Türkiye’de Kamu Kesimi Borcu

Mahfi Eğilmez tarafından tarihinde yayınlandı.

Bir ülkede kamu kesiminin borç stoku denildiği zaman, o ülkenin kamu kesiminde yer alan KİT’ler dışındaki birimlerin iç ve dış borçlarının toplam miktarı anlaşılır. Kamu kesimi borç yükü ise, kamu kesimi borç stokunun o dönemdeki GSYH’ye oranı demektir. TCMB’nın dış borçları kamu kesimi içinde sayılmamaktadır.

Genel olarak borç stoku ve borç yükü kavramlarına yalnızca borçların anapara yükümlülükleri dahil edilir. Bir başka deyişle, faizler bu iki kavrama da dahil edilmez. Bunun temel nedeni borçlanma faizlerinin bütçeye gider yazılması ilkesidir. Örneğin Türkiye’de 1985 yılından itibaren borçlanma anapara hasılat ve ödemeleri bütçenin dışına çıkarılmış olmasına karşın, bu borçlara ilişkin faiz ödemeleri, yukarıdaki genel kabul çerçevesinde, bütçeye gider yazılmaktadır.

Buraya kadar sözünü ettiğimiz stok, brüt kamu borç stokudur. Kamu kesiminin bir de alacakları vardır bunları brüt borç stokundan düştüğümüzde karşımıza kamu kesiminin net borç stoku çıkar.

Kamu kesimi brüt borç stoku = Kamu kesimi brüt iç borç stoku + kamu kesimi brüt dış borç stoku

Kamu kesimi net borç stoku = Kamu kesimi brüt borç stoku – kamu kesimi varlık ve alacakları mevcudu

Türkiye’nin 2011 yılının III. çeyreği itibariyle mevcut verileri şöyledir:

Kamu kesimi iç borç stoku: 383 milyar TL
Kamu kesimi dış borç stoku: 157 milyar TL
Kamu kesimi varlık ve alacakları toplamı: 247 milyar TL

Bu verileri yukarıdaki denklemlerde yerine koyalım.

Kamu kesimi brüt borç stoku = 383 + 157 = 540 milyar TL
Kamu kesimi net borç stoku = 540 – 247 = 293 milyar TL.

            2011 yılı için tahmin edilen GSYH miktarı olan 1.215 milyar TL’yi esas alırsak borç yükü hesaplarını şöyle yapabiliriz:

Kamu kesimi brüt borç yükü = (540  / 1.215) x 100  = % 44

Kamu kesimi net borç yükü = (293 / 1.215) x 100 = % 24

Avrupa Birliğinde kullanılan yöntemle uyumlu karşılaştırmalar yapılabilmesi için AB tanımlı genel yönetim nominal borç stoku ve borç yükü de hesaplanmaktadır. Bu hesaplamaya göre de kamu kesimi borç stoku 531 milyar TL ve borç yükü % 41 bulunmaktadır.

Euro bölgesine girebilmekte ölçü olarak kabul edilen Maastricht kamu borç yükü kriterinin tavanı % 60’dır. Türkiye’nin AB tanımlı kamu borç yükü oranı yukarıda değindiğimiz gibi yüzde 41’dir. Euro bölgesi üyesi bazı ekonomilerde bu oran sırasıyla şöyledir: Yunanistan % 157, Belçika % 100, İtalya % 129, İrlanda % 120, Portekiz % 111, Fransa % 97, Almanya % 87.


Kategori: Anasayfa

Yorumunuzla Bu Yazıya Katkıda Bulunun

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir