Hisse Senetlerinde Yeni Düşüşlere Hazırlıklı Olun!

ABD Merkez Bankası’ndan (Fed) 3. Bedava Para Paketi’ni bekleyen piyasalar, Fed’in bir sonraki toplantısının yapılacağı 20 Eylül’e kadar ‘dayanamayacaklar’ gibi! Dayanabileselerdi 9 Ağustos’taki diplerini gördükten sonra başlayan toparlanma bir süre daha devam edebilecekti. Ancak bu ihtimal halen daha olmakla birlikte (bence yüzde 30 olasılık) haberlerin ve verilerin kötüleşmesi gelişmiş ülke borsalarında yeni düşük görülme ihtimalini artırıyor (yüzde 70 olasılık). Yüzde 70’lik senaryo hayata geçmesi durumundaysa İMKB tek başına hareket etmekten vazgeçip, yeniden dışarının dümen suyuna girecektir.

Bayram tatiline girmeden önceki en önemli konumuz Jackson Hole’de Fed Başkanı Ben Bernanke’nin ne diyeceğiydi. Net bir şey söylemedi! Daha doğrusu “birşey” söylemedi! Piyasaların beklediği 3. Bedava Para Paketi’ne (BPP) dair birşey çıkmadı. Bernanke, ‘20 Eylül’deki Fed toplantısında duruma bakarız’ dedi. İlk bakışta bu da yetti piyasaların “saman alevi” misali bir ralli yapmasına. Ancak bizim bayram tatilinde olduğumuz sırada hafta içinde açıklanan ABD ekonomisine dair bir kaç veri yeni bir BPP ihtimalini güçlendirmiyordu. Taa ki Cuma günü açıklanan tarımdışı istihdam verisine kadar. 95 bin kişilik yeni istihdam artışı beklenirken hiçbir değişiklik olmamış.

Bir başka deyişle ABD ekonomisi Ağustos ayında “hiç yeni iş üretememiş”. Bu veri sonrasında piyasalardaki kafa karışıklığı da arttı. Bu veri ekonominin toparlanamadığını gösterirken, diğer yandan 3. BPP’yi de destekliyordu. Varsayım basitti: Ekonomi kendi başına ayakta duramıyor, o zaman Fed’e ihtiyaç var ve bu paket de gelecek! Hafta başında “çalışan” bu varsayım, Cuma günü çalışmadı ve ABD borsalarında ciddi değer kayıpları yaşandı! Buna bir de ABD’de Federal Konut Finansman Ajansı’nın (Federal Housing Finance Agency – FHFA) 17 banka ve finans aleyhine dava açmış olması eklendi. Ajansın; bu kurumların mortgage kredilerine dayalı menkul kıymetlerin pazarlanması sırasında gerçek riskleri ortaya koymadıklarından dolayı ABD devletinin konut finansman şirketleri olan Fannie Mae ve Freddie Mac’i zarara uğrattıkları iddiasıyla 196 milyar dolarlık dava açması haberi bankacılık sektörü başta olmak üzere tüm borsalara ciddi satış getirmiş! Cuma günü düşen hisselerin, çıkanlara oranı 6’ya 1 şeklinde gerçekleşmiş ki bu da endişenin “ciddi” boyutlara ulaştığını gösteriyor!

Görünen o ki Fed’in bir sonraki toplantısının yapılacağı 20 Eylül’e daha çok zaman var. Piyasalar o zamana kadar ‘dayanamayacaklar’ gibi! Dayanabileselerdi 9 Ağustos’taki diplerini gördükten sonra başlayan toparlanma bir süre daha devam edebilecekti. Ancak bu ihtimal halen daha olmakla birlikte (bence yüzde 30 olasılık) haberlerin ve verilerin kötüleşmesi gelişmiş ülke borsalarında yeni düşük görülme ihtimalini artırıyor (yüzde 70 olasılık). S&P 500 ndeksi’nin grafiği bunu kanıtlar nitelikte. Amerika’dan gelen haberler kötü de Avrupa’dan gelenler iyi mi? Korkarım onlar da değil. Hem bankaların stres testi zorlukları hem de PIIGS ülke bonolarında yeni yüksek faizlerin görülüyor olması gerilimi daha da artırıyor.

Gelişmiş ülke borsalarında ne olacak?

Geçtiğimiz hafta 3. BPP “hevesiyle” yükselen ancak tutunamayan borsaların daha da gerilemeleri ihtimali bu hafta artacaktır. Cuma günü 1.174 seviyesinden kapanan S&P 500’de 1.040-70 bandının test edilme olasılığı var. Böylesi bir hareket yaşandığı takdirde de Cuma gününü 5.538’den kapatan Alman DAX endeksinde 5.120 seviyelerinin görülmesi söz konusu!

Ola ki gelişmiş ülke borsaları bu haftayı düşmeden kapatacak olursa 20 Eylül’e yaklaşıyor olmamızdan dolayı yukarıdaki “yüzde 30’luk” senaryo hayata geçirilmeye çalışılacaktır. Dip oluşturma çabaları artacak, 31 Ağustos’taki yükseklerin üzerine çıkılmaya çalışılacaktır. Ancak yukarıda da belirttiğim üzere tersinin olma olasılığı bence halen daha yüzde 70!

Bu arada İMKB mi ne olur?

Cuma günü uzun bayram tatilinde yurtdışında yaşanan kısa süreli ralliyi ‘taklit etmeye’ çalışarak “pozitif ayrışan” İMKB, hafta başında da bu çabasını sürdürmeye çalışacaktır. Eğer yukarıdaki yüzde 30’luk senaryo çalışacak olur ise ihtimaldir ki İMKB 59.134 ile 55.944 arasındaki muhtelif “boşlukları” kapatma çabasını artıracaktır. Bu arada bayram tatilinde İsrail ile BM raporu sonrasında yaşanan gerginliklerin de bu ihtimali artıracağını unutmamakta fayda var.

Yüzde 70’lik senaryo hayata geçmesi durumundaysa İMKB tek başına hareket etmekten vazgeçip, yeniden dışarının dümen suyuna girecektir. Bu durumda da bayramdan önceki Pazartesi ile geçtiğimiz Cuma günlerinde 54.253 ile 54.589 arasında olurşan boşluk kapanacak ve İMKB’de de yeni bir düşük görülme ihtimali artacaktır!

Amerika için de “Japonya Sendromu (sorunlu aktiflerin, sağlıklı aktifleri “hasta etmesi” durumu)” daha sık konuşulmaya başlamışsa; yeni yükseklerden çok, yeni düşüklerin ihtimali artıyor demektir. ABD başta olmak üzere gelişmiş ülkelerde bu sorunlar yaşanıyorsa, gelişmekte olan ülkelerin bundan “bağışık” kalma ihtimalleri hayli düşük.

Kısaca pariteler…

Euro/dolar cephesinde bayram tatili döneminde 1.4550 teknik seviyesi aşılamadı, AB’den gelen “karar verilememe” haberleriyle paritede ciddi bir gerileme yaşandı! Cuma günü 1.4184’e kadar gerileyen parite, 1.4203 ile diplerine yakın bir seviyeden kapandı! Bu hafta için 1.4120 seviyesi önemli! Ben bu seviyenin aşağı yönde kırılacağını ve 1.4010-1.4045 bandına kadar paritenin gerileyeceğini düşünüyorum. Yukarıda ise 1.4320 seviyesinin aşılması zor!

… ve dolar/TL! Bayram süresince önemli düzeltmelerini, biz Türkler olmadan yapmış durumda TL! Uluslararası piyasalarda her geçen gün işlem hacmi artan ve ciddi anlamda konvertibl hale gelen TL, bayramda dolar karşısında 1.7090’a kadar gerilemiş. Bu seviye hem trend (1.7130), hem düzeltme (1.7075) hem de 50 günlük HO (1.7005) seviyelerine oldukça yakın bir seviyeydi. Bu seviye “tuttu”! Hem paritedeki hareketler, hem de varlık piyasalarındaki gerilimle birlikte yeniden yükselen dolar/TL kurlarında yeniden 1.7575 seviyelerine gelindi. Bu seviye önemli! Paritedeki gelişmelere ayak uyduracak olur ise dolar/TL kurlarının yeninden 1.7650-1.78 bandına çıkması olasılığı var! Şimdilik bu hafta boyunca daha yukarıya gitme ihtimali düşük. Aşağıda da 1.7150 önemli bir destek olacaktır!