Devlet bütçesinde aylar arası kaydırmalar olağandır. O nedenle bir aylık bütçe gerçekleşmelerine bakarak maliye politikası hakkında bilgi edinmek olanaksızdır. Bu yılın ilk iki ayında devlet bütçesi çok iyi gidiyor gibi görünüyordu. Mart ayı gerçekleşmeleri bütçede durumun şubat ayı verilerinde göründüğü gibi iyi olmadığını gösterdi.
Yılın ilk üç ayında bütçe açığı 6.4 milyar lira oldu. Geçen yılın aynı dönemine göre artış yüzde 55 civarında gerçekleÅŸti. Geçen yıl ilk üç aylık bütçe açığı yılın toplamında verilen açığın yüzde 24’üydü. Aynı oran bu yıl da geçerli olsa yıl sonu bütçe açığı 27.3 milyar lira olacak demektir. Bu çeÅŸit bir hesaplama doÄŸru deÄŸil, ama büyümenin düştüğü bir ortamda yılın ilk üç aydaki bütçe dengesinin çok saÄŸlıklı olmadığı da çok açık.
HARCAMAYA GÖRE GELİR ARTIŞI YETERSİZ
Geçen yıl ile bu yılı birbirinden ayıran en önemli özelliklerden biri, geçen yılki ekonomik büyüme ile vergi gelirlerinde yıllık yüzde 20 civarında bir vergi geliri artışının yakalanmış olması, bu yılın ilk üç ayında ise ekonomik büyümenin yavaÅŸlamasıyla vergi gelirlerindeki artışın yüzde 12’de kalmış olmasıydı. Bir diÄŸer özellik ise Hazine’nin borçlanma faizlerinin artması ve itfaların yoÄŸunluÄŸu ile bu yılın ilk üç ayındaki faiz giderlerinin yüzde 24 kadar artmış olması.
Tablodan da göründüğü gibi, geçen yılın ilk üç ayındaki bütçe kalemlerindeki yıllık değişmeler ile yılın tümündeki yıllık değişmeler birbirlerine çok yakın. Toplam gelirlerdeki artış yılın ilk üç ayında biraz daha hızlıydı. Faizlerdeki düşme ile geçen yıl faiz harcamalarındaki gerileme, toplam harcamalardaki artışı da frenlemişti. Faiz dışı harcamalar ise reel olarak artmaya devam etmişti.
Bu yılın ilk üç ayında da faiz dışı harcamalar ortalama enflasyonun üstünde artmaya devam ediyor. Faiz harcamalarındaki artışlar toplam harcamalardaki artıştan daha da hızlı. Gelirlerdeki artış ise geçen yılın tümünden de, ilk üç ayından da daha yavaş. Harcama artışı devam ediyor, ama gelir artışı aynı paralelde devam etmiyor. Bozulma buradan kaynaklanıyor.
Yazının devamı için TIKLAYINIZ.