Dünya çok çabuk değişiyor. 2007 yılının ortalarına kadar IMF’nin Türkiye ve başka birkaç ülke dışında artık müşterisinin kalmadığı konuşuluyordu. Kimseye kredi veremediğinden, kazandığı parayla çalışanların maaşlarını bile ödeyemediği söyleniyordu. Birdenbire durum değişti.
İki yıldır IMF’nin kaynaklarının artırılması için kampanyalar yapılıyor. Euro Bölgesi ekonomilerindeki sorunların yayılmaması için bir “koruma duvarı” oluşturulması planlanıyor. Kimse Avrupa’ya doğrudan para vermek istemediğinden, IMF koruma duvarı konumuna gelecek. Parası olan ülkeler parayı IMF’ye verecek. Genelde parası olan fazla gelişmiş ülke kalmadı. Paranın büyük bir kısmı gelişmekte olan ülkelerden gelecek.
GÜÇLÜNÜN GÜCÜ KALMADI
Japonya yolu açtı. IMF’ye 60 milyar dolar borç vereceklerini söylediler. Toplanmak istenen 500 milyar dolara göre küçük bir rakam. Büyük bir olasılıkla, başta Çin olmak üzere, gelişmekte olan ülkeler toplanan paranın yarısından fazlasını vermiş olacaklar.
Parayı gelişmekte olan ülkeler verecek, ama idare Avrupa ve Amerika’nın elinde. Koruma duvarı inşa edilen yer de Avrupa. Avrupa ve Amerika, başkalarının parasıyla küresel düzeyde makro ekonomik dengeleri oluşturmaya çalışacaklar.
Bu resimde bir yanlışlık var. Eskiden sermaye desteği verilerek IMF’nin kaynaklarının artırılması söz konusuydu. Şimdi, IMF’nin kurtarmaya çalıştığı ülkelerin maliyeti o kadar arttı ki, sermaye artırımı yoluyla değil, borçlanarak IMF ülke ekonomilerini kurtarma konumuna geldi. Yeni düzende borç veren ülkeler de, IMF’deki sermaye payı göreli olarak daha düşük ülkeler. Bir anlamda, “davul gelişmekte olan ülkelerde, tokmak gelişmiş ülkelerde” gibi bir durum söz konusu.
IMF’de gelişmekte olan ülkelerin göreli payları artırılmak zorunda. Bu zorunluluğu herkes biliyor. Bu zorunluluk son on yıldır konuşuluyor. Ama, daha bir arpa boyu yol alınmış değil. Yol alınamamasının nedeni şimdi kontrolü elinde bulunduran ülkelerin IMF’deki güçlerinden vazgeçmeye yanaşmamaları.
Yazının devamı için TIKLAYINIZ.