Hükümet Türkiye’nin her tarafında bu yıl ve gelecek yıl yapılacak yatırımlara çok ciddi teÅŸvikler verdi.
â– Yüzde 40 katma deÄŸer yaratmak ÅŸartıyla ve tedarikinin yarıdan fazlası ithalatı gerektiren ürünlerin yatırımı stratejik sayılacak. Bu yatırımlar nerede yapılırsa yapılsın, en yüksek teÅŸviki alacak. Ä°stanbul’da, Kocaeli’nde, Bursa’da yapılacak bu tür yatırımlar teÅŸvikten aynen yararlanacak.
■Yeni teşvik paketi büyük ve stratejik yatırımlar yanında sektörleri ve bölgeleri de kapsıyor. En büyük bölgesel teşviki Doğu ve Güneydoğu illeri alacak. Bu illerdeki yatırımların teşvik oranı yüzde 116 düzeyinde olabilecek. Yani 44 birimlik yatırım için 56 birimlik teşvik alınabilecek.
â– TeÅŸviklerin “asıl amacı cari açığın minimize edilmesi” olarak açıklanınca insan sormadan edemiyor. O zaman enerji yatırımları niye yok? Bunun da yanıtını Ekonomi Bakanı Zafer ÇaÄŸlayan, Habertürk TV’de verdi. ÇaÄŸlayan, AB ile Gümrük BirliÄŸi anlaÅŸmasına göre enerji sektörüne ayrıca bir teÅŸvik veremediklerini söyledi.
â– Bakan Zafer ÇaÄŸlayan teÅŸviklerin bütçeye getireceÄŸi yük konusunda net bir görüş veya rakam belirtmedi. Ancak teÅŸviklerin iyi sonuç verip yatırımların baÅŸlamasıyla bunun “büyümeye pozitif ve yatırım malı gereÄŸini artırması nedeniyle ithalatı artırıcı etki yapacağını” kabul etti. ÇaÄŸlayan “Ama bu durum, yatırım yapılırken böyle. Yani kısa vadede böyle. Yatırımların devreye girmesiyle elbette Türkiye’nin döviz girdisi artacaktır” dedi. Evet teÅŸvik sistemi iyi sonuç vermesi halinde 2012 ve 2013’te cari açığı, büyümeyi, istihdamı ve bütçe giderlerini azaltıcı etki yapabilir. TeÅŸviklerin hedeflenen faydaları ise yatırımların devreye girmesiyle, yani daha uzun vadede ortaya çıkacak. Bu da teÅŸvikte madalyonun ikinci yüzü.
İllerin seçiminde en iyi kriter göç olabilir
Yeni teÅŸvik sisteminde bölge bazından il bazına geçilmiÅŸ ve illerin ayrımında “Sosyo ekonomik geliÅŸmiÅŸlik düzeyi” kriter olarak kullanılmış. Bu da Kalkınma Bakanlığı’nca 61 kritere göre belirleniyor. Bu kriterler içinde okullaÅŸma, kırsal kesim yolları, hastane, güvenlik, rekabet edebilirlik, yenilikçilik, yaÅŸam kalitesi, internet bankacılığı, kiÅŸi başına düşen milli gelir gibi veriler var. Böyle olunca okur yazar oranı yüksek Tunceli, Artvin ve Sinop gibi iller teÅŸvikte ikinci, üçüncü sıraya düşüyor. Halbuki bu iller Türkiye’nin en yüksek göçünü veriyor. Göçme oranı Tunceli’de yüzde 75, Sinop’ta yüzde 72, Artvin’de yüzde 64’te. Yani Tunceli’de doÄŸan dört kiÅŸiden üçü göç etmiÅŸ. Geride kalanların okulları, yolları var ama öğrencilerin azlığından bazı okullar kapalı ve taşımalı eÄŸitim yaygın.
Yazının devamı için TIKLAYINIZ.