GSMH büyümesi tahminleri aştı, TL değer kazanıyor, cari açık daralıyor, enflasyon düşüyor. Sabahtan bu yana TV’leri izliyorum, dalkavukluk yarışması açılsa, Guinness Rekorlar Kitabı’na girecek performanslar seçilirdi bugün ya! Ankara’da bir Zafer Abi veriyor gazı, bir Şimşek. Milletvekilleri söz alıp hükümetin ekonomik başarısını övmek için güreş tutuyor.
Ne yani tüm bunlar yalan mı? Ekonomi hızla yeniden dengelenmiyor mu? Bütün dünyanın en önde gelen fonları Türkiye’de pozisyon almak için sıraya girmedi mi? Yo, hepsi doğru da, bedelini kimse söylemiyor. Şu anda yaşanan yeniden dengelenme kansere tedavi için verilen kemoterapi sonucu diyete benziyor. Hastanın kilo sorununu hallettik de, bu ayı çıkaracağı kesin değil. Yeniden dengelenmenin karanlık yüzü büyüyememe.
Tam Zafer Abi kanal kanal dolaşıp TANAP’dan fazla gaz veriyordu seyirciye, TUIK’den bir açıklama, takvim ve mevsim etkisinden arındırılmış büyüme yanlış hesaplanmış. Aslında çeyrekten çeyreğe %0.2 büyüme yokmuş, %0.4 daralmışız. Hükümet saflarından gelen “gulp” seslerini duyar gibi oluyorum. Ben de buzlu kokteylimden büyük bir gulp yapıyorum. Evet, enflasyon ve cari açık sorununu geçici olarak hallettik, ama artık Büyüme Mucizesi geride kaldı.
Lehman Krizin’den bu yana bir yandan gevşetildikçe gevşetilen para ve bütçe politikası, öte yanda QE’ler, bankaların kredi vermekte sınır tanımaz iyimserliği ve tüketime aç vatandaşın “nasıl olsa öderim” vurdumduymazlığı sayesinde Avrupa’nın Kaplanı olduk. Tabii, büyüme hiçbir model ve plana dayanmayan, üretimi ve verimliliği artırmayan hormonlu büyümeydi. 2002 yılından bu yana reel GSYIH %35 artarken, dolar bazında GSYIH %100’den fazla tırmandı. Suni olarak değerlenen kur sayesinde tüm dünyadan borç almış, çoğu ihracata dönüşmeyecek yatırımlarla har vurup harman savurmuştuk. Şimdi bunları geri ödemenin zamanı geldi, ama kasalar tam takır kuru bakır.
Gelecek yıl büyüme liginde Avrupa’nın Süt Dökmüş Uyuz Kedisi olacağız. Son 2 çeyrektir büyümüyoruz. Yıllık büyüme hızı %3.2’ye yavaşlarken, çeyrekten çeyreğe de 2009’un ilk çeyreğinden bu yana ilk defa daraldık. İkinci çeyrekte daha iyi bir sonuç elde etmek mümkün mü? Vallahi krediler hariç iç talepte toparlanmaya işaret eden bir öncü gösterge göremedim. TİM kayıtlarına göre ihracat da bir hayli yavaşlıyor. Haziran PMI yine 50’nin üstüne çıktı, ama üretim cephesi nerden baksanız kansız. RKGE ve KKO bu teşhisin kanıtları. Herhalde çeyrekten çeyreğe daralmayız ama öyle kallavi bir büyüme de beklemeyin.
Yazının devamı için TIKLAYINIZ.