Son Gelişmeler Işığında Borsa Dinamikleri

Bu haftaya başlarken, önce geçen hafta olanlara bakacağız ve bu haftaki gündemin neler olduğuna değineceğim. Bu bölümlerde genelde yorum yapmıyorum ve ne olup bittiğini yorumsuz veriyorum. Ele alınan gelişmeler ise, piyasalar üzerinde etkisi olduğu düşünülen gelişmelerdir. Piyasa üzerinde etkisi olduğunu düşünmediğim gelişmeleri aktarmıyorum.

Geçen hafta neler oldu?

Küresel Piyasaları etkilediği düşünülen gelişmeler

• Trump’ın sağlık tasarısı ABD senatosundan geçemedi, çünkü cumhuriyetçilerden de tasarıya karşı çıkanlar vardı. Trump’ın seçimi kazanmasından sonra, ABD ekonomisi için yapacağı vergi indirimler, alt yapı yatırımları, dış ticaret kısıtlamaları vs. gibi faktörler ABD endekslerine rekorlar kırdırmıştı. Geçen haftadan sonra artık bu konuda piyasalar ciddi kuşku içerisinde olup seçim sonrası coşku havası yerini sorgulamaya bırakabilir.
• Trump’ın çocuklarının Rusya ile ilişkiler konusunda Kongre’de sorgulanacak olmaları ve Trump’ın şirketlerinin de soruşturulacağı haberleri doların diğer paralara karşı değerinin düşüşünde etkili oldu.
• Doların düşüşünün bir sebebi de, ABD’de enflasyonun düşük seyretmesi ve büyümeye ilişkin soru işaretlerinin ortaya çıkmasıydı. Bu durum bu hafta yapılacak olan FED toplantısını önemli hale getirdi. Yellen’in son güvercin açıklamaları sonrasında FED’den bu hafta faiz artışı beklenmiyor.
• Geçen hafta Avrupa Merkez Bankası (AMB) Başkanı Draghi, büyümenin olumlu yönde geliştiğine ilişkin açıklamaları vardı. Her ne kadar tahvil alım programına aynen devam edilecek olsa ve Eylül veya Ekim ayında bu alım miktarının gözden geçirilmesi beklense de, Euro büyüme öngörüleri çerçevesinde değer kazandı.
• Gelişmekte olan ülkeleri (GOÜ) genelde olumluydu ve en önemli sebebi de Çin’İn beklentilerden daha hızlı büyümesiydi.

İç dinamiklerimiz

Açıklanan ekonomik veriler

• İçeriye döndüğümüzde ise işsizlik oranındaki sıkıntının devam ettiğini gördük. mevsimsellikten arındırılmış verilerde 0.2 puanlık bir düşüş vardı ama bu düşüş tüm KGF desteklerine ve istihdam seferberliğine rağmen düşük kaldı. Mevsimsel etkilerden arındırılmamış işsizlik oranı ise geçen yılın aynı dönemine göre 1.2 puanlık artış kaydederek 10.5 seviyesinde gerçekleşti.
• Geçen hafta bütçe rakamları da açıklandı. Ocak-Haziran döneminde 25.2 milyar TL açık vermiş bulunuyoruz. 2016’da aynı dönemde 1.1 milyar TL fazla vermiştik. Faiz dışı Fazla/açık verilerine baktığımızda ise aynı dönemde 1.8 milyar TL fazla vermişiz. Ama 2016’nın Ocak-Haziran döneminde 27.5 milyar TL fazla vermiştik.
• Geçen hafta açıklanan verilere göre; uluslararası yatırım pozisyonumuz (UYP) 419.5 milyar dolar olmuş. Yani, Türkiye’nin tüm kurumlarının (kamu veya özel) elindeki döviz varlığı ile yurt dışına ödenilecek borç arasındaki fark 419.5 milyar dolar anlamına geliyor.
• Önümüzdeki 12 ay içinde ödeyeceğimiz dış borç stokumuz 166.6 milyar dolar olmuş. Bunun üzerine şu anki cari açığı da eklerseniz (yani önümüzdeki 1 yıl içinde cari açığımız aynı kalırsa) yaklaşık 200 milyar dolar bulmamız gerekiyor (ihracat, turizm vs..).
• Devletimizin ne kadar borcu var? Geçen hafta açıklanan verilere göre 811.8 milyar TL düzeyinde olup, bunun 495.3 milyar TL’lik kısmı iç borç, 316.4 milyar TL’lik kısmı da döviz cinsi boç oluyor. Yani devletin yaklaşık 90 milyar dolar dış borcu bulunuyor.
• Geçen hafta BDDK’nın yaptığı yeni bir düzenlemeyle bankaların daha fazla borç verebilmesi için, tüketici kredilerini ödeyemeyenlere ilişkin bir düzenleme yapıldı. Düzenleme öncesinde, normalde bir kişi aldığı tüketici kredisini ödeyememiş ve üzerinden 90 gün geçmişse, banka bunun için karşılık ayırıyordu ve aynı tüketici diğer bankalardaki tüketici kredilerini ödüyor olsa bile, o bankalar da bu tüketici için karşılık ayırmak zorunda kalıyorlardı. Diyelim ki; A,B ve C bankalarından 10’ar bin lira kredi aldım ve A bankasına 10 bin lirayı 90 içinde  ödeyemedim. Bu durumda B ve C bankaları da karşılık ayırıyorlardı ve 30 bin liralık karşılık ayrılıyordu. Yeni düzenleme ile artık sadece 10 bin lira karşılık ayrılacak ve böylelikle bankaların sermaye yeterliliği daha iyi görünecek ve banka daha rahat kredi verebilecek.

İç ve Dış Siyasetteki Gelişmeler

• Kabinede geçen hafta revizyon vardı ve piyasalar bu revizyona önemli bir tepki vermedi. Revizyonun detaylarını zaten şu ana kadar ayrıntılı olarak okumuş olacağınız için detaya girmiyorum.
• Geçen haftanın en önemli dış siyasi gelişmelerinden biri Almanya-Türkiye ilişkilerinde yaşandı. Hafta boyunca tüm detaylar her türlü medya mecrasında yer aldığı için ayrıntıya girmiyorum. Alman Dışişleri Bakanı Gabriel’in perşembe günkü açıklamaları sonrasında borsada bin puana yakın bir gerileme olduktan sonra toparlanma yaşandı. Ertesi sabah düşüşle açılan borsa 106 bin seviyesine geriledikten sonra 106.650 civarından kapanış yaptı. Dolar ise 3.52 seviyelerinden 3.54 üzerini gördü ve haftayı 3.5360 seviyesinden kapattı. Almanya konusu piyasalar üzerinde etkili olmaya devam eder mi? sorusuna aşağıda değineceğim.
• Katar konusundaki gerilimin azaldığını görüyoruz.

Önümüzdeki hafta piyasalar açısından gündem maddeleri neler olacak?

• Bugün OPEC ve OPEC dışında petrol üreten ülkeler Rusya’da toplanarak üretim kesintileri tartışılacak.
• IMF “World Economic Outlook” raporu yayınlanacak. Bu rapor dünyadaki genel ekonomik gelişmeleri ve IMF’nin beklentilerini göstermesi açısından önemli. Bu raporda elbette ki gözler hem küresel hem de GOÜ’lerdeki büyüme verilerinde olacak. Büyüme öngörülerinde yükselme olması borsalara yarar.
• Çarşamba günü saat 21:00’de FED toplantısından çıkan faiz kararını göreceğiz. Her ne kadar faiz artışı beklenmiyor olsa da, bilanço küçültmenin zamanlamasına ilişkin söyleyecekleri önemli olacaktır. Ama daha önceki metinde yer aldığı şekilde mesaj vereceklerini ve piyasalar açısından ciddi bir hareket yaratmamasını bekliyorum. Elbette ki, bu yazdıklarım piyasanın beklediği şeylerdir ve ben de piyasa beklentilerine benzer düşünüyorum. Eğer bir şekilde piyasa beklentilerinden farklı bir sonuç çıkarsa, örneğin, FED faiz artırırsa ve “bu yıl bilanço küçültmeye başlarız” cümlesi yerine “çok yakında küçültmeye başlarız” derse tabi ki dolar tüm diğer paralara karşı değer kazanır, altın ve euro düşer, dolar/TL kuru da 3.60’ı yeniden geçer. Fakat az önce de belirttiğim üzere, Yellen’in son konuşmasını baz alarak bunların olması olasılığının çok düşük olduğunu düşünüyorum.
• ABD Başkanı Trump’ın oğlu ve damadı ABD Senato’suna Trump-Rusya ilişkilerine dair ifade verecekler.
• Perşembe günü TCMB PPK toplantısı olacak ve faizler gözden geçirilecek. Ben faizlerde bir değişikliğe gidilmesini beklemiyorum.
• Cuma günü ABD ikinci çeyrek büyümesi yayımlanıyor.  ABD ekonomisinin ikinci çeyrekte, yıllıklandırılmış %2,5 büyümesi bekleniyor. Daha önceki büyüme rakamı %1,4’tü.

Yukarıda Anlatılanlar Işığında Piyasaya İlişkin Yorumlarım

Borsa

Borsada bu hafta çok büyük hareketler beklemiyorum. FED toplantısı öncesinde genelde yön arayışı içinde olacaktır. Almanya ile olan ilişkiler ve son günlerde uluslararası finans basınında çıkan yorum ve analizler, Türkiye’ye karşı bir soru işareti yaratmış durumda. Bu nedenle en azından bu hafta içinde endeksin yukarı hareketlerinde 108 bin direnci önemli olacaktır. Fakat ana yükseliş trendinde bir sorun görünmüyor. Endeksin en önemli desteği 105.000 seviyesinde bulunuyor. Bu hafta içinde 105 bin ile 108 bin arasında hareket bekleyebiliriz. Beklenmedik gelişmelerle 105 binin altına düşmesi veya 108 binin üzerine çıkması durumunda ayrıca yorum veririm.

Almanya konusu en çok sorulan konuların başında geliyor. Şu an piyasaların bu konudan tedirgin olmadığını söylemek yanlış olur. Eğer sadece iki ülke arasındaki ticari alışverişe bakarsak, bu gerginliğin devam etmesi durumunda, zararlı çıkan Almanya olur. Fakat, biliyoruz ki; ekonomik yaptırım türü şeyler sadece ekonomik saiklerle değil, siyasi saiklerle de yapılıyor. Örneğin AB’nin Rusya’ya uyguladığı ekonomik ambargoda Rus rublesi 35  seviyesinden 75 seviyesine kadar çıkmıştı ve bu noktada Almanya Rusya arasındaki ticaretin kimin lehine olduğunun bir önemi olmamıştı.  Almanya eğer benzer ekonomik yaptırımları uygulamaya veya AB’ye uygulatmaya kalkarsa, bu durum bizim ekonomik dengelerimizi de ciddi biçimde olumsuz etkiler. Piyasalar şu an iki ülke arasındaki ilişkiyi sessiz ve derinden izliyorlar. Eğer bir gün önemli bir haber yokken ve dış borsalar normal bir görünümde iken,  borsaya satışlar gelmeye başlarsa bu durum ciddiye alınmalıdır. Bir haber geldiğinde piyasanın verdiği reaksiyonla, hiç bir haber yokken piyasanın verdiği bir aşırı reaksiyonun ayrıştırılması önemlidir. Eğer Almanya ile olan ilişkiler yumuşamaz ve aynı sertlikte devam ederse, bu durumda ilk başlarda borsanın pek de umursamadığı görünümü oluşsa da, sonrasında basit bir açıklama veya olay nedeniyle çok sert hareketler olabileceğini unutmamalısınız.

Bugün için borsada 106.050 ile 107.550 aralığında dalgalanma bekliyorum. Teknik olarak göstergeler  aşırı alım bölgesinde iken, Almanya’dan gelen açıklamalarla bir miktar geri çekilme oldu ve endeks 107.750 seviyelerinden 106 bine kadar 1750 puan düşüş yaptı. Endeksin gün içerisinde 60 dakikalık grafiklerde iki defa 106.050 seviyesinin altında kapanış yapması, 105 bin seviyesine kadar gerilemeyi de beraberinde getirir. Yukarı yönlü hareketlerde ise günlük direnç 107.550 seviyesinde bulunuyor. Bu seviyenin yukarı geçilmesi durumunda hedef 107.800 civarı olacaktır, fakat şimdilik bu tür bir hareket yerine daha çok yatay ve hafif aşağı eğimli gün içi dalgalanma bekliyorum.  Borsanın teknik hareketlerini canlı izlemek için tradingview sitesini ziyaret edebilirsiniz. Bu sitede grafikler üzerinde yaptığınız çalışmalar kalıcı oluyor ve  üzerinde teknik analiz yaptığınız grafiklerin üzerinde fiyatlar canlı olarak devam ediyor. Böylelikle kendinizi teknik analizde gerçek ve canlı ortamda test etme imkanınız olabiliyor. Örneğin 5 gün önce analiz yaptınız ve bir hisse veya endeks için hedefler verdiniz ve üzerine yazı yazdınız ve ok işaretleri yaptınız. Bunların hepsi grafik üzerinde kalırken, fiyatlar sürekli güncellendiği için sizin analizinizin veya bu konuda analiz yapan diğer analistlerin ne kadar başarılı ya da başarısız olduklarını da görebiliyorsunuz. Hisse senetlerini canlı takip etmek için tıklayınız!

Dolar ve Altın yorumumu ayrıca vereceğim…