Artan bütçe açıkları ve yükselen borç nedeniyle mevcut maliye politikalarının sürdürülebilir olmadığı algısı yaygınlaştı.
Perşembe günü Avrupa Merkez Bankası (ECB) Başkanı Mario Draghi, bazı Avrupa ülkelerinin devlet tahvillerinin faizlerinin oldukça yüksek düzeylere gelmesinin, para politikasının ekonomi üzerine etkilerini zayıflattığını belirtti. ECB’nin görevleri arasında para politikasının ekonomiyi etkileme kanallarını açık tutmanın da olduğunu hatırlattı. Mesajı netti: “Yükselen tahvil faizleri para politikasının etkisini ortadan kaldırıyorsa, tahvil faizlerini düşürmek üzere harekete geçerim. Meali; ikincil piyasada o tahvillerden faizleri kabul edilebilir bir düzeye düşene kadar satın alırım.” Avrupa’daki gelişmeleri yakından izleyen bazı uzmanlar bu açıklamayı gayet olumlu buldular. Üstelik bu uzmanlar arasında daha önce atılan adımlara şüpheyle bakanlar da var. Açıklamanın olumlu bulunmasının nedenini anlamak için yaşanan sürece kısaca bakmak gerekiyor.
Yüksek faiz sorunu
Birincisi, sorunlu ülkelerin ya baştan itibaren bütçeleri bozuktu ve kamu borçları yüksekti (mesela İtalya) ya da bankacılık sektöründeki sorunları ‘çözmeye’ çalışırken başlangıçta bozuk olmayan bütçelerini bozdular (mesela İspanya). Sonuçta artan bütçe açıkları ve yükselen borç nedeniyle mevcut maliye politikalarının sürdürülebilir olmadığı ve bu ülkelerin borçlarını ödemekte zorlanacakları algısı yaygınlaştı. Bu ülkelerin bütçe açıklarını finanse etmeleri için satmaya çalıştıkları devlet tahvillerini satın almak için tasarruf sahipleri oldukça yüksek faiz talep etmeye başladılar.
İkincisi, sorunlu ülkelerin öncelikle yapması gereken maliye politikalarını sürdürülebilir bir yola sokmaktı. Bunun yolu da bütçe disiplinine yönelik uygulamalardan geçiyordu. Ama kamu harcamalarının kısılması ve vergilerin arttırılması toplam talebi azaltıyordu. Bu nedenle de bu ülkelerin büyümeyecekleri ve dolayısıyla da borçlarını ödemekte zorlanacakları düşünülüyordu. Öyle olunca da başlangıçtaki noktaya geri dönülüyor ve bu ülkelerin tahvillerini satın almak için yüksek faiz talep ediliyordu. Yüksek faiz sorunlu ülkelerin bütçe açıklarını arttırıyor ve sorunu ağırlaştırıyordu.
Yazının devamı için TIKLAYINIZ.
