Ekonomik Ä°ÅŸbirliÄŸi ve Kalkınma TeÅŸkilatı (OECD) “Ticaretin KolaylaÅŸtırılması Göstergeleri” raporunda, bugüne kadar çoÄŸunlukla “yükselen ekonomiler”, “yükselen piyasalar”, “geliÅŸmekte olan ülkeler” gibi terimlerle anılan Türkiye’yi “geliÅŸmiÅŸ ülkeler” ile birlikte deÄŸerlendirdi.
OECD’nin hükümetlere ithalat ve ihracatta gümrük iÅŸlemlerini iyileÅŸtirmeleri, ticari maliyetleri azaltmaları, ticareti artırmak ve uluslararası ticaretten daha büyük yarar elde etmeleri için yol gösterme amaçlı hazırladığı “Ticaretin KolaylaÅŸtırılması Göstergeleri (Trade Facilitation Indicators)” açıklandı.
Türkiye dört sınır ticareti kriterinde OECD ortalaması üzerinde performans gösterdi. Türkiye sınır ticareti ve gümrük iÅŸlemlerinin kolaylaÅŸtırılmasında “Ticaret camiasının katılımı, gümrük iÅŸlemlerinde özelge uygulaması, baÅŸvuru prosedürü ve ücret ve masraflar” kategorilerinde OECD ortalamasından daha iyi durumda bulunuyor.
TÃœRKÄ°YE GELÄ°ÅžMÄ°Åž ÃœLKELER ARASINDA ELE ALINDI
Raporun Türkiye ile ilgili bölümünde “OECD’nin, Türkiye’nin de dahil olduÄŸu geliÅŸmiÅŸ ülkeler grubu için niceliksel analizleri, ticaret akışları ve ticarette maliyeti en çok etkileyen alanların ÅŸunlar olduÄŸunu gösterdi: Bilgi elde edebilme, gümrükte özelge uygulaması (advance rulings), ücret ve masraflar, otomasyon ve prosedürlerin kolaylaÅŸtırılması” ifadesi kullanıldı. Bugüne deÄŸin daha çok “yükselen ekonomiler”, “yükselen piyasalar”, “geliÅŸmekte olan ülkeler” gibi terimlerle anılan G-20 (Group of 20) üyesi Türkiye, bu kez “geliÅŸmiÅŸ ülkeler (developed countries)” ile birlikte deÄŸerlendirilmiÅŸ oldu.
11 KRÄ°TERDE Ä°NCELENÄ°YOR
OECD ülkelerin “sınır ticaret iÅŸlemlerini”, daha iyi performans göstermeleri için ÅŸu göstergeler açısından inceledi: Ticaret camiasının katılımı, gümrükte özelge, baÅŸvuru prosedürleri, ücret ve masraflar, formaliteler – belgeler, formaliteler – otomasyon, formaliteler- prosedürler, sınır kuruluÅŸu iÅŸbirliÄŸi-iç, sınır kuruluÅŸu iÅŸbirliÄŸi-dış, yönetiÅŸim ve tarafsızlık, bilgi elde edebilme.
Türkiye’nin sınır ve gümrükte “ticaretin kolaylaÅŸtırılması” performansı deÄŸerlendirilirken, uluslararası ticarette “Ticaret camiasının katılımı, gümrük iÅŸlemlerinde özelge uygulaması, baÅŸvuru prosedürleri, ücret ve masraflar” kriterlerinde OECD ortalamasından daha iyi olduÄŸu belirtildi.
Türkiye uluslararası ticarette sınır-gümrük iÅŸlemleri kolaylaÅŸtırma kriterleri açısından “yönetiÅŸim ve tarafsızlık”, “formaliteler – prosedürler” alanlarında ise OECD ortalamasına denk performans gösterdi.
“Formaliteler – belgeler, formaliteler-otomasyon, sınır kuruluÅŸu iÅŸbirliÄŸi (iç-dış), bilgi elde edebilme” alanlarında ise OECD ortalamasının altında sonuçlar alındı.
“TÃœRKÄ°YE TÄ°CARET HACMÄ°NÄ° VE TÄ°CARET MALÄ°YETLERÄ°NÄ° Ä°YÄ°LEÅžTÄ°REBÄ°LÄ°R”
OECD raporunda şu değerlendirmeler yer aldı:
“BÄ°LGÄ° ELDE EDEBÄ°LME:
Niceliksel analizde altı çizilen politika alanlarının ticaret akışındaki artış ve maliyetlerin azaltılması potansiyeli gözönüne alındığında, Türkiye şu alanlarda sürekli iyileştirmeler sayesinde ticaret hacminin artığını ve ticaret maliyetlerinin azaldığını görecek:
-Gümrüklere geri besleme sağlayacak edecek çevrim içi bir aracın sunulması.
-Gümrük yetkililerine soru yöneltilmesine imkan sağlayacak çevrim içi hizmetin sunulması.
-Kullanıcıların Gümrükler web sitesinden belge ve formları indirmelerine izin verilmesi.
-Gümrükler web sitesinde Gümrük sınıflama örnekleri ve kararların yayınlanması.
-Ülkelerin çoğu mükelleflere, özelikle gelecekte yapacakları işlemlerle ilgili belirlilik sağlamak amacıyla özelge (advance rulings) sitemini uyguluyor. Özelge taleplerinin çevrimiçi olarak alınabilmesine imkan tanınması.
-İhracat ve ithalat formalitesi ihlalleri için ceza koşullarının yayınlanması.
-Gümrükler web sitesinde yargı kararları örneklerinin yayınlanması.
-Kullanım kılavuzlarının yayınlanması.
-Gümrükler web sitesinin arama/yardım fonksiyonlarının kullanıcı dostu niteliği ve kalitesinin artırılması.
FORMALÄ°TELER – PROSEDÃœRLER:
-Tüm iÅŸlemlerin Tek Pencere’de yapılabilmesi çabalarının sürdürülmesi.
-Tüm büyük Gümrük büroları için sabit bir ortalama belge alma süresi ilan edilmesi.
-Gümrük belgesi alma süresinin azaltılması için çalışmaların devam etmesi.
-Zaman ve maliyetler açısından prosedürlerin basitleÅŸtirilmesine devam edilmesi.”