{"id":12524,"date":"2012-03-07T15:29:54","date_gmt":"2012-03-07T13:29:54","guid":{"rendered":"http:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/?p=12524"},"modified":"2012-03-07T15:30:03","modified_gmt":"2012-03-07T13:30:03","slug":"sanayi-uretimi-ve-kapasite-kullanimi-nasil-olculur","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/i\/sanayi-uretimi-ve-kapasite-kullanimi-nasil-olculur\/","title":{"rendered":"Sanayi \u00dcretimi ve Kapasite Kullan\u0131m\u0131 Nas\u0131l \u00d6l\u00e7\u00fcl\u00fcr?"},"content":{"rendered":"
Sanayi \u00dcretim Endeksi<\/strong>, sanayi sekt\u00f6r\u00fcnde yer alan kurulu\u015flar\u0131n \u00fcretimlerindeki de\u011fi\u015fimi g\u00f6steren bir endekstir. T\u00dc\u0130K taraf\u0131ndan 2005 y\u0131l\u0131 \u00fcretimi 100 olarak al\u0131nmak suretiyle, her ay 4850 i\u015fyerinden Ayl\u0131k Sanayi \u00dcretim Anketiyle derlenen verilere dayan\u0131larak hesaplanmaktad\u0131r. Her ay bu endeksteki de\u011fi\u015fimlere g\u00f6re sanayi \u00fcretimindeki art\u0131\u015f ve gerilemeler \u00f6l\u00e7\u00fclmektedir. \u00d6rne\u011fin 2005 y\u0131l\u0131nda 100 olan toplam sanayi \u00fcretim endeksi 2011 Aral\u0131k ay\u0131 141,2 olarak a\u00e7\u0131klanm\u0131\u015ft\u0131r. Buna g\u00f6re sanayi \u00fcretimi 2005\u2019den bu yana y\u00fczde 41,2 oran\u0131nda art\u0131\u015f g\u00f6stermi\u015ftir. Kas\u0131m ay\u0131nda endeks 126,7 idi. Buna g\u00f6re 2011 y\u0131l\u0131 Aral\u0131k ay\u0131nda ayl\u0131k olarak sanayi \u00fcretimi y\u00fczde 11,4 oran\u0131nda art\u0131\u015f g\u00f6stermi\u015ftir.<\/div>\n
<\/div>\n
T\u00fcrkiye\u2019de sanayi sekt\u00f6r\u00fcndeki kurulu\u015flar \u00fc\u00e7 alt sekt\u00f6rde s\u0131n\u0131fland\u0131r\u0131lm\u0131\u015f bulunuyor. Bu alt sekt\u00f6rler ve toplam \u00fcretim endeksi i\u00e7indeki a\u011f\u0131rl\u0131klar\u0131 \u015f\u00f6yledir: (1) \u0130malat sanayi sekt\u00f6r\u00fc (y\u00fczde 85,85), (2) Elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme \u00fcretim ve da\u011f\u0131t\u0131m\u0131 alt sekt\u00f6r\u00fc (y\u00fczde 10,55), (3) Madencilik ve ta\u015focak\u00e7\u0131l\u0131\u011f\u0131 sekt\u00f6r\u00fc (y\u00fczde 3,60.) Endekste bu \u00fc\u00e7 kategoride yer alan toplam 1382 madde kapsan\u0131yor.<\/div>\n
<\/div>\n
Her \u00fcretim biriminin hi\u00e7bir sorun ya\u015fanmayan bir ortamda kapasitesinin tamam\u0131 kadar \u00fcretim yapmas\u0131 teorik olarak m\u00fcmk\u00fcnd\u00fcr. Ne var ki ger\u00e7ek ya\u015famda tatiller, enerji kesintileri, ar\u0131zalar, bak\u0131m aralar\u0131, grevler gibi bir\u00e7ok nedenle \u00fcretim aksar. O nedenle \u00fcretim birimleri kapasitelerini y\u00fczde 100 olarak kullanamazlar. Bir \u00fcretim biriminin 100 birimlik kapasitesini 80 birim \u00fcretim olarak kullanmas\u0131 halinde o \u00fcretim biriminin kapasite kullan\u0131m oran\u0131 y\u00fczde 80\u2019dir Bu hesaplamay\u0131 b\u00fct\u00fcn \u00fcretim birimleri i\u00e7in yaparsak \u00fclke sanayisindeki kapasite kullan\u0131m\u0131n\u0131 \u00f6l\u00e7m\u00fc\u015f oluruz. Bu \u00f6l\u00e7menin \u00f6nemi sanayi \u00fcretiminin ne y\u00f6nde geli\u015fti\u011fini anlamam\u0131za yard\u0131mc\u0131 olmas\u0131ndan kaynaklan\u0131r. \u00d6rne\u011fin bir \u00f6nceki ay kapasite kullan\u0131m oran\u0131 \u00fclke \u00e7ap\u0131nda y\u00fczde 72 iken bir sonraki ay y\u00fczde 78\u2019e \u00e7\u0131km\u0131\u015fsa, mevsimlik etkiler ve aya ili\u015fkin \u00f6zellikler ayr\u0131ca de\u011ferlendirilmek ko\u015fuluyla, sanayi \u00fcretiminde art\u0131\u015f ba\u015flad\u0131\u011f\u0131 yorumu yap\u0131l\u0131r. Kapasite kullan\u0131m oran\u0131 hesaplan\u0131rken imal\u00e2t sanayi alt sekt\u00f6r\u00fc esas al\u0131n\u0131r. Bunun iki nedeni vard\u0131r: (1) \u0130malat sanayi alt sekt\u00f6r\u00fc toplam imalat sanayi sekt\u00f6r\u00fcn\u00fcn y\u00fczde 86\u2019ya yak\u0131n b\u00fcy\u00fckl\u00fc\u011f\u00fcn\u00fc temsil eder, (2) \u0130malat sanayi \u00fcretimi mevsim ve takvim etkilerinden daha az etkilenir.<\/div>\n
<\/div>\n
\u0130malat Sanayi Kapasite Kullan\u0131m Oran\u0131<\/strong>, TCMB\u2019nin imalat sanayi sekt\u00f6r\u00fcnde \u00e7al\u0131\u015fan i\u015fyerlerine her ay uygulad\u0131\u011f\u0131 \u0130ktisadi Y\u00f6nelim Anketi\u2019ne verilen cevaplara g\u00f6re haz\u0131rlan\u0131p yay\u0131mlan\u0131r.\u00a0\u0130malat sanayi geneli ve alt sekt\u00f6rleri itibar\u0131yla hesaplanan kapasite kullan\u0131m oranlar\u0131, ankete kat\u0131lan i\u015fyerlerinin bildirdikleri, fiziki kapasitelerine g\u00f6re fiilen ger\u00e7ekle\u015fen kapasite kullan\u0131mlar\u0131n\u0131n a\u011f\u0131rl\u0131kl\u0131 ortalamas\u0131 al\u0131narak bulunur. \u0130ktisadi y\u00f6nelim anketinde yer alan imalat sanayi kapasite kullan\u0131m oran\u0131yla ilgili sorunun yan\u0131tlar\u0131 y\u00fczde olarak al\u0131n\u0131r ve a\u011f\u0131rl\u0131kl\u0131 ortalamas\u0131 al\u0131narak imalat sanayi ve alt sekt\u00f6rleri genelinde toplula\u015ft\u0131r\u0131l\u0131r.<\/div>\n
<\/div>\n
\u015eubat 2012\u2019de imalat sanayi kapasite kullan\u0131m oran\u0131 y\u00fczde 72,9 olarak a\u00e7\u0131klanm\u0131\u015ft\u0131r. Oran 2009, 2010 ve 2011 y\u0131llar\u0131n\u0131n \u015eubat aylar\u0131nda s\u0131ras\u0131yla y\u00fczde 60,9, 67,8 ve 73 idi. Buna g\u00f6re k\u00fcresel krizin T\u00fcrkiye\u2019yi etkilemeye ba\u015flad\u0131\u011f\u0131 y\u0131llara g\u00f6re bir toparlanma ama ge\u00e7en y\u0131la g\u00f6re bir durgunla\u015fma e\u011filim var diyebiliriz. Normal ekonomik ko\u015fullarda, yani k\u00fcresel kriz \u00f6ncesi d\u00f6nemde bu oran y\u00fczde 75 \u2013 80 aral\u0131\u011f\u0131nda bulunuyordu.<\/div>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

Sanayi \u00dcretim Endeksi, sanayi sekt\u00f6r\u00fcnde yer alan kurulu\u015flar\u0131n \u00fcretimlerindeki de\u011fi\u015fimi g\u00f6steren bir endekstir. T\u00dc\u0130K taraf\u0131ndan 2005 y\u0131l\u0131 \u00fcretimi 100 olarak al\u0131nmak suretiyle, her ay 4850…<\/p>\n","protected":false},"author":12,"featured_media":917,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"_monsterinsights_skip_tracking":false,"_monsterinsights_sitenote_active":false,"_monsterinsights_sitenote_note":"","_monsterinsights_sitenote_category":0,"footnotes":""},"categories":[1],"tags":[],"class_list":["post-12524","post","type-post","status-publish","format-standard","has-post-thumbnail","hentry","category-tumyazilar"],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/12524","targetHints":{"allow":["GET"]}}],"collection":[{"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/users\/12"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=12524"}],"version-history":[{"count":0,"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/12524\/revisions"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/media\/917"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=12524"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=12524"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=12524"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}