Bu haftaya doların 3.70 seviyelerine yaklaşmasıyla başladık.
Borsa sabah saatlerinde önce hızla geri çekildi ve ardından, yeniden yükseliÅŸe geçti. Dolar neden artıyor? daha nereye kadar gider? sorularını sürekli alıyorum ve bu konuda aslında net bir rakam vermek istemiyorum. Bugüne kadar yaptığım yorum ve analizleri okumuÅŸsanız, hiç bir zaman hedef vermedim. Sadece “yükseliÅŸ trendinin aÅŸağı dönmesi olasılığı düşük” mesajını verdim.
Dolar ya da döviz neden yükseliyor? Sebep basit. Ekonomide dengeler bozulurken, bu dengeleri saÄŸlayacak adımlar atılmadı ve hala da atılmıyor. 24 Ocak’ta Merkez Bankası’nın toplantısı var ve gözler faizlerde olacak. En son konuÅŸmasında sayın CumhurbaÅŸkanımız faizlerin daha da düşürülmesi gerektiÄŸini söyledi ve ÅŸu an yabancı yatırımcılarla konuÅŸtuÄŸumuzda, TCMB’nin faizleri yükseltme konusunda adım atmayacağını söylüyorlar. Beklentileri bu olunca da, TCMB toplantısı yaklaÅŸtıkça, dolar 3.70’lere doÄŸru yaklaÅŸtı. Birisinin ÅŸunu kesin olarak sayın CumhurbaÅŸkanımıza anlatması lazım. Merkez Bankası her hafta bankalar verdiÄŸi 30-35 milyar TL tutarındaki borcun faizlerini sıfıra indirse bile, toplam olarak 100-110 milyar TL tutarın faizi sıfıra inmiÅŸ olur. Bu miktar toplam banka varlıklarının içinde %10 bile olmadığı için,  Bankaların borçlanma maliyeti 1 puan bile düşmez (Bu konudaki ayrıntılı yazımı buradan okuyabilirsiniz). Yani banka yüzde 13 ile para veriyorsa bu faiz en fazla yüzde 12’ye düşer. Fakat döviz kurlarının geleceÄŸi hakkında öngörüsü olmayan müteÅŸebbis, faiz 1-2 puan indi diye yatırım yapmaz. Yatırım için ilerisini görebilmeli.
Åžu an yabancılar arasında, Kırılgan beÅŸli içinde sayılan Türkiye’nin artık kırılgan 1’li olduÄŸu yazılıp çiziliyor. Bu ÅŸartlar altında eÄŸer ekonomi yönetimi “Döviz artarsa artsın, dolar 4 lira da olsa bir ÅŸey olmaz” söylemini sürdürürse ülkeye ciddi anlamda kötülük yapmış olurlar. Bilmiyorum ekonomi yönetimi bu konuyu diÄŸer gündem içinde ne kadar ciddiye alıyor ama, Dolar endeksi (DXY) 102.5 seviyelerindeyken dolar kuru 3.68’lerin üzerindeyse, ÅŸu an uluslararası spekülatif bir atakla karşı karşıyayız. Bu spekülatif ataklar bir kaç gün sürüp bitmez. Aylarca sürebilir. 24 Ocak’taki TCMB toplantısına kadar bu ataklar ÅŸiddetlenebilir.
Spekülatif atak nedir? Uluslararası fon ve portföy yöneticilerinin kafalarında, her ülke için bir hikaye vardır. Bu hikayeye göre pozisyon alırlar. Åžu an kafalarındaki Türkiye hikayesi çok basittir, şöyle düşünüyorlar; “Nasıl olsa faizler artmayacak, yüksek miktarda özel sektör döviz borcu var, artan petrol fiyatları ve düşen turizm gelirleri cari açığı geniÅŸletecek ve Dış borçların servis edilmesi sorunu ortaya çıkacak, o sırada nasıl olsa varlık fiyatları dibe vurmuÅŸ olur ve gelip ucuzdan mal toplarız, dolayısıyla TL’yi shortlayabildiÄŸin kadar shortla”.Â
Düşünce bu olunca bu düşünceyi deÄŸiÅŸtirecek makul ve mantıklı ekonomik tedbirlerin alınması gerekiyor. Onlara “yanılıyorsunuz…” mesajını verecek adımlar olmadığı sürece döviz kurlarının trendinin yönünü deÄŸiÅŸtirmek mümkün olmaz. ÖrneÄŸin bugün TCMB BaÅŸkanı çıkıp da bir sonraki toplantıyı beklemeden 2 gün sonra toplantı yapacağız dese, dolar anında 3.60’lara kadar geriler. Yani sadece ekonomi önlemleri almak deÄŸil, yeri geldiÄŸinde beklentileri de ciddi biçimde yönetmek gerekiyor. Beklenti yönetimi konusunda gerçekten de FED BaÅŸkanı Yellen çok mükemmel bir politika izlemiÅŸtir. Piyasaları hiç bir zaman ÅŸaşırtmadı ve piyasa ne zaman faiz artışı bekliyorsa o zaman faiz artışı oldu.
BORSA
Borsaya geldiÄŸimizde ise, tüm bu ÅŸartlara raÄŸmen borsa neden yükseliÅŸte sorusunu çok soran oluyor. Çünkü borsamızda piyasa çarpanları diÄŸer geliÅŸmekte olan ülkelerle karşılaÅŸtırıldığında çok çok düşük seviyelerde bulunuyor. Yani, fiyatlar diÄŸer ülkelere göre çok ucuz. Yabancılar “evet çok ucuzsunuz, ama bu ÅŸartlarda niye alayım ki” diyorlar. Yani geleceÄŸe iliÅŸkin bir hikaye istiyorlar. Aslında, bu tür zamanlar uzun vadeli pozisyon almak için çok iyi zamanlardır ama  hep “acaba daha da ucuzlar mı?” sorusu olduÄŸundan herkes alım yapmak için daha düşük fiyatları bekliyor olabilir. Bu nedenle sınırlı aÅŸağı yukarı hareketler dışında borsada saÄŸlıklı bir yükseliÅŸ trendi oluÅŸmaz. Yalnız ÅŸunu söyleyeyim ki; ÅŸu an içinde bulunduÄŸumuz ekonomik-politik-uluslararası risklerin oluÅŸturduÄŸu kısır döngüden kurtulduÄŸumuz anda borsa dolar bazında çok kısa sürede %80-%100 kazandıracaktır. Bunun zamanı geldiÄŸini nasıl anlayacağız? Borsa uzmanları “borsa çok pahalandı bu kadar yükselmesi için çok fazla sebep yok, küçük yatırımcılar bu seviyelerde dikkatli olmalı” yorumları yapmaya baÅŸaldığında, büyük yükseliÅŸin ilk basamağında olmuÅŸ olacağız.
Dikkat ederseniz, uzun bir süredir, kısa vadeli yorum yapmak yerine hep perspektif vermeye çalışıyor ve büyük resim üzerine odaklanmaya çalışıyorum. Dolar bugün 3.70’lere yaklaşırken, her ne kadar borsada da yükseliÅŸ görüyor olsak da, bu durum, borsanın 2 dolar desteÄŸine yaklaÅŸmasında  kaynaklanıyor. 2 dolar seviyesindeki destek güçlü olduÄŸu için bu seviyeye yaklaÅŸtığı anda alım görsek de bunlar güçlü ve trend deÄŸiÅŸtirecek alımlar deÄŸil. Ama bu destek aÅŸağı kırılırsa düşüş ster olacağı için yatırımcılar B planlarını da hazırlamalılar. SOnuç olarak orta vadeli görünüm açısından borsa  cazip deÄŸil ama endeks 70 bin ile 85 bin aralığında dalgalanmaya devam edebilir. Zaman zaman olumlu haberlerle yükselip sonra da düşüşler görebiliriz. Bir trend yok. Zaten bu trendsizlik yaklaşık 1.5 yıldır devam ediyor. Borsanın dalgalanma kanalı 70 bin ile 85 bin arasında bulunuyor. Bu iki aralıkta aÅŸağı-yukarı hareketler görüyoruz, hepsi budur. Fakat her yazımda vurguladığım üzere, kağıt bazında 2017’de yükselen trende girmiÅŸ veya girecek olan ve bunu devam ettirecek olan en az 15-20 tane kağıt olacaktır. Borsa ile ilgilenenler makro olaylara deÄŸil, hisse bazında mikro geliÅŸmelere odaklanıp, borsanın genel trendi ile fazla ilgilenmesinler, çünkü belirgin bir trend oluÅŸmayacaktır.
Sonuç olarak, Dolar/TL kuru için artık TCMB’den bir faiz artırımı gelmediÄŸi sürece 3.60 seviyesinin altını görmemiz zordur. Ä°lk Fibonacci direnci 3.75 seviyesinde bulunuyor. Genel trend yukarı yönlü olmaya devam edecektir. Yalnız ÅŸunu hiç unutmayalım. Merkez Bankası faiz artırmalı denilse de, bu durum sadece doların ateÅŸini alır ve ana sorunları çözmez. TCMB’nin örneÄŸin 24 Ocak’ta 1 puan faiz artırması durumunda doların 3.50’lere kadar indiÄŸini bile görebiliriz. Fakat bu durum uzun sürmez ve yeniden yükseliÅŸ trendine girer. Yani piyasalar, olması gereken kadar faiz artırımı olana dek, yani TL’yi deÄŸerli hale getirecek faiz artırımı yapılana dek, düşük çaplı faiz artırımlarını alım fırsatı olarak kullanacaktır ve bu alımları da bir iki haftaya yayacaklardır.  Dolayısıyla bir faiz artırımının olumlu etkisi 1-2 hafta sürebilir ama çare olmaz. Biliyorum ki, ben bunları yazınca, “bu da faiz lobisinden ve MB’nı faiz artırmaya zorluyor, iÅŸleri güçleri faiz” türünden çok fazla küfür yiyeceÄŸim ama, “piyasalar” deÄŸdiÄŸiniz ÅŸey, uluslararası bir kumarhanedir ve bu kumarhanede para kazanmak için herkes her türlü yolu dener. Ãœstelik legal olmayan yolları da dener. HAtırlayın benim “Para Harekatı” kitabımda Paul Krugman ne diyordu? “Uluslararası mapipülasyonları engelleyecek bir kurum oluÅŸturmayı düşünmememiz için bile bir fırın ekmek yememiz gerekiyor”. Bu uluslararası kumarhanede  eÄŸer elinize iliÅŸkin ipucu vermiÅŸseniz bütün oyuncular bunu kullanırlar. Åžu an maalesef biz ipucu vermek bir tarafa kartlarımızın tümü açık oynuyoruz. Zaten sorun da bu.
Dolayısıyla bu kırılgan dönemde Sayın Cumhurbaşkanımıza katılıyorum, bu gidişattan korunmak için altına yatırmalı. İllaki fiziki altın almanıza gerek yok, altın fonlarının karşılığı altın borsasında tutuluyor ve güvenlidir, altın fonu da alabilirsiniz. Fiziki alım satımlarınızda zarar edersiniz.
sayın hocam,cumhurbaşkanının ettigi hiç bir cümleye ,kelimeye ,harfe katılmıyorum.cumhurbaşkanının ekonomiyi,ekonomist degilim ama benden fazla bildigini sanmıyorum.cumhurbaşkanı hayatı,ekonomiyi,yargıyı,insan haklarını ,dünyevi işleri dine dayandıran biri.bu yazdıklarım ,cumhurbaşkanının baskısı yüzünden hükümetide kapsıyor.kafanın degişmesi,işin ehli kişilerin tüm kamu kurumlarında işin başına gelmesi gerekiyor.çözüm budur.sonrada here alanda yapısal reforlamlar geliyor.şu anki hükümette bunları bu kafayla yapamaz
Hocam,bilindik üzere hafızamızı yokladıımızda aklımıza gelecektir eminim:Tramp seçilmeden önce ve seçildikten sonra amacı dünyadaki sermayeyi ülkesine çekmek dolar olarak ki Çin’den belli bir meblaÄŸ dolar çektiÄŸide aÅŸikarken,buna raÄŸmen bu haberlerin üzerinden bir ay geçmesine mukabil biz halk olarak doları bozdurmak la ABD nin ekmeÄŸine yaÄŸ sürmüş olmuyormuyuz;bu birnicisi
Birinci yorumum aÅŸağıda hocam 2.si Saolsun cumhurbaÅŸkanımız Dolardan sonraki adresi Altın olarak belirterek halkın maÄŸduriyetini gidermiÅŸ oldu ki her ikisindede yön yukarı:3.cü olarak bu halkın 3400-600 den sattığı dolar nerede ÅŸimdi,Merkez bankasının da devlet dövüzden madur olmaması için izlediÄŸi politika dolar düşükken piyasadan toppla yüksekkende piyasaya sür idi bana göre,tabi,eÄŸer bu halkın dolarını merkez bankası aldı ise dolar daha gidici diyebilirmiyiz…Acaba dolardamı altındamı olmak mantıklı?Ãœlkemizin ekonomi kurmaylarının gizli önlem almadıklarını düşünsek hepimiz gizliliÄŸin bi anlamı olurmuydu…Neyse hocam benim asıl sorum bir önceki mesajımda.
Hocam Valla ben seni yıllardır okumadan edemiyorum,Allah Birgün tanışmamızı nasip edermi bilmem!
Elbette ki tanışırız… SaÄŸolun…
Aslında insanlar bu konuyu normalde düşünmezler… Herkes varlığının deÄŸerini korumak isteyince dolar almak önemli bir seçenek oluyor ama bozdurduÄŸunuzda kimin aldığı önemli…
Yönetim modelinde tek rakibimiz kuzey kore lideri. Bunu hak ettik, biz seçtik ağlamaya gerek yok. Başa gelen çekilir. Yoksa ekonomi yazarlığıda astroloji yorumlarına dönecek sadece ilgi duyanlar ilgilenecek.
Bu saatten sonra faizler inmeyecekse para birimimizi deÄŸiÅŸtirelim. Ki bu halk bunu yazılı olmasada çok güzel yapıyor. Sanki para birimimiz deÄŸiÅŸmiÅŸ gibi döviz mevduatlarındaki hesaplarını büyüterek korumaya devam ediyorlar. Zaten tl’yi bir maaÅŸ ödemek için bir de ihracatçılar rahat ihracat yapsınlar diye tuyuyoruz.
hani bir laf vardır “think global live local” biz artık “think global live global” olduk, ne faizi? faizde neymiÅŸ?
Futbol maçında otuncu futbolcu saÄŸa gider sola gider geri pas verir,durur.taça atar,faul yapar.Åžimdi ekonomi yönetimi diyorki hep ileri git,gitte demiyor yerinde dur kıpırdama gol at.Adamlarda bunu bildiÄŸi için ver kaçla golleri bize atıyor.Basit bir örnek oldu ama durumu ancak böyle anlatmak lazım.Ekonomik lisanla anlatmak mümkün deÄŸil.Mehmet ÅžimÅŸek bile konuÅŸurken diÅŸlerini sıkıyor.Babacan geri adım atmadı ve gitti.Åžimdi biz ne yapalım, bizde YaÅŸar hocayı dinleyip durumu anlıyoruz.Bu sefer bir yasa çıkarmışlar kimseyi dinlemeyin ceza keserim.Hem gerekeni yapmıyorsunuz hemde bilgi almamızın önüne geçiyorsunuz.Åžaka gibi…..
HOCAM AÄžZINIZA SAGLIK