Türkiye ekonomisinin en önemli açmazlarından biri döviz kurlarındaki değişmeler ile enflasyon arasındaki uyuşmazlıklar. Ticaret yaptığımız ülkelerdeki enflasyonu bir an için ihmal edersek, döviz kurlarındaki artışın enflasyonun altında kalması durumunda Türk Lirası reel olarak değerlenir. Döviz kurları enflasyonun üzerinde arttığında ise paramız reel olarak değer kaybetmiş olur.
Paramızın reel olarak değer kaybetmesi yurtiçinde üretilen malların yabancı paralar cinsinden ucuzladığı anlamına gelir. Dolayısıyla, ihracatın artması açısından paramızın reel olarak değer kaybetmesi bir teşvik unsurudur. Buna karşılık, paramızın reel olarak değer kazanması durumunda, yurtiçinde üretilen mallar yabancı paralar cinsinden daha pahalı hale gelir. İhracatçının kârları düşer. Orta-uzun dönemde, ihracat olumsuz etkilenir.
Bir paranın bu anlamda reel olarak değer kazanması mutlaka kötü bir şey olmayabilir. Paramızın reel olarak değer kazandığı kadar üretimde bir verimlilik artışı sağlanabilmişse, paranın reel değer kazandığı ölçüde kaybedilen fiyat avantajı üretimde verimlilik artışıyla geri kazanılmış olur. Dolayısıyla, paranın reel değeri konuşulduğunda, kur değişmelerini ve enflasyonun yanında üretimde verimlilik değişmelerini de göz önüne almalıyız.
BÜYÜME İÇİN KUR-ENFLASYON FARKI
Türkiye ekonomisinin açmazı makul bir enflasyon düzeyi ile kabul edilebilir bir ekonomik büyüme sürecinde gerekli kur değişmelerinin enflasyonun altında kalmasını gerektirmesidir. Daha açık bir ifadeyle, Türkiye ekonomisi ancak paramız reel olarak değer kazandığı dönemlerde daha makul bir enflasyon düzeyinde tatminkâr bir ekonomik büyüme performansı gösteriyor. Üretimdeki verimlilik artışları ise genellikle paramızın reel değer kazanmasının altında kalıyor. Bir aşamada, döviz kurları fırlayıp rekabet gücündeki kayıplar geçici olarak geri alınıyor. Kurlardaki değişmeler de, enflasyon da orta-uzun dönemde istikrarsız oluyor.
Yazının devamı için TIKLAYINIZ.