{"id":10776,"date":"2012-01-24T09:14:33","date_gmt":"2012-01-24T07:14:33","guid":{"rendered":"http:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/?p=10776"},"modified":"2012-01-24T09:14:46","modified_gmt":"2012-01-24T07:14:46","slug":"para-politikasinda-yeni-arayislar-2","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/i\/para-politikasinda-yeni-arayislar-2\/","title":{"rendered":"Para Politikas\u0131nda Yeni Aray\u0131\u015flar (2)"},"content":{"rendered":"<p>&#8220;Reel faiz artt\u0131k\u00e7a hem t\u00fcketim hem de yat\u0131r\u0131m harcamalarn\u0131n, talebin ve \u00fcretimin d\u00fc\u015fmesini beklemek ger\u00e7ek\u00e7i olacak.&#8221;<\/p><div class=\"bilge-yaziust\" style=\"margin-top: 10px;margin-bottom: 10px;\" id=\"bilge-4187488084\"><ins class=\"adsbygoogle\"\r\n     style=\"display:block\"\r\n     data-ad-client=\"ca-pub-7495567325667578\"\r\n     data-ad-slot=\"9580705384\"\r\n     data-ad-format=\"rectangle\"\r\n     data-full-width-responsive=\"true\"><\/ins>\r\n<script>\r\n(adsbygoogle = window.adsbygoogle || []).push({});\r\n<\/script><\/div>\n<p>Diziye ara vermeden devam ediyorum. S\u0131ra, fiyat istikrar\u0131na odakl\u0131 bir para politikas\u0131n\u0131n hem finansal istikrar hem de fiyat istikrar\u0131 odakl\u0131 hale nas\u0131l getirilebilece\u011finde. Eski, fiyat istikrar\u0131na odakl\u0131 para politikas\u0131n\u0131 \u2018klasik politika\u2019 olarak adland\u0131ray\u0131m. Bu (klasik) enflasyon hedeflemesi de olabilir, ABD Merkez Bankas\u0131\u2019n\u0131n uygulad\u0131\u011f\u0131 politika da. Klasik politikada merkez bankas\u0131n\u0131n enflasyon a\u00e7\u0131\u011f\u0131 ve \u00e7\u0131kt\u0131 a\u00e7\u0131\u011f\u0131ndan olu\u015fan bir amac\u0131 var. \u2018Enflasyon a\u00e7\u0131\u011f\u0131\u2019, enflasyon ile enflasyon hedefi aras\u0131ndaki farka, \u2018\u00e7\u0131kt\u0131 a\u00e7\u0131\u011f\u0131\u2019 ise \u00fcretim d\u00fczeyi ile potansiyel \u00fcretim d\u00fczeyi aras\u0131ndaki farka e\u015fit. Enflasyonu hedefe, \u00fcretimi de potansiyel d\u00fczeyine yakla\u015ft\u0131rmak istiyoruz.<\/p>\n<p>Enflasyonun ve \u00fcretimin nas\u0131l hareket ettiklerini bize iktisat kuram\u0131 ile \u00fclkelere \u00f6zg\u00fc ko\u015fullar s\u00f6yl\u00fcyor. Reel faiz haddi ile \u00fcretim d\u00fczeyi aras\u0131nda bir ili\u015fki oldu\u011funu belirtiyor kuram. Bu ili\u015fki talep yoluyla kuruluyor. Reel faiz artt\u0131k\u00e7a hem t\u00fcketim hem de yat\u0131r\u0131m harcamalar\u0131n\u0131n \u2013talebin ve \u00fcretimin- d\u00fc\u015fmesini beklemek ger\u00e7ek\u00e7i olacak. Reel faizin d\u00fc\u015fmesi ise tam tersi geli\u015fmeler yaratacak. Ayr\u0131ca, risk de\u011fi\u015fmiyorken, yurti\u00e7i faiz haddi ile yurtd\u0131\u015f\u0131 faiz haddi aras\u0131ndaki fark yurti\u00e7i faiz haddi lehine art\u0131yorsa, yerli para reel olarak de\u011ferleniyor. Bu durumda ihracat azalacak, ithalat artacak ve yurti\u00e7inde \u00fcretilen mallara olan talep d\u00fc\u015fecek. \u00d6te yandan, enflasyonun ne y\u00f6nde geli\u015fece\u011fi ge\u00e7mi\u015f ve beklenen enflasyon ile \u00e7\u0131kt\u0131 a\u00e7\u0131\u011f\u0131na ba\u011fl\u0131. Dolay\u0131s\u0131yla, talep ve \u00fcretim d\u00fczeyi ile enflasyon aras\u0131nda bir ili\u015fki var.<\/p>\n<p>B\u00f6ylelikle, reel politika faizini de\u011fi\u015ftiren bir merkez bankas\u0131 hem \u00fcretimi hem de enflasyonu etkilemi\u015f olacak. Denilebilir ki merkez bankas\u0131 nominal faizi de\u011fi\u015ftiriyor, bu de\u011fi\u015fiklik nas\u0131l oluyor da reel faizi etkiliyor? Do\u011fru, merkez bankas\u0131 k\u0131sa vadeli nominal faiz haddini de\u011fi\u015ftiriyor. Ama bu de\u011fi\u015fiklik an\u0131nda enflasyonu ve enflasyon bekleyi\u015flerini etkilemedi\u011fi s\u00fcrece reel faizi de de\u011fi\u015ftirmi\u015f olacak.<\/p>\n<p>O zaman soru \u015fu bi\u00e7ime d\u00f6n\u00fc\u015f\u00fcyor: Merkez bankas\u0131, amac\u0131na ula\u015fmak i\u00e7in politika faizini nas\u0131l de\u011fi\u015ftirecek? \u0130ktisat kuram\u0131nda bu konuda geli\u015ftirilen modellerden sonu\u00e7ta politika faizinin hangi ko\u015fullara ba\u011fl\u0131 olarak de\u011fi\u015ftirilece\u011fi bulunuyor: Enflasyonun hedefinin \u00fczerine \u00e7\u0131kmas\u0131 (enflasyon a\u00e7\u0131\u011f\u0131n\u0131n artmas\u0131), \u00fcretimin do\u011fal d\u00fczeyini a\u015fmas\u0131 (\u00e7\u0131kt\u0131 a\u00e7\u0131\u011f\u0131n\u0131n y\u00fckselmesi) ve geli\u015fmi\u015f \u00fclkelerin reel faiz hadlerinin y\u00fckselmesi, merkez bankas\u0131n\u0131 reel politika faizini y\u00fckseltmeye itiyor.<\/p>\n<p>Hem finansal istikrara hem de fiyat istikrar\u0131na odakl\u0131 para politikas\u0131na ise \u2018yeni politika\u2019 diyece\u011fim. Yeni politikan\u0131n nas\u0131l olabilece\u011fi hakk\u0131nda, klasik politika hakk\u0131nda oldu\u011fu kadar uzla\u015fma yok; aray\u0131\u015flar var. Bu aray\u0131\u015flar\u0131n \u00f6nemli bir k\u0131sm\u0131nda merkez bankalar\u0131n\u0131n amac\u0131 en az \u00fc\u00e7 de\u011fi\u015fkenden olu\u015fuyor. Klasik politikadaki \u00e7\u0131kt\u0131 a\u00e7\u0131\u011f\u0131n\u0131 ve enflasyon a\u00e7\u0131\u011f\u0131n\u0131 en aza indirmek amac\u0131na ek olarak bir de \u2018finansal a\u00e7\u0131k\u2019 olarak adland\u0131raca\u011f\u0131m a\u00e7\u0131k en aza indirilmeye \u00e7al\u0131\u015f\u0131l\u0131yor. Bu a\u00e7\u0131\u011f\u0131 mesela kredi art\u0131\u015f h\u0131z\u0131 ile \u2018normal\u2019 bir kredi art\u0131\u015f h\u0131z\u0131 aras\u0131ndaki fark olarak alabilirsiniz. Ya da bu farka, reel d\u00f6viz kurunun denge de\u011ferinden sapmas\u0131n\u0131 da ekleyerek finansal a\u00e7\u0131\u011f\u0131 tan\u0131mlayabilirsiniz.<br \/>\nArt\u0131k talebin alaca\u011f\u0131 de\u011ferlerin, yukar\u0131da belirtti\u011fim de\u011fi\u015fkenlerin yan\u0131 s\u0131ra, h\u0131zl\u0131 kredi geni\u015flemesi veya benzeri makro finansal de\u011fi\u015fkenlerce de belirlenece\u011fi kabul ediliyor. Kredi d\u00fczeyi gibi finansal de\u011fi\u015fkenleri ise, \u2018makro finansal istikrar\u0131 sa\u011flay\u0131c\u0131\u2019 ya da \u2018makro-sak\u0131ngan\u2019 olarak adland\u0131raca\u011f\u0131m politika ara\u00e7lar\u0131 ile etkilemek m\u00fcmk\u00fcn. Mesela bankalar\u0131n a\u00e7t\u0131klar krediler i\u00e7in ay\u0131racaklar\u0131 kar\u015f\u0131l\u0131klar gibi. Bu yeni \u00e7er\u00e7evenin \u00e7\u00f6z\u00fcm\u00fcnden, merkez bankalar\u0131n\u0131n bu sefer en az iki politika arac\u0131n\u0131n d\u00fczeyini nas\u0131l belirlemeleri gerekti\u011fi bulunuyor: Reel politika faizi ve makro-sak\u0131ngan politika arac\u0131. Art\u0131k TCMB\u2019nin yeni politikas\u0131na gelebilirim. Per\u015fembeye\u2026<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"<p>&#8220;Reel faiz artt\u0131k\u00e7a hem t\u00fcketim hem de yat\u0131r\u0131m harcamalarn\u0131n, talebin ve \u00fcretimin d\u00fc\u015fmesini beklemek ger\u00e7ek\u00e7i olacak.&#8221; Diziye ara vermeden devam ediyorum. S\u0131ra, fiyat istikrar\u0131na odakl\u0131&hellip;<\/p>\n","protected":false},"author":16,"featured_media":894,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"_monsterinsights_skip_tracking":false,"_monsterinsights_sitenote_active":false,"_monsterinsights_sitenote_note":"","_monsterinsights_sitenote_category":0,"footnotes":""},"categories":[1],"tags":[],"class_list":["post-10776","post","type-post","status-publish","format-standard","has-post-thumbnail","hentry","category-tumyazilar"],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/10776","targetHints":{"allow":["GET"]}}],"collection":[{"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/users\/16"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=10776"}],"version-history":[{"count":0,"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/10776\/revisions"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/media\/894"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=10776"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=10776"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=10776"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}