Merkez Bankası tarafından Ekim ayı fiyat gelişmelerine ilişkin yayımlanan değerlendirmede,enflasyonun işlenmemiş gıda fiyatlarındaki baz etkisine bağlı olarak kısa vadede yükselmeye devam edeceği ve yıl sonunda Ekim EnflasyonRaporunda öngörülen seviyelere yakın gerçekleşeceğinin tahmin edildiği bildirildi.
Merkez Bankası deÄŸerlendirmesinde, Ekim ayında tüketici fiyatlarının yüzde 3,27 oranında arttığı ve yıllık enflasyonun yüzde 7,66’ya yükseldiÄŸi anımsatıldı.
Bu artışın 1,35 puanının yönetilen, yönlendirilen fiyat ayarlamalarından kaynaklandığına dikkat çekilerek, döviz kuru hareketlerinin gecikmeli yansımalarına bağlı olarak temel enflasyon göstergelerindeki yükseliş sürerken hizmet enflasyonunun göreli olarak ılımlı eğilimini koruduğu ifade edildi.
Enflasyonun iÅŸlenmemiÅŸ gıda fiyatlarındaki baz etkisine baÄŸlı olarak kısa vadede yükselmeye devam edeceÄŸi ve yıl sonunda Ekim Enflasyon Raporu’nda öngörülen seviyelere yakın gerçekleÅŸeceÄŸinin tahmin edildiÄŸi belirtildi.
-TL’deki deÄŸer kaybının etkileri hissedildi-
Ekim ayında tüketici fiyatları üzerinde yönetilen, yönlendirilen ürünlerdeki fiyat artışlarının, yüksek gıda fiyatlarının ve Türk lirasındaki değer kaybının etkilerinin hissedildiği kaydedildi.
Özellikle yönetilen, yönlendirilen fiyat artışlarının Ekim ayı enflasyonuna etkisinin yaklaşık 1,35 puan olduÄŸu yinelenerek, ”Bakanlar Kurulu kararı ile ilgili ayda bazı motorlu taşıt, cep telefonu, alkollü içecek ve tütün mamullerinde ÖTV oranları artırılmıştır. Söz konusu vergi artışlarından Ekim ayı tüketici fiyatlarına en belirgin katkı 0,81 puan ile tütün ürünlerinden gelmiÅŸtir” denildi.
Elektrik ve doğalgaz fiyatlarındaki artışın aylık enflasyona katkısının da yaklaşık 0,5 puan olduğu belirtildi.
Tütün ürünlerindeki fiyat artışının Kasım ayı enflasyonuna da yansıyacağı ve etkinin 0,20 puan civarında olacağının not edilmesi gerektiği bildirildi.
-Hizmet fiyatları-
Ekim ayında hizmet fiyatlarının yüzde 0,56 oranında arttığı ve yıllık enflasyonun yüzde 6,63’e yükseldiÄŸi hatırlatılarak, akaryakıt fiyat artışlarının birikimli etkilerinin ulaÅŸtırma hizmetleri fiyatlarına yansımasının bu ay da devam ettiÄŸine ve grup yıllık enflasyonunun yüzde 9,77’ye yükseldiÄŸine iÅŸaret edildi.
Son dönemde işlenmiş gıda fiyatlarındaki artışlar sonucunda yükselen yemek hizmetleri grubu yıllıkenflasyonunun ise Ekim ayında sınırlı da olsa azalış kaydettiği, yemek ve ulaştırma hariç hizmet grubunda ise yıllık enflasyonun yüzde 5,46 ile görece ılımlı seyrini sürdürdüğü belirtildi.
Mevsimsel etkilerden arındırılmış verilerin, hizmet grubu genelinde fiyat artış hızının yavaşladığına işaret ettiği vurgulandı.
Türk lirasındaki değer kaybının temel mal fiyatları üzerindeki yukarı yönlü etkisinin beklentiler dahilinde devam ettiği, bu grupta yıllık enflasyonun Ekim ayı itibarıyla bir önceki aya kıyasla 1,13 puan artarak yüzde 8,77 olduğu belirtildi.
Dayanıklı tüketim malları fiyatlarının üretici fiyatlarındaki ivmelenmeye paralel olarak yükselişini sürdürdüğü, bu çerçevede dayanıklı mal grubunda (altın hariç) fiyatların Ekim ayında artışların alt gruplar geneline yansımasıyla yüzde 1,48 oranında artış kaydettiği bildirildi.
-Cep telefonu fiyatları arttı-
Bu dönemde mobilya fiyatlarında belirgin bir artış (yüzde 2,62) gözlenirken, ÖTV oranlarında yapılan düzenleme neticesinde cep telefonu fiyatlarının yüksek bir oranda arttığı kaydedildi.
Giyim grubunda ise yıllık enflasyonun tekstil ve hazır giyim ithalatında alınan koruma önlemlerinin de etkisiyle yükseliş gösterdiği ifade edildi.
-Yurtiçi akaryakıt fiyatlarındaki azalış-
Ekim ayında enerji fiyatları yüzde 3,61 oranında artarken, grup yıllık enflasyonunun belirgin oranda yükselerek yüzde 14,05 olduğu belirtilerek, şöyle denildi:
”Bu geliÅŸmede, elektrik tarifelerinde ve doÄŸalgaz fiyatlarında yapılan artışlar (sırasıyla yüzde 11,75 ve 12,34) belirleyici olmuÅŸtur. Öte yandan, anılan dönemde katı yakıt ve tüp gaz fiyatlarındaki artışlar ivmelenerek sürmüştür. Ekim ayında enerji grubu enflasyonunu sınırlayan tek kalem, olumsuz döviz kuru geliÅŸmelerine raÄŸmen uluslararası petrol fiyatlarındaki gerilemeye baÄŸlı olarak azalan yurt içi akaryakıt fiyatları olmuÅŸtur.”
Olumsuz hava koşulları ve Antalya bölgesinde meydana gelen selin de etkileriyle taze meyve ve sebze fiyatlarında yüksek oranlı artışlar (yüzde 18,06) gözlendiği belirtilen değerlendirmede, işlenmemiş gıda fiyatları yıllık enflasyonunun yılın son 2 ayında baz etkisiyle belirgin olarak yükseleceğinin not edilmesi gerektiği vurgulandı.
Ekim ayında işlenmiş gıda fiyatlarının yüzde 1,17 oranında arttığı ve grup yıllık enflasyonunun ise belirgin bir değişim göstermeyerek yüzde 9,05 olduğu belirtildi.
Bu dönemde peynir ve süt ürünleri fiyatları artmaya devam ederken, katı-sıvı yağlarda fiyatların yeniden ivmelendiğinin dikkat çektiği bildirildi.
Ekim ayında et fiyatlarında ise belirgin bir deÄŸiÅŸim gözlenmediÄŸi ifade edilerek, ”Sonuç olarak, iÅŸlenmiÅŸ gıda grubu fiyatlarının alt gruplar genelinde süregelen artış eÄŸiliminin devam ettiÄŸi gözlenmiÅŸtir” denildi.
-Pamuk fiyatında önemli düşüş-
Merkez Bankası değerlendirmesinde Ekim ayında üretici fiyatları yüzde 1,6 oranında yükselirken, yıllık enflasyonun yüzde 12,58 olduğu hatırlatıldı.
Tarım fiyatlarının canlı hayvan ve tüketici fiyatlarına da yansıyan bitkisel ürün fiyatlarındaki artış nedeniyle yüzde 3,99 oranında yükseldiği belirtildi.
Bu dönemde buğday fiyatları yüzde 2,47 oranında artarken, ayçiçeği fiyatlarının sınırlı oranda gerilediği, imalat sanayine girdi oluşturan diğer tarım ürünlerinden pamuğun ise yüzde 12,08 oranında önemli bir fiyat düşüşü sergilediğine dikkat çekildi.
-Ana metal sanayi fiyatlarındaki gerileme-
Sütün üretici fiyatlarının da yüzde 6,87 oranında arttığı belirtilerek, şunlar kaydedildi:
”Ä°malat sanayi fiyatları Ekim ayında yüzde 0,86 oranında artmış ve yıllık enflasyon yüzde 17,93’e yükselmiÅŸtir. Grup fiyatlarındaki artışın genele yayılan niteliÄŸi sürmekle birlikte enflasyon aylık bazda bir miktar yavaÅŸlamıştır. Söz konusu geliÅŸmede önce ithalat fiyatları daha sonra da döviz kuru geliÅŸmeleri sonucunda son beÅŸ aydır belirgin yükseliÅŸ gösteren ana metal sanayi fiyatlarının yüzde 1,77 oranında gerilemesi etkili olmuÅŸtur.
Ä°malat sanayi enflasyonu dayanıklı tüketim ve enerji grupları dışında daha ılımlı seyretmektedir. Ara malları fiyatları ana metal fiyatlarındaki düşüşe raÄŸmen geri kalan ürünlerin önemli kısmında süregelen artışların etkisiyle yüzde 0,40 oranında artmıştır. Sermaye malları fiyatları ise makine ve teçhizat kalemlerinin etkisiyle yüzde 0,59 oranında yükselmiÅŸtir. Dayanıklı tüketim malları imalat fiyatlarındaki yüzde 2,53 oranındaki artışa en önemli katkıyı mobilya fiyatlarındaki artış sunarken, dayanıksız tüketim malları grubunda üretici fiyatları gıda ve giyim imalatı fiyat geliÅŸmeleri sonucunda yüzde 1,25 oranında yükselmiÅŸtir.”
Habertürk