En önemli mesele milletin zenginleşmesi, orta sınıfın güçlenmesidir. Güçlü bir orta sınıf olmadan, yüksek gelirli ülke olunamaz.
Ben doğduğumda evde bir buzdolabı vardı. Babam sonraları AEG buzdolabımızın ben doğunca alındığını söylemişti. Hâlâ da öyle diyor. Evde telefon vardı. Telefon uzun yıllar Türkiye’de nadide bir ihtiyaç maddesi olarak kaldı. Eve bir tane bağlatmak için uğraşılırdı. O yıllarda, şehirlerarası konuşmak için, santral vasıtasıyla, her bir konuşmayı ayrı ayrı bağlatmak gerekirdi. Öyle çevir numarayı anında konuş dönemi daha gelmemişti. Televizyon edinmek için 1970’lerin başını beklemek gerekti. Yayın öyle her saat, her zaman, değildi. Üstelik siyah beyazdı. Ama olunca pek keyiflenirdik. Uzay Yolu’nu ilk o vakit seyretmiştim. Buzdolabı ve televizyondan sonra, 1970’lerin ikinci yarısında, ilk arabayı aldığımızda pek kıvrandığımızı hayal meyal hatırlıyorum. Murat 124’ün hayatımıza eklenmesi epey olay olmuştu. İnternet yoktu. iPhone ve iPad ortada değildi. Hayatımızın statü sembollerinin nasıl değiştiğini görebiliyor musunuz? Bu günlerde bir ülkede orta sınıfın büyüklüğünün araba sahipliği ile ölçülebileceği fikrine kafayı takmış bulunuyorum. Gelin bakın neden bunu önemsiyorum?
Geçen gün Çin’in Şinhua Haber Ajansı’nın iPhone ve iPad almak için böbreğini satan çocuk ile ilgili haberini okurken bunları düşündüm. Çocuk daha 17 yaşındaydı. İnternette bir konuşma odasında anlaşmayı yapmıştı. Böbreğinin tekini 22.000 yuan, yaklaşık 3500 dolar karşılığında satmıştı. Şimdi böbrek yetmezliğinden hastanede yatıyordu. Çin’de yaklaşık 1,5 milyon kişi organ nakli için sıradaydı. Bu tür hadiseler oluyordu. Ameliyatı yapanlar tutuklanmıştı bu arada. iPhone ve iPad, Çin’de bu günlerde en önemli statü sembolleriydi. 1960’lar Türkiyesi’nde sabit telefon, 1970’lerde ise televizyon öyleydi. Ama bakın bir başka statü sembolü araba bana daha farklı gibi geliyor. Araba sayılarından, bir ülkedeki orta sınıfın nasıl gelişmekte olduğunu izlemek pek güzel oluyor. Araba almak için, iPhone ve iPad gibi diğer statü sembolleri ile kıyaslandığında daha önemli bir kaynağı bir kenara koymanız gerekiyor. Araba sahibi olmak iPhone ya da iPad kadar kolay değil.
Yazının devamı için TIKLAYINIZ.