Mahfi EÄŸilmez’in bugünkü yazısı
Ülkeler, yarattıkları GSYH’nin önemli bir bölümünü silahlanma, savunma, askeri malzeme imaline ya da satın alınmasına harcıyor.
Dünya GSYH’si 2017 yılı itibariyle 79,9 trilyon Dolar olarak hesaplanıyor. Aynı yıl dünya yıl ortası nüfusu 7,4 milyar kişi olarak tahmin ediliyor. Buna göre kişi başına ortalama yıllık gelir kabaca 10.800 Dolar olarak bulunuyor.
2017 yılında silahlanma/savunmaya 1,7 trilyon Dolar harcandığına göre kişi başına silahlanma/savunma harcaması 230 Dolar ediyor.
Silahlanma/savunmaya harcanan 1,7 trilyon Doların 1,5 trilyon Dolarlık bölümünü 20 ülke harcıyor (Ek Tablo 1.) Bu 20 ülkenin toplam GSYH’si 62,7 trilyon Dolar, bir başka deyişle küresel GSYH’nin yüzde 78,4’ü. Bu ülkelerin silahlanma/savunmaya harcadığı paraların küresel silahlanma/savunma harcamaları içindeki payı yüzde 88.
Silahlanma/savunma harcamalarında ilk sırada 610 milyar Dolara yakın harcamayla ABD yer alıyor. Onu 228 milyar Dolarla Çin izliyor. Son yıllarda savunma sanayiine büyük ağırlık veren Suudi Arabistan 69 milyar Doları aşan bir bütçeyle, 66,4 milyar dolarlık bütçeye sahip Rusya’yı geçerek üçüncü sıraya yerleşmiş bulunuyor.
GSYH içinde silahlanma/savunma harcaması paylarına bakılırsa Suudi Arabistan, yüzde 10,1 gibi çok yüksek bir payla birinci sırada yer alıyor. Onu İsrail (yüzde 4,7) ve Rusya (yüzde 4,3) izliyor. Türkiye, mutlak rakam olarak 18,2 milyar Dolarlık bir silahlanma/savunma bütçesiyle dünya sıralamasında 15’inci sırada yer alıyor. Silahlanma/savunma harcamaları/GSYH payı sıralamasına bakarsak Türkiye 10’uncu sıraya çıkıyor.