Uzunca bir süredir, finansal piyasalar parasal genişleme beklentisi ile yatıyor ve onunla kalkıyor; günü kurtarmayı başarı sayacak kadar yozlaştığı ve isterikleştiği için ortaya çıkacak olumsuzlukları görmüyor veya görmek istemiyor. İşin tuhafı kimse bu kötüye gidişe dur demiyor, diyemiyor. Durum böyle olunca yanlış yapanlar ödüllendirilmiş, bu olumsuzlukta doğrudan katkısı olmayanlar cezalandırılmış oluyor; adalet duygusu dünyamızı terk ediyor, sorunlar ağırlaşıyor. Küresel hale gelen soruna uzlaşıya dayalı çözüm yerine çözümsüzlük üretiliyor. Günü kurtarmaya çalışanlar bindikleri dalı kesmek konusunda birbirleri ile yarışıyor.
Geriye dönüp sorgulamak gerekiyor, parasal genişlemenin temel ihtiyaç maddesi fiyatları, rekabet koşulları, gelir dağılımı, toplam talep, yatırımlar ve istihdam, ekonomik büyüme, istikrar gibi değişkenler üzerindeki etkisi nedir? Bu etkileşimlerin kısa ve orta vadedeki yönü nedir? Orta vadeli sonuçlar parasal genişlemeye ciddi bir bağımlılık yaratarak yıkıcı oluyor mu?
Parasal geniÅŸleme temel ihtiyaç maddesi fiyatlarını yükselterek yeni yapısal sorunlar yaratır ve mevcut olanları ağırlaÅŸtırır. Bu durum orta vadeli bir sonuçtur, kısa vadede yaÅŸananlar önemsizdir. Aksini iddia edenler örneÄŸin petrol fiyatının nasıl olup da 1990’lardaki 20-30 dolarlık fiyat düzeyinden 100 dolar seviyesinin üzerine çıktığını açıklayamazlar. Ekonomi bilimi para arzının sıfırıncı dereceden homojen olduÄŸunu, parasal geniÅŸlemenin fiyatlara yansımasının önlenemeyeceÄŸini söylüyor. BaÅŸta temel ihtiyaç maddesi fiyatları olmak üzere fiyatlar genel düzeyi yükselecek, baÅŸka bir deyiÅŸle enflasyon baskısı artacak ise toplam talep zayıflayacak, rekabet koÅŸulları olumsuzlaÅŸacak, gelir dağılımı düzenli olarak bozulacak, sorunlu krediler artacak ve nispi fiyatlar sarsıcı bir ÅŸekilde deÄŸiÅŸecek demektir. Bu ortamda kolay borç bulunabilmesi olumsuzlukların daha seri bir ÅŸekilde büyümesi dışında bir sonuç yaratmaz; zira kredi arzındaki artış sürdürülebilir olmayan eÄŸilimleri zorlar, rekabet koÅŸullarındaki deÄŸiÅŸim nedeniyle daha önce verilmiÅŸ olanların da geri dönüşünü engeller… Mali sektörde ve kamu kesiminde olumsuzluÄŸa, finansal yapıda kırılganlığa yol açan bu durum parasal geniÅŸlemenin bir sonucu deÄŸil midir? Yeni bir tanesi ile durumun düzelmesi veya baÅŸka bir deyiÅŸle çivinin çiviyi sökmesi saÄŸlanabilir mi?.. Parasal geniÅŸleme kısa vadede insanları aldatarak sakinleÅŸmelerine sebep olabilir, ancak orta vadede kaçılandan çok daha büyük felaketler garantilenmiÅŸ olur.
Yazının devamı için TIKLAYINIZ.