Yunanistan’ın borçlarını ödeme kapasitesi olduÄŸuna artık kimse inanmıyor. On sekiz ay sonra gelinen nokta bu.
“Hükümetin aldığı önlemler ne kadar kapsamlı olursa olsun 370 milyar Euro’ya ulaÅŸmış bu borcun altından kalkamazlar” görüşü IMF-Dünya Bankası toplantılarına katılanlara hâkim olmuÅŸ gibiydi.
Yunanistan BaÅŸbakan Yardımcısı ve Maliye Bakanı Venizelos’u dinlerken acaba baÅŸaracaklar mı diye bir soru aklımdan geçmedi deÄŸil. Bakan, Yunan borç sorununun politik olduÄŸunun, uluslararası arenada günah keçisi seçildiklerinin ve son iki haftada aldıkları önlemlerin hiçbir hükümetin almaya cesaret bile edemeyeceÄŸinin altını çizdi. Büyüme olmadan uygulanan programın baÅŸarılı olamayacağını belirtti.
Gerçekten de bu yılın sonuna kadar 30 bin kamu görevlisinin işten çıkarılması, kamuda çalışanların maaşlarının yüzde 20 azaltılması kolay alınacak önlemler değil.
Ne var ki Alman yetkililer hiç de öyle düşünmüyorlar.
Alman Maliye Bakanı Wolfgang Schauble, tekerlekli iskemleyle gelip IIF’nin toplantısında yaptığı konuÅŸmada taviz verecek gibi görünmedi. Ä°rlanda ve Portekiz’in IMF ile yapılan anlaÅŸma ÅŸartlarına uymasına karşın Yunanistan bunu gerçekleÅŸtirmediÄŸini, Euro tahvil çıkarımına izin vermeyeceklerini belirterek “iflasın” piyasa sisteminin bir parçası olduÄŸunu söyledi.
BANKALARLA DA ANLAÅžMA OLMADI
Temmuz ayında Yunanistan ile alacaklı bankalar arasında yapılan anlaşma da askıda.
Yunan tarafı, borçların yüzde 21’inin silinmesini öngören bu anlaÅŸmanın, aslında abartılmış bazı varsayımlar nedeniyle hiçbir fayda saÄŸlamadığının altını çiziyor. Bu nedenle de borçların yüzde 50’sinin silinmesini istiyorlar. YoÄŸun bir lobi faaliyetini Washington’da sürdürdüler.
Tüm bu geliÅŸmeleri bir arada deÄŸerlendirdiÄŸinizde resim açıkça ortaya çıkıyor. Yunanistan iflas edecek de bu “makûs talih” ÅŸimdi mi, yoksa yıl sonuna kadar mı olsun sorusu resmin ortasına yapışıyor.
Ayrıca bu iflasın “düzenli” bir ÅŸekilde gerçekleÅŸmesini isteyenler oldukça fazla. Düzenli iflasın anlamı, Yunanistan’ın diÄŸer ülkeleri etkilememesi ve yeni bir krize neden olmaması.
Ä°flası düşünülen bir ülke konumunda olmanın ve bu tür toplantılarda gündeme oturmanın acısını bilen bir kiÅŸi olarak Yunanistan’a üzüldüm.
***
Medyaya baskı
IMF-Dünya Bankası toplantıları sırasında konuştuğum bazı yetkililer ya da uluslararası kuruluşların temsilcileri, son haftalarda dünya ekonomisiyle ilgili olarak artan kötümserliğin önemli nedenlerinden birisinin medyadan kaynaklandığı fikrindeler.
Martin Wolf gibi Financial Times’ın baÅŸ editörü ve Nouriel Roubini ve Stiglitz gibi akademisyenler listenin başındalar.
“Yapılan yorumları mübalaÄŸalı bir biçimde büyüten piyasalar da Avrupa’daki sorunun çözülmesini önlüyor” anlayışı birçok yetkiliyi harekete geçirmiÅŸ durumda.
Bu nedenle bazıları bu tür yayınların azaltılması için medyaya ya da kişilere baskı yapılması fikrinde.
Bazıları ise medyaya karşı olmak yerine onları aydınlatmak ve yanlışlarını ortaya koymanın daha akıllıca olduğunu savunuyorlar. Sürekli kötümserlik yayan haberlerin süzgeçten geçirilmesini istiyorlar.
Batı toplumu kriz yaşamadığı için bu tür olaylar konusunda deneyimi az.
Bakalım, bu konudaki yöntemleri ne olacak? Kuşkusuz başarılı olup olmayacakları da ayrı bir soru.