntemi kullanarak engellemek belirsizlik ve k\u0131r\u0131lganl\u0131k art\u0131\u015f\u0131n\u0131, beklentilerin bozulmas\u0131n\u0131 \u00f6nleyebilir mi? Kesinlikle hay\u0131r; olsa olsa bir s\u00fcre i\u00e7in ger\u00e7ekler ile g\u00f6r\u00fcnt\u00fc aras\u0131ndaki fark a\u00e7\u0131l\u0131r; g\u00fc\u00e7l\u00fclerle onlara teslim olmak zorunda kalan g\u00fc\u00e7s\u00fczler aras\u0131ndaki dengesizlik b\u00fcy\u00fcr ve istikrars\u0131z\u0131k artar…
\nDurumu daha iyi anlamak i\u00e7in bu s\u00fcre\u00e7te \u00fclkemizde ya\u015fanan geli\u015fmelere ve olas\u0131 sonu\u00e7lar\u0131na bir g\u00f6z atal\u0131m. \u0130ran’dan petrol al\u0131m\u0131n\u0131 azaltma y\u00f6n\u00fcnde karar al\u0131nd\u0131 ve enerji fiyatlar\u0131na zam serisi h\u0131zland\u0131. Merkez Bankas\u0131, T\u00fcrk Liras\u0131’n\u0131n de\u011ferinde ek bir olumlu geli\u015fme olmamas\u0131na ra\u011fmen istisnai g\u00fcnden normale d\u00f6nme, ortalama fonlama maliyetini yeniden geriletme y\u00f6n\u00fcnde ad\u0131m att\u0131. Bu geli\u015fmeler T\u00fcrk ekonomisini nas\u0131l etkiler bir bakal\u0131m; makro ekonomik g\u00f6stergelerde olumsuz sapma ihtimali artacak. B\u00fcy\u00fcme beklentileri a\u015fa\u011f\u0131 y\u00f6nde enflasyon ve i\u015fsizlik verileri ise yukar\u0131 y\u00f6nde de\u011fi\u015fecek. T\u00fcrk Liras\u0131’n\u0131n ek de\u011fer kayb\u0131 ve faizlerin y\u00fckselmesi g\u00fcndeme gelecek. \u0130\u00e7 talep daralacak, fakat cari a\u00e7\u0131k yeterince k\u00fc\u00e7\u00fclmeyecek, fakat b\u00fct\u00e7e gelirleri umulan\u0131n gerisinde kalacak. D\u0131\u015f ticaret hacmi daralacak ve d\u0131\u015f finansman imk\u00e2nlar\u0131 olumsuzla\u015facak. Kamu ve mali kesimdeki g\u00f6r\u00fcn\u00fcm\u00fcn ger\u00e7e\u011fi yans\u0131tmad\u0131\u011f\u0131 kanaati g\u00fc\u00e7lenecek, beklentiler yolu ile piyasalar\u0131 manipule etmek daha da zorla\u015facak. Bunlar\u0131n olmayaca\u011f\u0131 beklentisi ile risk alanlar g\u00f6rece daha b\u00fcy\u00fck kay\u0131plara katlanmak zorunda kalacak… Korku ile al\u0131nan kararlar\u0131n ba\u015fka korkular\u0131 tetiklemesi \u00f6nlenemeyecek!.. D\u0131\u015f g\u00fc\u00e7lere boyun e\u011fip kom\u015fularla ili\u015fkileri bozmay\u0131 g\u00f6ze alman\u0131n maliyeti s\u0131k\u0131nt\u0131 yaratacak.
\nABD Ba\u015fkan\u0131 muhtemelen se\u00e7imlere y\u00f6nelik bir kumar oynuyor. \u0130ran \u00fczerindeki bask\u0131y\u0131 art\u0131r\u0131yor. Al\u0131nan veya al\u0131nabilecek \u00f6nlemler ile belirsizlik ve k\u0131r\u0131lganl\u0131k art\u0131\u015f\u0131n\u0131n kontrol edilememesi durumunda \u00e7ok ciddi s\u0131k\u0131nt\u0131lar ya\u015fanmas\u0131 riskini al\u0131yor. Ba\u015far\u0131l\u0131 olursa yeniden se\u00e7ilecek ve ABD’nin konumu g\u00fc\u00e7lenecek, aksi olur ise se\u00e7ilemeyecek ve k\u00fcresel d\u00fczeyde kaotik bir d\u00f6neme girilecek. ABD dahil herkes kaybedecek… D\u00fcnyan\u0131n \u0130ran petrol\u00fcne ihtiyac\u0131 olmayabilir, fakat ya\u015fanan arz daralmas\u0131n\u0131n fiyatlar\u0131 y\u00fckseltmesi \u00f6lenemez. Bunu bildikleri i\u00e7in stratejik rezervlerin devreye sokulaca\u011f\u0131 beklentisi ile bu olas\u0131l\u0131\u011f\u0131n spek\u00fcle edilmesini \u00f6nlemeye \u00e7al\u0131\u015f\u0131yor.<\/p>