IMF’nin yaptığı tahminlerde ilk kez bu kadar büyük tutarsızlık ve çelişkiler görüyorum.
IMF’nin G-20 Bakanlar Toplantısı için Dünya Ekonomik Görünümü raporundaki verileri revize ederek hazırladığı ‘Küresel Ekonomik Beklentiler ve Politika Seçenekleri Üzerine IMF Notu’ başlığını taşıyan raporunda yeni bazı tahminler yer alıyor. Bu tahminleri aşağıda bir tablo halinde sunuyorum.
IMF’nin 2011 yılı için yenilenmiş tahminlerine baktığımızda Türkiye’nin bu yıl, geçen yılki hızına (yüzde 8,9) çok yakın bir hızla büyüyeceğinin tahmin edildiğini görüyoruz. Ben bu kadar yüksek bir büyüme beklemiyorum. İlk çeyrek büyümesinin yüzde 11 gibi çok yüksek bir oranda gelmiş olmasına karşılık ikinci çeyrekte sanayi üretimindeki hız kesilmesi, kurdaki artış ve kredilere uygulanan karşılık artışının da etkisiyle büyümenin yıllık bazda yüzde 7–8 aralığında bir noktaya gerileyeceğini tahmin ediyorum.
2011 tahminleri tutarsız görünüyor
Büyüme konusundaki tahminler tartışılabilir kuşkusuz. Ama bence tabloda yer alan dört gösterge açısından 2011 yılı tutarsızlıklarla dolu görünüyor. Eğer ekonomi yüzde 8,7 gibi yüksek bir hızla büyüyecekse ve eğer cari açık yüzde 10,5 gibi rekor bir düzeyde gerçekleşecekse bütçe açığının yüzde 1,9 olması bence mümkün görünmüyor. Bence büyüme ve cari açık bu düzeyde olursa Türkiye bütçe fazlası verir. Çünkü Türk vergi sistemi KDV ve ÖTV gibi dolaylı vergilere dayanıyor. Büyümenin yüksek olması iç talebin, yani harcamaların yüksek olması demektir. Harcamaların yüksek olması dolaylı vergilere dayalı bir ekonomide vergi tahsilatının yükselmesi sonucunu getirir. Ayrıca cari açığın yüzde 10,5 olması demek ithalatta yeni rekorlar kıracağımız anlamına gelir ki bu da bizim ithalattan alacağımız KDV ve diğer vergilerin çok yüksek düzeye ulaşmasına yol açar. Bu da bütçe gelirlerini iyice arttırır. Yani eğer büyümemiz yüzde 8,7 ve cari açığımız yüzde 10,5 olacaksa biz bu yıl muhtemelen yüzde 0 ile 1 arasında bir bütçe fazlası veririz. Enflasyon konusu bu ilişkilerden biraz daha uzakta olduğu için IMF’nin yüzde 5,5’lik tahminini eleştirmek yerine yüzde 7 dolayında bir yıl sonu enflasyonu beklediğimi söylemekle yetineceğim.
2012 tahminlerinde çelişkiler var
IMF, 2012 yılında büyümenin birdenbire % 2,5’e düşeceğini tahmin ediyor. Bu tahmin tek başına olsa diyecek bir şeyimiz olmazdı. Bu düşüşe karşın cari açık % 9,8 gibi yüksek bir düzeyde kalıyor. Bu tahmin benim daha önceki bir yazımda (Zurnanın fırt dediği yer, 14.07.2011) değindiğim tehlikeli gelişime işaret ediyor. Yani büyüme düşerken bir yandan cari açığın yüksek kalması olasılığı. Ne var ki ben bunun sürdürülebileceğini düşünmüyorum. Yani benim görüşüm bu tür bir dengesizlik halinin sürdürülemeyeceği ve ister istemez cari açığın da hızla düşerek büyüme paralelinde bir düzeye ineceği biçiminde oluşuyor. Oysa IMF bu tabloda yer vermediğim 2013 ve 2014 yılları için de % 10’luk bir cari açık tahmini yapıyor ve bu durumun sürdürülebilir olduğunu öne sürmüş oluyor. IMF tahminlerinde ilk kez bu kadar büyük tutarsızlık ve çelişkiler görüyorum.