Türkiye, Avrupa ekonomisinin bir parçasıdır. Üretim altyapımızın daha sofistike hale gelmesinin tek nedeni Avrupa pazarıdır.
Gümrük Birliği, Türkiye için iyi olmuştur. Türkiye’nin son on yıldır başarıyla devam eden küresel entegrasyon sürecinde önemli bir rol oynamıştır. İhracatımız hem çeşitlenmiş hem de daha sofistike olmuştur. Türkiye, düşük teknolojili ürünler ihraç eden bir ülkeyken, Gümrük Birliği sayesinde, orta teknolojili ürünler ihraç eden bir ülke haline gelmiştir. Gümrük Birliği anlaşması, sanayimizi, Doğu Asya rekabetinden uzun süre korumuştur. Elektronik ve otomotiv endüstrisinde ne varsa bu anlaşmanın katkısı vardır. Peki, Gümrük Birliği anlaşmasının önemi artık ortadan kalkmış mıdır? Hayır, bana öyle gelmiyor. Gelin bakın neden bana öyle gelmiyor.
Geçerlilik için Derviş reformları gerekti
Türkiye, Avrupa Birliği ile Gümrük Birliği Anlaşması’nı 1996 yılında imzalamıştır ama Gümrük Birliği’nden hemen faydalanmaya başlamamıştır. Daha doğrusu, anlaşmanın etkileri hemen ticaret ve doğrudan yatırım rakamlarına yansımamıştır. Neden yansımamıştır? Çünkü aynı Avrupa Birliği gibi, Türkiye’nin de öncelikle “sindirim kapasitesi”ni (absorption capacity) güçlendirmesi gerekmiştir.
Ülkemizin imzaladığı serbestlik anlaşmasını uygulamada geçerli kılabilmek için öncelikle 2001 yılında Kemal Derviş reformlarının getirdiği göreli istikrar ortamının oluşmasını beklemek gerekmiştir. Makro iktisadi istikrar olmadan dış ticaretimiz sıçramamıştır. Hem de öyle böyle değil, ihracat rakamlarımız bu anlaşma sayesinde 30’dan 100’e doğru sıçramıştır. Önemlidir. Bu altı ilk çizilmesi gereken noktadır.
İkinci olarak ise 2002 yılındaki seçimlerle birlikte gelen siyasi istikrar ortamı Türkiye’nin doğrudan yabancı yatırım çekme kapasitesini arttırmıştır. Hem de 1’den 15’lere doğru artırmıştır. Gelen doğrudan yabancı yatırımların yaklaşık yüzde 80’i ise Avrupa Birliği kaynaklı olmuştur. Demek ki neymiş? Türkiye’nin Gümrük Birliği Anlaşması’ndan faydalanabilmesi için kendi ekonomisini ve siyasetini yeniden tanzim etmesi gerekmiştir. Yurtiçi istikrar ortamı güçlendikçe, gümrük birliğinde olmanın etkileri hissedilmeye başlamıştır. Türkiye dönüşmüştür. İyi olmuştur.
Yazının devamı için TIKLAYINIZ.