{"id":10523,"date":"2012-01-18T09:20:25","date_gmt":"2012-01-18T07:20:25","guid":{"rendered":"http:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/?p=10523"},"modified":"2012-01-18T10:27:59","modified_gmt":"2012-01-18T08:27:59","slug":"bir-kurumsal-duzenleme-ihtiyaci","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/i\/bir-kurumsal-duzenleme-ihtiyaci\/","title":{"rendered":"Bir Kurumsal D\u00fczenleme \u0130htiyac\u0131"},"content":{"rendered":"<p><span style=\"color: #000000;\">Merkez Bankas\u0131&#8217;n\u0131n<\/span>\u00a0(TCMB) yeni para politikas\u0131n\u0131 2011 boyunca \u00e7e\u015fitli defalar bu k\u00f6\u015feye ta\u015f\u0131d\u0131m. 2012&#8217;nin ilk iki yaz\u0131s\u0131n\u0131 da ayn\u0131 konuya ay\u0131rd\u0131m. Bunun nedeni a\u00e7\u0131k: Geride b\u0131rakt\u0131\u011f\u0131m\u0131z y\u0131l<\/p><div class=\"bilge-yaziust\" style=\"margin-top: 10px;margin-bottom: 10px;\" id=\"bilge-4221091727\"><ins class=\"adsbygoogle\"\r\n     style=\"display:block\"\r\n     data-ad-client=\"ca-pub-7495567325667578\"\r\n     data-ad-slot=\"9580705384\"\r\n     data-ad-format=\"rectangle\"\r\n     data-full-width-responsive=\"true\"><\/ins>\r\n<script>\r\n(adsbygoogle = window.adsbygoogle || []).push({});\r\n<\/script><\/div>\n<p>boyunca ekonomi politikas\u0131 a\u00e7\u0131s\u0131ndan yurti\u00e7inde \u00f6n plana sadece para politikas\u0131 \u00e7\u0131kt\u0131. \u00dcstelik bu olgu t\u00fcm d\u00fcnyada para politikas\u0131 uygulamas\u0131 konusunda yeni aray\u0131\u015flar\u0131n artt\u0131\u011f\u0131 bir d\u00f6neme<\/p>\n<p>denk geldi. Dolay\u0131s\u0131yla, hem uygulama a\u00e7\u0131s\u0131ndan hem de akademik a\u00e7\u0131dan olduk\u00e7a ilgin\u00e7ti T\u00fcrkiye&#8217;deki uygulama.<\/p>\n<p>Bu konu hakk\u0131nda tart\u0131\u015fma bitmiyor. Tart\u0131\u015fman\u0131n ne yaz\u0131k ki genellikle do\u011fru bir zeminde y\u00fcr\u00fct\u00fclmedi\u011fini belirtmem gerekiyor. Oysa para politikas\u0131 en \u00f6nemli iki makroekonomi politikas\u0131ndan biri. \u00dcstelik di\u011ferine \u2013yani maliye politikas\u0131na k\u0131yasla, \u00e7ok daha k\u0131sa zamanda de\u011fi\u015ftirilebiliyor; uygulamada b\u00f6yle bir avantaj da var. Yeni para politikas\u0131 hakk\u0131ndaki tart\u0131\u015fmay\u0131 do\u011fru yapabilsek,<\/p>\n<p>TCMB&#8217;nin k\u0131sa vadeli piyasa faizinin neden y\u00fcksek miktarda dalgalanmas\u0131na izin verdi\u011fini anlayaca\u011f\u0131z. Bunu anlad\u0131\u011f\u0131m\u0131z anda da neden yeni bir kurumsal d\u00fczenlemeye gereksinim oldu\u011funu saptayaca\u011f\u0131z. O zaman tart\u0131\u015fma do\u011fru zemine oturacak.<\/p>\n<p>Yoksa as\u0131l konu TCMB&#8217;nin neden d\u00f6viz satt\u0131\u011f\u0131, ald\u0131\u011f\u0131, repo faizini biraz d\u00fc\u015f\u00fcrd\u00fc\u011f\u00fc de sabit tutmad\u0131\u011f\u0131 de\u011fil. Bunlar elbette tart\u0131\u015f\u0131labilir ama ortada \u00fczerinde d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fclmesi gereken \u00e7ok daha \u00f6nemli bir konu var. Madde madde s\u0131ralayaca\u011f\u0131m.<\/p>\n<p><strong><span style=\"color: #000000;\">Hangi ara\u00e7lar var?<\/span><\/strong><\/p>\n<p>Birincisi, varsay\u0131n ki enflasyon yolunda gidiyor. Oysa \u00fclkede h\u0131zl\u0131 bir kredi geni\u015flemesi var. Bunun ileride finansal sistem a\u00e7\u0131s\u0131ndan sorun do\u011furabilece\u011fini d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcyorsunuz. Bu nedenle de kredi arz\u0131ndaki h\u0131zl\u0131 art\u0131\u015f\u0131 azaltmak istiyorsunuz.<\/p><div class=\"bilge-content-1\" style=\"margin-top: 10px;margin-bottom: 10px;\" id=\"bilge-2731275574\"><ins class=\"adsbygoogle\"\r\n     style=\"display:block\"\r\n     data-ad-client=\"ca-pub-7495567325667578\"\r\n     data-ad-slot=\"3167340272\"\r\n     data-ad-format=\"rectangle\"\r\n     data-full-width-responsive=\"true\"><\/ins>\r\n<script>\r\n(adsbygoogle = window.adsbygoogle || []).push({});\r\n<\/script><\/div>\n<p>\u0130kincisi, bu iste\u011finize ula\u015fabilmek i\u00e7in d\u00f6n\u00fcp ara\u00e7lar\u0131n\u0131za bak\u0131yorsunuz. O zamana kadar hep enflasyonun istedi\u011finiz d\u00fczeyde kalmas\u0131n\u0131 ama\u00e7lad\u0131\u011f\u0131n\u0131z i\u00e7in, bankalara haftal\u0131k vadede<\/p>\n<p>verdi\u011finiz borcun faizi (repo faizi) en \u00f6nemli politika arac\u0131n\u0131z olmu\u015f. Bu nedenle, o faiz, politika faizi olarak biliniyor. Ama art\u0131k belirtti\u011fim ek ama\u00e7lar\u0131n\u0131z var. Ba\u015fka bir politika arac\u0131 gerekiyor mu? Tek faiz arac\u0131n\u0131 kulland\u0131\u011f\u0131n\u0131z\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcnelim. Enflasyon yolundayd\u0131, faizi art\u0131r\u0131rsan\u0131z enflasyonun iyice azalmas\u0131 s\u00f6z konusu. Bu sefer b\u00fcy\u00fcme oran\u0131 k\u00f6t\u00fc etkilenecek. \u00dcstelik faizi art\u0131r\u0131rsan\u0131z k\u0131sa vadeli d\u0131\u015f kaynak giri\u015fi artacak; bu da finansal istikrar a\u00e7\u0131s\u0131ndan iyi de\u011fil. Neden faizi art\u0131ray\u0131m o zaman? Peki, faizi d\u00fc\u015f\u00fcrmek? Bu sefer de kredi talebi artacak. Bankalar d\u00fcnden raz\u0131 daha fazla kredi a\u00e7maya. Bunu da istemiyorsunuz. Ba\u015fka bir politika arac\u0131n\u0131z olmas\u0131 gerekti\u011fine karar veriyorsunuz.<\/p>\n<p>\u00dc\u00e7\u00fcnc\u00fcs\u00fc, kredi arz\u0131n\u0131 istedi\u011finiz d\u00fczeye<\/p>\n<p>getirmek i\u00e7in iki ara\u00e7 oldu\u011funu g\u00f6r\u00fcyorsunuz: Bankalar\u0131n toplad\u0131klar\u0131 her bir lira mevduat i\u00e7in TCMB&#8217;de tutmak zorunda olduklar\u0131 kar\u015f\u0131l\u0131klar\u0131 belirleyen \u2018zorunlu kar\u015f\u0131l\u0131k oran\u0131&#8217; ve bankalar\u0131n a\u00e7t\u0131klar\u0131 kredi t\u00fcrlerine g\u00f6re ay\u0131rmak zorunda olduklar\u0131 kar\u015f\u0131l\u0131klar. \u0130lkine siz karar veriyorsunuz, ikincisine ili\u015fkin karar alma yetkisi ise Bankac\u0131l\u0131k D\u00fczenleme ve Denetleme Kurumu&#8217;nda (BDDK).<\/p><div class=\"bilge-content-2\" style=\"margin-top: 10px;margin-bottom: 10px;\" id=\"bilge-1428894692\"><ins class=\"adsbygoogle\"\r\n     style=\"display:block\"\r\n     data-ad-client=\"ca-pub-7495567325667578\"\r\n     data-ad-slot=\"1818807385\"\r\n     data-ad-format=\"rectangle\"\r\n     data-full-width-responsive=\"true\"><\/ins>\r\n<script>\r\n(adsbygoogle = window.adsbygoogle || []).push({});\r\n<\/script><\/div>\n<p><strong><span style=\"color: #000000;\">Bu ara\u00e7lardan hangisi di\u011ferinin etkisini azaltmaz?<\/span><\/strong><\/p>\n<p>D\u00f6rd\u00fcnc\u00fcs\u00fc, zorunlu kar\u015f\u0131l\u0131k oran\u0131n\u0131 art\u0131rarak bankalar\u0131n toplad\u0131klar\u0131 mevduat\u0131n daha b\u00fcy\u00fck bir k\u0131sm\u0131n\u0131 TCMB&#8217;de tutmak zorunda kalmalar\u0131 halinde daha az kredi a\u00e7acaklar\u0131 kesin de\u011fil. \u00c7\u00fcnk\u00fc bu yolla azalan fonlar\u0131n\u0131 TCMB&#8217;den k\u0131sa vadeli (haftal\u0131k) bor\u00e7 alarak telafi edebilirler. \u0130ki durumda bunu yapmazlar: Birincisi, mevduat\u0131n ve kredilerin vadesi uzun ise (diyelim \u00fc\u00e7 y\u0131ll\u0131k). Bu durumda TCMB&#8217;nin el koydu\u011fu \u00fc\u00e7 y\u0131ll\u0131k vadede olan bir fonla TCMB&#8217;den haftal\u0131k vadede bor\u00e7 al\u0131nan fonun ikame edilebilir olmad\u0131\u011f\u0131 a\u00e7\u0131k. Ama T\u00fcrkiye&#8217;de durum b\u00f6yle de\u011fil; mevduat\u0131n vadesi sadece 50 g\u00fcn. \u0130kincisi, TCMB&#8217;den haftal\u0131k vadede al\u0131nan borcun maliyeti hakk\u0131nda b\u00fcy\u00fck bir belirsizlik varsa. O borcun maliyeti ise politika faiziniz (repo faizi). Ama y\u0131llard\u0131r enflasyon hedeflemesi politikas\u0131<\/p>\n<p>uyguluyorsunuz ve o politikan\u0131n temel dire\u011fi olan politika faizinizin enflasyonla m\u00fccadele a\u00e7\u0131s\u0131ndan bir anlam ta\u015f\u0131mas\u0131 i\u00e7in, bankalar\u0131n kendi aralar\u0131nda yapt\u0131klar\u0131 i\u015flemlerde ortaya \u00e7\u0131kacak<\/p>\n<p>faizin, sizin belirledi\u011finiz politika faizinin d\u00fczeyinde kalmas\u0131 gerekiyor. Oysa TCMB&#8217;den haftal\u0131k vadede al\u0131nacak borcun maliyetini belirsizle\u015ftirmeye kalkt\u0131\u011f\u0131n\u0131zda k\u0131sa vadeli piyasa faizi<\/p>\n<p>de oynakla\u015f\u0131yor. Enflasyon hedeflemesi \u00e7er\u00e7evesinde belirledi\u011finiz faizin bir anlam\u0131 kalm\u0131yor.<\/p>\n<p>Be\u015fincisi, g\u00f6r\u00fcyorsunuz ki BDDK&#8217;da olan yetkiler sizde olsa ve o yetkileri kullansan\u0131z d\u00f6rd\u00fcnc\u00fc maddede belirtilen i\u015flemi yapman\u0131za hi\u00e7 gerek kalmayacak.\u00a0 Yani, k\u0131sa vadeli piyasa faizinin \u00e7ok oynak olmas\u0131nayol a\u00e7an uygulamaya gitmeyeceksiniz. Oysa o yetkiler sizde de\u011fil. Bu durumda \u00f6n\u00fcn\u00fczde iki yol var. \u0130lki: Sadece enflasyonla m\u00fccadele etmek ve bu ama\u00e7 i\u00e7in k\u0131sa vadeli faizi ara\u00e7<\/p>\n<p>olarak kullanmak. Ek olarak finansal istikrar i\u00e7in al\u0131nmas\u0131 gereken \u00f6nlemleri yetkili kurumlarla tart\u0131\u015f\u0131p hayata ge\u00e7irtmeye \u00e7al\u0131\u015fmak. \u0130kinci yol: Zorunlu kar\u015f\u0131l\u0131klar\u0131 art\u0131rmak. Bu politikan\u0131n tutmas\u0131 i\u00e7in gereken faiz belirsizli\u011fini yaratmak i\u00e7in de faiz koridorunu (TCMB&#8217;nin gecelik vadede bor\u00e7 verme ve bor\u00e7 alma faizi aras\u0131ndaki fark) art\u0131rmak. Hem b\u00f6yle yaparsan\u0131z, ek olarak k\u0131sa vadeli sermaye<\/p>\n<p>giri\u015flerini de cayd\u0131r\u0131c\u0131 bir i\u015flem yapaca\u011f\u0131n\u0131z\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcyorsunuz.<\/p>\n<p>TCMB, 2010 sonundan itibaren zorunlu kar\u015f\u0131l\u0131k oranlar\u0131n\u0131 art\u0131rmaya ba\u015flad\u0131. 2011&#8217;in ilk yar\u0131s\u0131 boyunca bir dizi art\u0131r\u0131m a\u00e7\u0131klad\u0131. Ek olarak faiz koridorunu da y\u00fckseltti. Y\u0131l\u0131n ortalar\u0131na do\u011fru da piyasa faizinin koridor i\u00e7inde dalgalanmas\u0131na izin verdi. Bu politika, kredi arz\u0131ndaki h\u0131zl\u0131 art\u0131\u015f\u0131 temmuz ay\u0131na kadar engellemedi. Haziran ortas\u0131nda BDDK devreye girdi ve daha sonra kredi arz\u0131n\u0131n art\u0131\u015f h\u0131z\u0131nda bir miktar yava\u015flama oldu. Bu yava\u015flamada muhtemelen Avrupa&#8217;da derinle\u015fen krizin de etkisi vard\u0131. Bu k\u0131sm\u0131 bir \u00f6nceki yaz\u0131mda ayr\u0131nt\u0131l\u0131 bi\u00e7imde anlatt\u0131m; ge\u00e7iyorum.<\/p>\n<p><strong><span style=\"color: #000000;\">Nas\u0131l bir d\u00fczenleme?<\/span><\/strong><\/p>\n<p>Alt\u0131nc\u0131s\u0131, uygulama g\u00f6sterdi ki BDDK&#8217;n\u0131n yetkileri TCMB&#8217;de olmad\u0131\u011f\u0131 i\u00e7in TCMB&#8217;nin politikas\u0131 arzu edilen sonucu do\u011furmad\u0131. Ama bu politikan\u0131n bir maliyeti var. TCMB&#8217;nin temel politika arac\u0131, politika arac\u0131 olma \u00f6zelli\u011fini yitirdi. K\u0131sa vadeli piyasa faizi, bu politikan\u0131n bir sonucu olarak politika faizinden \u00f6nemli \u00f6l\u00e7\u00fcde sapt\u0131. Grafik 1&#8217;de faiz koridorunun \u00fcst s\u0131n\u0131r\u0131n\u0131 belirleyen TCMB&#8217;nin gecelik bor\u00e7 verme faizinin, koridorun alt s\u0131n\u0131r\u0131n\u0131 belirleyen TCMB&#8217;nin gecelik bor\u00e7 alma faizinin, koridorun i\u00e7inde olmas\u0131 gereken politika faizinin (20 May\u0131s 2010&#8217;dan sonra repo faizi) ve bankalar\u0131n kendi aralar\u0131nda yapt\u0131klar\u0131 i\u015flemlerde belirlenen piyasa faizinin g\u00fcnl\u00fck hareketleri var. D\u00f6nem, 2010&#8217;un ba\u015f\u0131 ile 16 Ocak 2012 aras\u0131. Piyasa faizi 2010&#8217;un ilk yar\u0131s\u0131nda o zaman politika faizi olan\u00a0 TCMB&#8217;nin bor\u00e7 alma faizine (koridorun alt\u0131na yap\u0131\u015f\u0131k). Sonra nas\u0131l oynakla\u015ft\u0131\u011f\u0131na dikkat.<\/p>\n<p><img decoding=\"async\" src=\"http:\/\/www.dunya.com\/pics\/f_ozatay_grafik3.jpg\" alt=\"\" align=\"baseline\" border=\"0\" hspace=\"0\" \/><\/p>\n<p><span style=\"color: #000000;\">K\u0131sa vadeli faizlerin hareketi: 4 Ocak 2010 \u2013 16 Ocak 2012 (%)\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0<\/span><\/p>\n<p>Yedincisi ve sonuncusu buraya kadar belirtilenler \u00e7er\u00e7evesinde \u00f6nemli bir kurumsal d\u00fczenleme gereksinimi ortaya \u00e7\u0131k\u0131yor. K\u00fcresel krizden al\u0131nan dersle, finansal sekt\u00f6r\u00fcn i\u015fler iyiye giderken<\/p>\n<p>i\u015fler hep iyiye gidecekmi\u015f gibi davranmas\u0131n\u0131n ya da i\u015fler k\u00f6t\u00fcye giderken gere\u011finden fazla karamsarla\u015fmas\u0131n\u0131n do\u011furdu\u011fu makro finansal riskler azalt\u0131lmak isteniliyorsa, izlenebilecek iki yol var. Birincisi, BDDK&#8217;daki baz\u0131 yetkilerin TCMB&#8217;ye ge\u00e7mesi sa\u011flanabilir. \u0130kincisi, bu yetki transferi yap\u0131lmadan, BDDK ve TCMB kararlar\u0131n\u0131 ortakla\u015fa alabilirler. \u0130kinci yol sak\u0131ncalarla dolu: Hangi kurumun \u00f6nerdi\u011fi olacak? Uzla\u015fma, e\u011fer var\u0131labilirse, ara bir \u00e7\u00f6z\u00fcmde sa\u011flan\u0131rsa ne olacak? \u0130ki kurumun e\u015fg\u00fcd\u00fcm\u00fcn\u00fc h\u00fck\u00fcmetler mi sa\u011flayacak? B\u00f6yle bir kurumsal \u00e7er\u00e7evede hem \u2018merkez bankas\u0131n\u0131n ba\u011f\u0131ms\u0131zl\u0131\u011f\u0131n\u0131n&#8217; hem de BDDK&#8217;n\u0131n \u00f6zerkli\u011finin tehlikeye girmesi s\u00f6z konusu olabilir. \u0130lk se\u00e7enek bu a\u00e7\u0131dan bir risk ta\u015f\u0131m\u0131yor oysa.<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"<p>Merkez Bankas\u0131&#8217;n\u0131n\u00a0(TCMB) yeni para politikas\u0131n\u0131 2011 boyunca \u00e7e\u015fitli defalar bu k\u00f6\u015feye ta\u015f\u0131d\u0131m. 2012&#8217;nin ilk iki yaz\u0131s\u0131n\u0131 da ayn\u0131 konuya ay\u0131rd\u0131m. Bunun nedeni a\u00e7\u0131k: Geride b\u0131rakt\u0131\u011f\u0131m\u0131z&hellip;<\/p>\n","protected":false},"author":16,"featured_media":894,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"_monsterinsights_skip_tracking":false,"_monsterinsights_sitenote_active":false,"_monsterinsights_sitenote_note":"","_monsterinsights_sitenote_category":0,"footnotes":""},"categories":[1],"tags":[],"class_list":["post-10523","post","type-post","status-publish","format-standard","has-post-thumbnail","hentry","category-tumyazilar"],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/10523","targetHints":{"allow":["GET"]}}],"collection":[{"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/users\/16"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=10523"}],"version-history":[{"count":0,"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/10523\/revisions"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/media\/894"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=10523"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=10523"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.bilgeyatirimci.com\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=10523"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}