GeliÅŸmiÅŸ ekonomilerin ardından, geliÅŸmekte olanlarında durgunlukla tanışmaya baÅŸlaması küresel ölçetle sistemik riski arttırıyor. Zira durgunluk özellikle sistemde akışkanlığı saÄŸlayan mali sektörü daha kırılgan hale getiriyor. Özkaynaklar eriyor, sorunlu krediler artıyor, kısa vadeli borçlanma gereksinimi kontrolsüz bir ÅŸekilde büyüyor… Özetle söylemek gerekirse hem enflasyanosit hem de deflasyonist baskılara olan direnci azalıyor. Sorunların ağırlaÅŸması pahasına gün kurtarıldıkça direnç azalıyor, direnç azaldıkça güvensizlik büyüyor ve riskten kaçınma eÄŸilimi güçleniyor. Mali sistemdeki bu gidiÅŸat gerek özel gerekse kamu kesimlerindeki sorunlarında hızla ağırlaÅŸmasına sebep oluyor. Asya krizinden bu yana yaklaşık on beÅŸ yıl geçmiÅŸ ve mali sistemin gerek deflasyon gerekse enflasyon baskılarına olan direnci azalmış, hareket yetenekleri önemli ölçüde daralmış.
Bugün için finansal piyasalar merkez bankalarını daha fazla likidite vermeye zorlayarak bindiği dalı kesmekte olduğunu görmek istemiyor. Eğer merkez bankaları likidite verir ise mali sistem bunu krediye dönüştürse de olmuyor dönüştürmese de, ilkinde geçici olarak paranın devir hızı artıyor varlık değerleri ile birlikte enflasyon baskısı da artıyor, tsunami türü yıkıcı dalgalanmalara davetiye çıkarılmış oluyor, diğer olasılıkta ise deflasyon baskılarının güçlenmesi önlenemiyor. Orta yol bulunamıyor. Gelişmiş ekonomilerdeki bu açmaz gelişmekte olanlara da taşındı, söz konusu bölgelerdeki hareket yetenği de hızla daralmaya başladı, gelişmekte olan ekonomilerde de para politikaları bir daha sıkılaşmamak üzere gevşetilme sürecine girdi. Sorunlar küreselleşip herkes benzer tepkiler vermeye başladığında kırılganlık artıyor, ya herkes aynı anda risk alıyor ve anormal fiyat dalgalanmaları yaşanıyor ya da herkes kalmaya nedefisini tutup rölantide gitmeye çalışıyor. Bu durum nedeniyle durgunluğun aşılması, sistemin tekrar sağlığına kavuşması umudu hem bir hayal olmaktan öteye gidemiyor. Zaman içinde sorular ağırlaşıyor ve edilgenlik artıyor, kısa vadeli spekülatif beklentilerle günü kurtarmaya çalışmakta bile çok tehlikeli hale geliyor.
Yazının devamı için TIKLAYINIZ.