{"id":10880,"date":"2012-01-26T09:54:53","date_gmt":"2012-01-26T07:54:53","guid":{"rendered":"http:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/?p=10880"},"modified":"2012-01-26T09:55:06","modified_gmt":"2012-01-26T07:55:06","slug":"para-politikasinda-yeni-arayislar-3","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/i\/para-politikasinda-yeni-arayislar-3\/","title":{"rendered":"Para Politikas\u0131nda Yeni Aray\u0131\u015flar (3)"},"content":{"rendered":"<p>&#8220;Politika faizi ile makro-sak\u0131ngan politika arac\u0131 birlikte kullan\u0131ld\u0131klar\u0131nda birbirlerinin etkilerini azaltmamal\u0131.&#8221;<\/p><div class=\"bilge-yaziust\" style=\"margin-top: 10px;margin-bottom: 10px;\" id=\"bilge-861838970\"><ins class=\"adsbygoogle\"\r\n     style=\"display:block\"\r\n     data-ad-client=\"ca-pub-7495567325667578\"\r\n     data-ad-slot=\"9580705384\"\r\n     data-ad-format=\"rectangle\"\r\n     data-full-width-responsive=\"true\"><\/ins>\r\n<script>\r\n(adsbygoogle = window.adsbygoogle || []).push({});\r\n<\/script><\/div>\n<p>\u0131ra dizinin \u00fc\u00e7\u00fcnc\u00fc yaz\u0131s\u0131nda. Ge\u00e7en yaz\u0131da \u2018klasik politika\u2019 olarak adland\u0131rd\u0131\u011f\u0131m k\u00fcresel krizden \u00f6nceki para politikas\u0131n\u0131 \u00f6zetledim \u00f6nce. Sonra da \u2018yeni politika\u2019 ismini verdi\u011fim ve hen\u00fcz \u00fczerinde bir uzla\u015f\u0131 olmasa da hem kuramda hem de uygulamada s\u0131k\u00e7a dillendirilen bir para politikas\u0131 \u00e7er\u00e7evesi \u00e7izdim. Yeni politikada merkez bankalar\u0131n\u0131n en az iki politika arac\u0131n\u0131n d\u00fczeyini nas\u0131l belirlemeleri gerekti\u011fi bulunuyor: Politika faizi ve makro-sak\u0131ngan (makro finansal istikrar\u0131 sa\u011flay\u0131c\u0131) politika arac\u0131.<\/p>\n<p>Ekonomi iyiyken a\u015f\u0131r\u0131 risk alma e\u011filimi<br \/>\nBu ikincisini \u015f\u00f6yle d\u00fc\u015f\u00fcnmek gerekiyor: Ekonomiler h\u0131zla b\u00fcy\u00fcrken i\u015fler hep b\u00f6yle gidecekmi\u015f havas\u0131 h\u00e2kim oluyor ve a\u015f\u0131r\u0131 risk alma e\u011filimi olu\u015fuyor. Bu e\u011filimi dizginlemek gerekiyor. B\u00fcy\u00fcmenin \u00e7ok yava\u015f oldu\u011fu, \u00f6zellikle de ekonomilerin k\u00fc\u00e7\u00fcld\u00fc\u011f\u00fc d\u00f6nemlerde ise a\u015f\u0131r\u0131 bir risk alma i\u015ftahs\u0131zl\u0131\u011f\u0131 ortal\u0131\u011f\u0131 kapl\u0131yor. Bu i\u015ftah\u0131 bir miktar artt\u0131rmak gerekiyor. Bu i\u015fe yarayan baz\u0131 ara\u00e7lar var. Mesela zorunlu kar\u015f\u0131l\u0131k oranlar\u0131 ve krediler i\u00e7in bankalar\u0131n ay\u0131racaklar\u0131 kar\u015f\u0131l\u0131klar gibi. \u0130kisinden birinin ya da her ikisinin birden artt\u0131r\u0131lmas\u0131n\u0131n finansal risk alma i\u015ftah\u0131n\u0131 azaltaca\u011f\u0131 bekleniyor. Azalt\u0131lmalar\u0131 durumunda finansal risk alma i\u015ftah\u0131n\u0131n artabilece\u011fi d\u00fc\u015f\u00fcncesi var.<\/p>\n<p>Politika faizini b\u00fcrokratlar (merkez bankas\u0131) belirliyor. Politika faizinin \u00fcretimi potansiyeline, enflasyonu hedefine ve finansal risk d\u00fczeyini de normale yakla\u015ft\u0131rma amac\u0131na hizmet edebilmesi i\u00e7in yurti\u00e7inde \u00fcretilen mallara olan talebi, reel kuru ve enflasyon bekleyi\u015flerini etkilemesi laz\u0131m. Bunun i\u00e7in, politika faizinin, her \u015feyden \u00f6nce, bankalar\u0131n kendi aralar\u0131nda k\u0131sa vadeli fon al\u0131p satt\u0131klar\u0131 piyasadaki faizi etkilemesi gerekiyor. Bu faizi \u2018k\u0131sa vadeli piyasa faizi\u2019 ya da k\u0131saca \u2018piyasa faizi\u2019 olarak adland\u0131raca\u011f\u0131m. Bu faiz etkilenecek ki gidip daha uzun vadeli kredi, mevduat ve tahvil faizini de\u011fi\u015ftirsin.<\/p>\n<p>Bu \u00e7er\u00e7evede k\u0131sa vadeli piyasa faizinin politika faizine yak\u0131n bir yerde olu\u015fmas\u0131 gerekiyor. Merkez bankalar\u0131 piyasa faizinin politika faizine yak\u0131n bir yerde olu\u015fmas\u0131n\u0131 koridor \u015feklinde bir faiz sistemi kullanarak sa\u011fl\u0131yorlar: Merkez bankas\u0131 bir bor\u00e7 verme, bir de bor\u00e7 alma faiz oran\u0131 a\u00e7\u0131kl\u0131yor. Koridorun \u00fcst s\u0131n\u0131r\u0131n\u0131 belirleyen merkez bankas\u0131n\u0131n bor\u00e7 verme faiz oran\u0131, ge\u00e7ici likidite s\u0131k\u0131\u015f\u0131kl\u0131\u011f\u0131na d\u00fc\u015fen bir bankan\u0131n merkez bankas\u0131ndan k\u0131sa vadeli bor\u00e7lanmak i\u00e7in \u00f6demeyi kabul etti\u011fi faiz oran\u0131 oluyor. Koridorun alt s\u0131n\u0131r\u0131n\u0131 belirleyen merkez bankas\u0131n\u0131n bor\u00e7 alma faiz oran\u0131 ise ge\u00e7ici likidite fazlas\u0131 olan bir bankan\u0131n, merkez bankas\u0131na bu fonu mevduat \u015feklinde yat\u0131rmas\u0131 halinde almay\u0131 kabul etti\u011fi faiz oran\u0131. Politika faizi koridor i\u00e7inde bir yerde ya da s\u0131n\u0131rlarda belirlenebiliyor. 20 May\u0131s 2010\u2019a kadar TCMB\u2019nin politika faizi ile bor\u00e7 alma faizi (koridorun alt s\u0131n\u0131r\u0131) ayn\u0131yd\u0131. Bu tarihten sonra Merkez Bankas\u0131\u2019n\u0131n haftal\u0131k vadede bankalara bor\u00e7 verme faizi (repo faizi) politika faizi oldu. Piyasa faizinin koridorun i\u00e7inde kalmas\u0131n\u0131 sa\u011flayan olgu, Merkez Bankas\u0131\u2019n\u0131n \u00fcst s\u0131n\u0131rdan bor\u00e7 vermeye, alt s\u0131n\u0131rdan da bor\u00e7 almaya haz\u0131r olmas\u0131 (teminat sorunlar\u0131n\u0131 g\u00f6z ard\u0131 ediyorum).<\/p>\n<p>Zorunlu kar\u015f\u0131l\u0131klar pe\u015fi s\u0131ra artt\u0131r\u0131ld\u0131<br \/>\nYeni para politikas\u0131 uygulan\u0131rken \u00e7ok \u00f6nemli bir noktaya dikkat etmek gerekiyor. Politika faizi ile makro-sak\u0131ngan politika arac\u0131 birlikte kullan\u0131ld\u0131klar\u0131nda birbirlerinin etkilerini azaltmamalar\u0131 gerekiyor. Baz\u0131 ko\u015fullarda bu durum ortaya \u00e7\u0131kabiliyor. T\u00fcrkiye\u2019de Ekim 2010-Haziran 2011 d\u00f6neminde ne yaz\u0131k ki b\u00f6yle bir durum ortaya \u00e7\u0131kt\u0131. Yeni kurumsal d\u00fczenleme ihtiyac\u0131 uygulamada g\u00f6r\u00fclen bu \u00f6nemli sorundan kaynaklan\u0131yor. Merkez Bankas\u0131 bir makro-sak\u0131ngan politika arac\u0131 olarak zorunlu kar\u015f\u0131l\u0131k oranlar\u0131n\u0131 pe\u015fi s\u0131ra artt\u0131rd\u0131. Ama\u00e7, h\u0131zl\u0131 kredi geni\u015flemesinden kaynaklanan finansal istikrars\u0131zl\u0131k riskini azaltmakt\u0131. O politika bir a\u00e7mazla kar\u015f\u0131la\u015ft\u0131. Cumartesi g\u00fcn\u00fc s\u0131ra bu a\u00e7maz\u0131 \u2018a\u00e7makta\u2019.<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"<p>&#8220;Politika faizi ile makro-sak\u0131ngan politika arac\u0131 birlikte kullan\u0131ld\u0131klar\u0131nda birbirlerinin etkilerini azaltmamal\u0131.&#8221; \u0131ra dizinin \u00fc\u00e7\u00fcnc\u00fc yaz\u0131s\u0131nda. Ge\u00e7en yaz\u0131da \u2018klasik politika\u2019 olarak adland\u0131rd\u0131\u011f\u0131m k\u00fcresel krizden \u00f6nceki para&hellip;<\/p>\n","protected":false},"author":16,"featured_media":894,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"_monsterinsights_skip_tracking":false,"_monsterinsights_sitenote_active":false,"_monsterinsights_sitenote_note":"","_monsterinsights_sitenote_category":0,"footnotes":""},"categories":[1],"tags":[],"class_list":["post-10880","post","type-post","status-publish","format-standard","has-post-thumbnail","hentry","category-tumyazilar"],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/10880","targetHints":{"allow":["GET"]}}],"collection":[{"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/users\/16"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=10880"}],"version-history":[{"count":0,"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/10880\/revisions"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/media\/894"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=10880"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=10880"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=10880"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}