Bugün bazı kamu teşebbüslerinin varlık fonuna devrine ilişkin olarak internete düşen haber şöyleydi:
“Kamu teÅŸebbüslerinin hisseleri Varlık Fonu’na devredildi. Åžirketler arasında Ziraat Bankası, PTT, BÄ°ST ve BOTAÅž da var.
BaÅŸbakanlıktan, Hazine uhdesinde bulunan bir kısım kamu sermayeli ÅŸirketler ile özelleÅŸtirme programında bulunan bazı ÅŸirketlere ait hisselerin Bakanlar Kurulu kararıyla Türkiye Varlık Fonu’na devredildiÄŸi bildirildi.
BaÅŸbakanlık’tan yapılan yazılı açıklamada, Türkiye Varlık Fonu’na devredilen söz konusu ÅŸirketlerin mevcut yönetimleri ve iÅŸletme politikaları ile iÅŸ planlarının, yatırım ve büyüme stratejilerine uygun olarak devam edeceÄŸi, uluslararası finans kuruluÅŸları da dahil olmak üzere ilgili paydaÅŸlarla saÄŸlanan iÅŸbirliÄŸinin sürdürüleceÄŸi belirtildi.
Açıklamada, Türkiye Varlık Fonu’nun söz konusu ÅŸirketleri, Bakanlar Kurulunca onaylanacak Stratejik Yatırım Planı çerçevesinde yöneteceÄŸi kaydedildi.
BaÅŸbakanlığa baÄŸlı, ana faaliyet konusu fonların kurulması ve yönetimi olan, sermaye piyasalarında araç çeÅŸitliliÄŸi ve derinliÄŸine katkı saÄŸlamak, yurt içinde kamuya ait varlıkları ekonomiye kazandırmak, dış kaynak temin etmek, stratejik, büyük ölçekli yatırımlara iÅŸtirak etmek için Türkiye Varlık Fonu ve bu fona baÄŸlı alt fonları kurmak ve yönetmek üzere Türkiye Varlık Fonu Yönetimi Anonim Åžirketi kurulmuÅŸtu.”
Varlık fonu konusu okuyucu tarafından çok iyi bilinmiyor. Bu konuda Mahfi EÄŸilmez genişçe bir yazı yazdı. Bilinen ÅŸeyleri tekrarlamak istemediÄŸim için, Mahfi EÄŸilmez’in yazısını okumak isteyenler burayı tıklayabilirler.
Yine de varlık fonları hakkında kısaca bilgi vermek faydalı olabilir. Türkiye hariç G20 ülkelerinin hepsinde varlık fonu var.  Ama unutulmaması gereken nokta şu ki; ülkelerin gelir fazlalarının bir havuzda toplanarak kazanç sağlama amacıyla yönetilmesidir. Bizim öyle emtia, petrol veya bütçenin fazla vermesi gibi bir gelirimiz yok. Şimdi basit bir örnekle durumu açıklamaya çalışayım.
Türk tipi geniş bir aile düşünün.  Dede, oğullar, kızlar  ve torunlar bir mahallede birlikte yaşıyorlar. Oğullar ve kızlar evli ve çocukları var. Bir gün akıllarına bir fikir geliyor. Diyorlar ki; büyükçe bir apartman yapalım ve hepimiz gecekondu tipi evlerde yaşamak yerine daha konforlu olacak bu apartmandaki katlarda yaşayalım. Ama o sırada ellerinde bir apartman yapacak paraları yok. İki durum söz konusu olabilir;
Birincisi; bu büyük aile bir havuz oluştursun. Ailenin her  bireyi ilk başta ana bir sermaye koysunlar (örneğin toplam 100 bin TL) ve  her ay elde ettiği tasarrufları bu havuza akıtmaya ve bunu da para konusunu en iyi bilen kardeşleri yönetmeye başlasın. Böylece havuza akan gelirleri büyümeye başlasın. Bugünün tasarrufu gelecek neslin (torunların) gelecekteki refahının yüksek olmasını sağlayacaktır. Apartman yapacak paraya ulaşınca bunu inşa edebilirler. Bu en doğru yoldur.
Ä°kincisi: Aile bireylerinin ilk baÅŸta koyabilecekleri sermaye çok kısıtlı olsun (örn. 10 bin TL)  (Türkiye’nin durumu). Ama apartmanı da hemen yapmak istiyorlar (Kanal Ä°stanbul, otoyollar, hava alanları vs) Sermayeleri ve kaynakları kısıtlı ve üstelik her ay elde ettikleri gelirden de anlamlı bir tasarrufta bulunamıyorlar. Bunun üzerine dede diyor ki; “oÄŸlum Ahmet senin üzerine olan arsayı bu havuza koyacağız”. DiÄŸer evlat, bakkal dükkanını havuza koyarken, diÄŸer bir evlat da altındaki taksinin gelirlerinin bir kısmını  havuza koyuyor. Dedemiz de gecekondusunun arsasını havuza koyuyor. Yani eldeki varlıkları kullanarak finansman saÄŸlayacaklar. ÖrneÄŸin Ahmet’in arsası satılabilir veya bankaya ipotek verilerek, bankadan kredi çekilebilir ve en azından apartmanın kaba inÅŸaatını bitirecek para bulunabilir. Böyle bir durumda para konularını iyi bilen oÄŸulun iÅŸi çok daha zor olur.
Tahmin ediyorum ÅŸu an varlık fonunun içine konulan kamu teÅŸebbüslerinin hisselerinin bir kısmı halka arz edilebilir. Varlık fonu A.Åž statüsünde olacağı için devlet çarkı içindeki birçok bürokrasiden kurtulacak ve çok daha hızlı halka arzlar yapabilecektir. ÖrneÄŸin yapılacak olan Kanal Ä°stanbul’un belki gelir ortaklı senetleri veya bir baÅŸka projenin kira gelirleri(sukuk)  varlık fonu tarafından satın alınabilir. Böylelikle varlık fonuna devredilen ÅŸirketlerin özelleÅŸtirimesi veya halka arzlarından gelen kaynaklar buraya yönlendirilebilir. Bu arada Merkez Bankası’da varlık fonunun çıkaracağı menkul kıymetlerden satın alabilir.  Aslında ÅŸu an bu konularda sadece “olabilir”, “yapılabilir” ÅŸeklinde deÄŸerlendirme yapabiliyoruz. Gerçek uygulamayı zaman gösterecek. Fakat bu konuda Mahfi EÄŸilmez’in tarihten verdiÄŸi örnekler önemlidir. KeÅŸke Çin gibi dış ticaret fazlalarımız olsaydı da bizim varlık fonumuz da bu paraları yönetiyor ve gelecek nesillere refah aktarıyor olsaydı. Yalnız bu aÅŸamada ÅŸunu biliyoruz ki; özellikle kamu teÅŸebbüslerinin hisselerinin rehin veya ipotek verilmesi veya hisselerinin satılması konuları ileride ciddi politik tartışmaları da beraberinde getirecektir. Öte yandan, ÖrneÄŸin Varlık fonu sayıştay denetimine tabi deÄŸil. Bağımsız denetime tabi olacak ama denetçileri de BaÅŸbakan atayacak. Bu durum ciddi sorun içeriyor.
Kamu teÅŸebbüslerinden veya kamu teÅŸebbüsü sayılabilecek Borsa Ä°stanbul’un da varlık fonuna devri üzerine özellikle borsa yatırımcıları, borsada sert bir düşüş olup olmayacağı konusunda endiÅŸeye kapılmışlar. Ziraat Bankasının devrinin banka hisselerini etkileyip etkilemeyeceÄŸi sorulmuÅŸ. Bu durumun piyasalara etkisi konusunda çok soru gelince, bu yazıyı yazma gereÄŸi hasıl oldu. Aslında BIST’in özelleÅŸtirilmesi zaten bilinen bir konuydu ve bu haber BIST’in özelleÅŸtirilmesinin hızlanacağı anlamına geliyor. Ayrıca bilmiyoruz ama Ziraat Bankasının da özelleÅŸtirilmesi gündeme gelebilir. Yabancılar geliÅŸmekte olan ülkelerdeki özelleÅŸtirmeleri çok severler. Genellikle 500 milyon doların altındaki halka arzlara girmek istemezler. Ama varlık fonunun içine devredilen kamu teÅŸebbüsleri oldukça yüksek sermayelere sahipler. Ãœstelik bunların halka arzları birçok bürokrasi kolayca aşılacağı için çok kısa sürede gerçekleÅŸebilir. Hatta bu durum Türkiye için yeni bir hikaye bile yaratabilir. Tahminimce dün Timothy Ash bu haberi almış olacak ki; bu haber öncesinde, Türkiye’nin risklerine raÄŸmen ucuz olduÄŸunu söylemiÅŸ olabilir. Timothy Ash’in deÄŸerlendirmelerini okumak için burayı tıklayınız.  Dolayısıyla, olumsuz etkiden ziyade kısa vadede olumlu etki yaratması söz konusu olabilecektir.
Aslında bu konunun borsa üzerindeki etkisi şöyle olacaktır veya böyle olacaktır demek oldukça riskli. Çünkü sabah saatlerinde eÄŸer dış dünya çok olumsuz olursa ve örneÄŸin dolar endeksi yeniden yükseliÅŸe geçmiÅŸ, dolar artıyorsa, borsa düşer. Bu durumu birçok kiÅŸi, “Varlık fonuna devirler borsayı vurdu” ÅŸeklinde yorumlayabilir. Aslında farklı bir faktör borsa üzerinde etkili olmuÅŸtur. Dolayısıyla bu tür zamanlarda bir görüş bildirirken “diÄŸer ÅŸartlar aynı kalmak koÅŸuluyla” cümlesini kullanmak gerekir. Ama bu cümleyi kullansanız da bu yazıyı okuyan beyin otomatik olarak bunu es geçer.  Fakat ÅŸu an bu cümleleri evire çevire yazdığım için artık beyin es geçemez. Yani diÄŸer koÅŸullar aynı kalmak ÅŸartıyla (Dış borsalarda sert bir düşüş yoksa, dolar hızla artışa geçememiÅŸse, DXY endeksi yatay gidiyorsa) kısa vadede varlık fonu geliÅŸmesinin borsa üzerinde olumsuz etki yapmasını beklemem.  Fakat orta ve uzun vadede, yasada yazdığı ÅŸekliyle  varlık fonundan beklenilen faydaları saÄŸlaması zor görünüyor.
Åžimdilik yazacaklarım bunlar. Bir arkadaÅŸ, twiter’dan “yaÅŸar hoca olumsuz olmaz diyorsa kesin olumsuz olur” diye yazmış. Aslında haklı olabilir. Bazı durumlarda piyasalar beklentilerimizden çok farklı hareket edebiliyor ve bu arkadaÅŸ haklı da çıkabilir. Fakat, piyasada yabancılar bu kadar mallanmışken, bu haberi olumsuz algılayıp hemen sabah satışa geçelim paniÄŸine gireceklerini zannetmiyorum. Bilakis, “Türkiye’ye özelleÅŸtirmelerden ciddi kaynak giriÅŸi olacak!” ÅŸeklinde pazarlayarak, daha yüksek seviyelerde alıma gelenlere ellerindeki hisselerin  hiç olmazsa bir kısmını yüksek fiyattan satmayı düşünebilirler.
Son bir not: ÅŸu an (6 Åžubat 2017  – saat 00:20 ) dolar/TL kuru 3.70 seviyesinde bulunuyor ve bu haberin dolar üzerinde bir stres yarattığına  dair bir belirti yok.
Unutulmaması gereken bir borsa ayrıntısı: sadece 1 tane 60 dakikada (açılış saatleri hariç) eğer toplam işlem miktarı 200-250 milyon lota ulaşırsa ve endeks 800 puandan daha fazla artıyor veya düşüyorsa bir miktar nakde geçip beklemek anlamlı olabilir.
Hocam bilgilendirmeleriniz için hepinizin kalemine yüreğine sağlık .Lakin okumayan öğrenmeyen insanlarımızın bakış açıları yine yazdıklarınızı okumayacağı için değişmeyecek.Başkanlık sisteminin tartışılmasını hainlik sayanlara nasıl ANLATABİLİRSİNİZKİ.
denetim denetim denetim? her faaliyette olduğu gibi ülkemizde eksik olan faktör denetim.