Referandum Sonrasında Piyasaların Reaksiyonu

Referandum bitti ama tartışmalar devam ediyor ve kısa sürede biteceğini de zannetmiyorum. Referandum öncesinde yazdığım yazıda da belirttiğim üzere, sonuçların vatanımıza milletimize hayırlı olmasını diliyorum. Referandumun resmi olmayan sonuçları belli olduktan sonra pazar akşamı saat 23:35 civarında bir periscope ve youtube yayını yaparak dolar ve borsanın olası hareketlerinin nasıl olabileceğini aktarmıştım.

Geçen cuma günü 3.74’e kadar yükselmiÅŸ olan ve referandum sonuçlarından sonra 3.63’lere gelmiÅŸ olan dolar için “daha fazla gerilemez ve 3.60 destek görevi görür,” derken, orta vadede doların yukarı yönlü olacağını ve 3.72’yi geçmesi durumunda da 3.78’e kadar yükselebileceÄŸini belirttim.  Borsa için ise açılışta en az %2-3’lük bir artış beklediÄŸimi, bunun da 2500-2700 puan civarında yaptığını ve açılışta endeksin 92.500 civarından açılış yaptıktan sonra bir miktar kâr satışının gelebileceÄŸini ama ilk kar satışının önemli olmadığını ikinci yükseliÅŸte ilk zirveyi geçip geçmeyeceÄŸinin önemli olacağını vurguladım. Ä°lk zirve geçilemeden yeniden satış gelirse hızlı bir gerileme olabileceÄŸini belirttim.  Borsa açılışta sadece 700 puanlık bir artış yaptı ve hemen geri çekildikten sonra ilk gördüğü zirveyi aÅŸarak 91 bin seviyesine kadar yükseldi. Yani borsada benim tahmin ettiÄŸim coÅŸku yoktu. Bu noktada sizlere çok faydalı olabilecek bir bilgi aktarmak istiyorum. Borsanın coÅŸkulu açılışını beklememin nedeni, fiyatların içinde “evet” sonucunun aynen referandum sonucu gibi %50-50 fiyatlandığını düşünmemdi. Anketler baÅŸabaÅŸ gösterirken, piyasanın evet’i tam olarak fiyatlamadığını düşündüm. Fakat piyasa fiyatlamış ve ne kadarının fiyatlandığı konusunda ben daha temkinliymiÅŸim ve yanılmışım… piyasa evet çıkacakmış gibi pozisyon almış.  Hatta Goldman Sachs geçen cuma gecesi yazdığı raporda “%75 olasılıkla evet çıkacağını düşünüyoruz” demiÅŸti. Burada %75 sayısı kafanızı karıştırmasın. Yani Goldman sachs %51 evet çıkması olasılığını %75 olarak görüyordu.  Aslında borsa açılmadan önce dolarda iÅŸlemler baÅŸlamıştı ve dolardaki hareketleri analiz ederken, Evet’in fiyatlanmış olduÄŸunun görüldüğünü belirttim. Aynı mantık normalde borsa için de geçerli olmalıydı.  Ayrıca sonucun çok yakın ve baÅŸabaÅŸ olması da piyasalrdaki coÅŸkuyu engellemiÅŸ olabilir. Åžimdi piyasalarda dün gün boyunca neler olduÄŸuna ve ÅŸu an neyi fiyatlamakta olduÄŸuna bakalım.

DOLAR

Doların günlük grafiği aşağıda görülüyor. Merakla beklenen referandumun aslında günlük grafiklerde çok büyük bir volatilite yaratmadığını görüyoruz.  Dolar 3.60-3.78 bandında hareket etmeye devam ediyor.

Teknik dinamikler ve fundamental dinamikler ne gösteriyor? Önce teknik dinamiklere bakalım. Ortada görülen mavi çizgi Talep konsantrasyon EÄŸrisi (TKE) olup, bir  bakıma talebi ölçmeye çalışıyor. Dikkat edilirse, dolar 3.60-3.78 bandına girdikten sonra, TKE göstergesi de -20 ile 80 arasında hareket etti. Doların yeni bir yükseliÅŸ trendine girdiÄŸinin ilk sinyali TKE göstergesinin 80 çizgisi üzerinde kapanış yapması olacaktır. Åžu an TKE göstergesi 50 seviyesinin hemen altında bulunuyor ve arz talep dengesinin eÅŸite yakın olduÄŸunu söyleyebiliriz. Bu aÅŸaamda bence 3.60 seviyesindeki destek çok güçlendi. Dün dolarda bir ara 3.72’ye kadar yükseliÅŸ vardı. Aslında dün 3.6250 civarına kadar düşmüş olan doların referandumun hemen sonrasında 3.72’ye kadar yükselmesi, önümüzdeki dönemde 3.74 civarında bulunan kısa vadeli direncini yukarı kırarak 3.78’e kadar yükselebileceÄŸini gösteriyor. 3.80 civarında bir kapanış olması durumunda ise, yeniden 3.90-3.96 bandına kadar yükselme olasılığı artar.

Buraya kadarki kısım teknik analiz kurallarına göre yaptığımız yorumdu. Fundamental (Temel) analiz yorumu yapacak olursak bu biraz daha zor. Temel analizi yaparken, ülkenin makro dinamikleri ile küresel koÅŸulları ayrı ayrı göz önünde bulundurmanız gerekiyor. Åžu an her ne kadar iyi büyüdük vs desek de bütçenin nakit açığının ilk 3 ayda 22.6 milyar TL’ye ulaÅŸmış olması, elde kalan tek çıpanın da (mali disiplin) paslandığını gösteriyor. Bence referandum sonrasında yapılan konuÅŸmalar içinde ve bakanlar kurulu kararlarında, yapısal reformlardan hiç  bahsedilmemesi, bugüne kadar uygulanan ekonomik politikaların aynen devam ettirileceÄŸini gösteriyor. Öte yandan zannedersem varlık fonu ileride  varlık fonu içindeki varlıkları teminat göstererek menkul kıymetler çıkaracak ve bunun çok büyük bölümü de Sukuk tarzı menkul kıymetler olacaktır. Çünkü ÅŸu an Avrupa’dan kaynak gelmesi zor. Dolayısıyla zengin OrtadoÄŸu ülkelerine pazarlanacağı düşünülebilir. Yönetimin aklında, bu menkul kıymetleri ihraç ederek Ä°stanbul Kanal projesi gibi büyük projelere kaynak yaratmak var. Ayrıca inÅŸaat sektörüne önem verilmeye ve bu cepheden sorun yaÅŸanmaması için önlem alınmaya devam edilecektir. Bu ÅŸekilde büyümenin yüksek seyredebileceÄŸi düşünülüyor. Fakat çok çok önemli bir ÅŸey unutuluyor. VERÄ°MLÄ°LÄ°K. Paul Krugman 1995’de yazdığı bir makale’de Asya ülkelerinde ciddi bir kriz çıkacağını söylüyordu. 1997’de Asya krizi patlak verdiÄŸinde bu makale dikkat çekti. Sonrasında da Krugman geliÅŸtiridiÄŸi kriz teorileriyle ekonomide Nobel ödülünü aldı. Krugman’ı bu makaleyi yazmaya iten ÅŸey, iki Çinli araÅŸtırmacının Asya ülkelerindeki verimliliÄŸi ve büyümeyi karşılaÅŸtıran makalesiydi. Krugman Asya ülkelerinde %8-10 arasında büyüme olurken, verimliliÄŸin çok sert düştüğünü bu Çin’li araÅŸtırmacıların makalesinde fark ediyor ve daha derinlemesine inceliyor. Ardından da Asya krizini yazıyor. Åžu an Türkiye’de makro bazda verimlilik üzerine güncel bir çalışmaya  rastlamadım. Eski tarihli olarak var. 2007 öncesinde yapılmış çalışmalar var ama  güncel çalışmaya rastlayan varsa bana da bildirirse sevinirim. Bir ülkenin uzun vadeli büyüme trendini belirleyen tek faktör verimliliktir. Verimlilik dediÄŸimiz ÅŸey ne kadar girdi kullandık? Ne kadar çıktı aldık? sorusunun cevabıdır. 100 birim girdiye karşılık 108 birim çıktı alıyorsanız verimliliÄŸiniz %8’dir. Asya’da bu oran eksi %1’lerde iken büyüme yüzde 7-8’lerdeydi. EÄŸer verimlilik eksi bölgede iken büyüme artıya doÄŸru gidiyorsa, hormonlu büyümeden bahsedersiniz. Asya ülkeleri, dışarıdan gelen borçları tamamıyla reel yatırıma dönüştürmelerine raÄŸmen kriz yaÅŸadılar. Biz ÅŸu an dışarıdan gelen borçları (310 milyar dolar ki; yarısı bankaların aldığı borçtur) tüketiciye kredi olarak veriyoruz ve üretime dönük yatırımlara gitmiyor. Zaten sorun burda baÅŸlıyor. Åžu an dünyada hala dolar faizleri çok düşük. Bu yüzden biz dışarıdan aldığımız borçları ne kadar etkin kullanıyoruz? sorusuna dikkat etmiyoruz. Ama dışarıda faizler arttıkça, içeride de ciddi verimlilik kaybı olacaktır. Asya ülkeleri Avrupa ve ABD’den %5 ile borç alırken verimlilikleri eksi bölgeye düştüğüne aradaki farkı ödeyemez hale geldiler. Dolayısıyla ABD’de faizler artışa devam edecektir (bu yıl en az 2 defa daha faiz artırımı var). Bu yüzden Türkiye buna hazırlıklı olmak zorundadır ama ekonomi yönetiminin bu konudan haberdar olduÄŸundan bile şüpheliyim. VerimliliÄŸi artıracak ÅŸey nedir?  Tek kelime ile yapısal reformlardır. Vergi kanunu, ihale kanunu, hukuk, adalet vs gibi konularda geliÅŸmiÅŸ ülkelerin standartları yoksa, verimliliÄŸi artırmanız çok zordur. Sonuç olarak orta ve uzun vadede dolarda genel olarak trendin yukarı doÄŸru olmasını bekliyorum ama bu görüşümü, ekonomi yönetimin atacağı adımlar ve alacağı kararlar deÄŸiÅŸtirebilir. Kısa vadede ise doların 3.70 züerine oturduktan sonra 3.78’e doÄŸru deneme yapmasını bekleyebiliriz.

BORSA

Borsa güne düşüşle baÅŸladı. Dün ABD endeksleri yüzde 1’e yakın deÄŸer kazanmasına raÄŸmen borsanın bu açılışı çok önemlidir. Åžu an Avrupa’da da borsalar artıda bulunurken, BIST-100’ün negatif ayrıştığını görüyoruz. Fakat bu ayrışma geçici olabilir. Yani endeks gün sonuna doÄŸru 91 bin üzerinde kapatabilir. Ama ÅŸu anki görüntü altında ekstra risk almamak lazım. Çünkü eÄŸer endeks 87.750-91.750 kanalının alt seviyesine doÄŸru hareket ederse, bu sefer 87.750 civarında bulunan desteÄŸi aÅŸağı kırabilir. Endeks 91.500’ün üzerinde kapanış yaparsa alım yapmak, ÅŸu an alım yapmaya göre çok daha az risklidir.

Herkese  bol kazançlı bir gün olmasını dilerim.

NOT: (Dikkat! eğitimlerime ilişkin açıklama tanıtım yazısıdır)

Bu hafta sonu Bursa, gelecek hafta sonu Antalya eÄŸitimlerim var. EÄŸitimime katılanlardan birçoÄŸu yaptıkları iÅŸlemleri excel dosyası olarak bana gönderiyorlar. Bu sonuçlar gerçekten çok çarpıcı. Etkin Pazar Hipotezi al-sat yaparak para kazanılmayacağını söyler. Davranışsal finans ilmi ise yatırımcıların irrasyonel (saçma ve rasyonel olmayan) kararlar verdiklerini söyler. Ben ise bu irrasyonel kararların beyne yapılacak müdahale ile deÄŸiÅŸtirilebileceÄŸini düşündüğüm için bu eÄŸitimleri yapıyorum. SaÄŸolsunlar eÄŸitime katılanlar bu bilimsel çalışmayı finanse etmiÅŸ oluyorlar. EÄŸitim insanlara ne katıyor sorusuna OÄŸuzhan bey(teknik ve temel analiz stratejilerine katıldı) ve Ä°lyas bey’den (VIOP trade eÄŸitmine katıldı) gelen iki maili vermek yeterli olacaktır. Arzu edenler kendilerine mail atarak sorabilirler.

“Sayın hocam Ben OÄŸuzhan YILDIZ. Ä°zmir eÄŸitiminize katılmıştım. Bir kaç tane excel dosyamı ilk haftalarda gönderdim.  Ancak artık göndermiyorum. GöndermeyiÅŸimin nedeni ise stratejileri uygulamamam deÄŸil tam tersi çok sık ve fazla ÅŸekilde uygulamam. o kadar çok iÅŸlem yapmaya baÅŸladım ki o excel dosyasını doldurmak baÅŸlı başına bir iÅŸ olacak benim için.  

Ayrıca eğitiminizde ve videolar da sizden öğrendiklerim ile bence en önemlisi sizden aldığım cesaret ile kendim de bir strateji ürettim.  

Velhasılı sayın hocam bu maili durup dururken neden attığıma gelince; videoları tekrardan izlemeye başladım başlayınca hocama bir teşekkür edeyim dedim. İnsanların sizin bu eğitiminize mutlaka katılması gerekli.  Çünkü öğrettiğiniz en önemli şey bence küçük sayılar yasası ve herkesin bir stratejisi olması. Belki stratejisi olmak kavramını sürekli duyuyoruz ancak içi dolu olarak ben sizden öğrendim.  Eğitiminizden beri borsa benim için stres kaynağı olmaktan çıktı yemin ederim eğlenceye dönüştü. 110 bin civarı bir para ile önceden 1 ayda yaptığım hacimleri şimdi 3 günde yapıyorum. Ve bu işlemlerimde karlılık yüzdem de  masallah bu hafta itibari ile gayet güzel. Tweterde , forumlarda hisse kovalamak yerine kendim hisselerimi belirliyorum  ve alım satımlarımı gerçekleştiriyorum.  Dilerim çok fazla eğitim yapıp çok fazla insana ulaşırsınız.  Son olarak siz eğitime gelenleri bir daha eğitime almıyorsunuz biliyorum ama bir gün mutlaka yeniden eğitiminize katılacağım.( Not: Sahte isim falan kullanırım) Çünkü videoları baştanda söylediğim gibi yeniden izliyorum ve yeniden yeni şeyler öğreniyorum. Klasik film gibisiniz ? Her izlemede farklı bir lezzet.

Çok uzatmadan sonsuz teşekkürlerimi sunuyorum. Size eğitimin üzerinden 1 Yıl geçtiğinde aracı kurum ekstresi ile beraber yıllık faaliyet raporumu sunacağım. 

Saygılarımla.(ogzhany@hotmail.com)”

 

Hocam merhaba
Sizin eğitimlerinize katılmış İlyas Kızılcık
Fx ve viop eğitimlerinizden sonra ideal stratejisi vermiştiniz mail listesinde herkese mail attım neredeyse kimse kurup uygulamamış ben çalıştırdım ve yaklaşık 4 aydır çalışıyor server kiralamadım işyerinde sabah açıp akşam kapattım gün içi takip ettim hiçbir müdahalede bulunmadım. Ama manuel olarak başka hesaptan işlem yapıp zarar ettim :) asla almam dediğim yerde strateji alış yaptı yine müdahale etmedim 4 ayda kendini ikiye katladı. Allah sizden razı olsun manuel işlem yapmam daha :) sizi çok yakından takip ediyorum iyi ki tanıdım sizi. Rabbim size sağlık versin (ilyaskizilcik@hotmail.com) 

“Referandum Sonrasında Piyasaların Reaksiyonu” ile ilgili 1 yorum

  1. hocam siz adamın hasısınız….anadolunun aslanısınız.sizlerden çok yararlanıyorum.iyi paralar kazandım.

Yorumunuzla Bu Yazıya Katkıda Bulunun

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir