2. tura çıkması garantileÅŸen Kosta Rika’nın dünya kupasını alacağı olasılığına bahis ÅŸirketleri 1’e 70 oran veriyor. Yani %1.43 ihtimal veriliyor. Gruptaki son maçı saymazsak, sadece 4 önemli maç kaldı önlerinde. 4 maçta daha ÅŸansları yaver gitse ne mükemmel bir dünya kupası olur ama! Â
Dünya Kupasını Kosta Rica alır.. Buna daha sonra deÄŸineceÄŸim ama ÅŸimdi biraz piyasaya dönüp eteÄŸimdeki taÅŸları dökmeme izin verin. GeçtiÄŸimiz hafta son dönemlerde pek de rastlayamadığımız ÅŸekilde BIST100’de yatay bir seyir izledik. Ağırlıklı olarak 78500 civarında iÅŸlemler oldu. Çok dar bantta iÅŸlemler sıkıştıkça tepkinin de aynı oranda çok sert olacağını söyleyebilirim. Yay gittikçe geriliyor.. Ok yaydan çıkmak üzere.. Ortam sert fiyat hareketliliklerine çok müsait, habere odaklandık. Riski sevmeyen yatırımcı (özellikle kalp rahatsızlığı olanlar), geliÅŸmeleri dışarıdan izlesin.
Petrol fiyatları ekranların sol üst köşesine.. Lise yıllarımdan geriye kalan enteresan bilgilerden bir tanesi de deÄŸerli hocalarımdan birinin verdiÄŸi ÅŸu bilgiydi: “göz önce sol üst köşeyi görür.” Irak’taki geliÅŸmeler giderek daha analizi mümkün olmayan boyutlara geldikçe ve gerilim arttıkça petrolde de yukarı yönlü hareketler gördük. Nasıl olmasın ki? Irak anayasasında muhalif bölge olarak tanımlanan ve ÅŸuan Mesut Barzani’nin peÅŸmergelerinin kontrolünde olan Kerkük ÅŸehri tek başına dünya petrol ihtiyacının %5’ini karşılıyor. IEA’nın yayınladığı rapora göre Petrol Ä°hraç Eden Ãœlkeler Örgütü’nde (OPEC) 2. en yüksek üretim kapasitesine sahip Irak’ta bazı tesisler Mart ayından bu yana çalışmıyor. Kısa süreli petrol arzı ÅŸokuna dünyanın tolerans gösterebileceÄŸi, Suudi Arabistan’ın da “rahat olun, ben buradayım” söylemleri her ne kadar güven verici olsa da, bilinen tek ÅŸey Irak’taki bu keÅŸmekeÅŸliÄŸin ne kadar süreceÄŸinin bilinmiyor olması. Petrol fiyatlarının artması kırılgan 5’linin en kırılganlarından olan Türkiye’yi A4 kağıdına döndürüyor. Cari açığımıza her daim vurgu yapıyoruz. Enerji maliyetlerinin artması cari açığı daha da azdırıcı bir unsur. Ãœstelik cari açığımız iç talebin artışına baÄŸlı olarak artan bir açık da olmayacağından durum daha da vahim. Hem büyümenin hem de cari açığın olumsuza dönebileceÄŸi bir senaryoyla karşı karşıyayız. Tam da böyle bir ortamda petrol fiyatlarını izlememek, nefesine çok güvenip saatlik dalış yapabileceÄŸine inanmak demektir. Nefesimize kuvvet!
TCMB’nin faiz indirimi ne anlama gelecek? Çin seddi mi dedi biri? Öncelikle ÅŸunu belirtmek isterim ki 24 Haziran da 50 bp faiz indirimi bekliyorum. Farklı bir durumla da karşılaÅŸabiliriz lakin 75-100 bp çok, 25 bp ise az gelecektir. Bu noktada olası bir faiz indirimine piyasanın 2 hafta öncesine nazaran daha temkinli yaklaÅŸacağına inanıyorum. 75 bp veya üzerindeki bir indirimi piyasa inanılmaz bir coÅŸkuyla karşılamayacaktır. Yani burada “düşen faiz yükselen borsa” korelasyonu sekteye uÄŸrar. Çünkü yukarıda aktardığım konjonktürde faizler ülkemizde sermaye akışının zarar verici boyutta terse dönmemesini saÄŸlayabilecek yegane unsur. Çin seddine gelince.. Korku insana neler yaptırıyor ya hu! Çin Seddi, dünyanın en uzun savunma duvarıdır. Seddin yıkılmış olan kısımlarıyla birlikte uzunluÄŸu 6000 km’yi bulur. Bugün ayakta duran kısım Ming Hanedanı devrinden kalan 2.500 kilometrelik settir.  Çinliler yapmasaydı da bu seddi, o iÅŸ gücüyle kendilerine barınacak yer, sürülecek tarlalar yapsalarmış.. Gel gelelim dış riskler “önce savunma” dedirtti onlara. Önce can, sonra canan dediler. Çinliler için Çin seddi neyse ülkemiz için de faizler odur.
Kosta Rica kupayı alır.. Ben bu iddiayı öne atarken ne hissettiyseniz onu unutmayın. Åžu dönemde piyasanın yukarı çıkacağını, ya da sert düşeceÄŸini söylemek dünya kupasını Kosta Rika’nın alacağını söylemekten daha anlamlı deÄŸil. Ä°talya, Uruguay, Ä°ngiltere’nin olduÄŸu grupta önce Uruguay’ı sonra Ä°talya’yı devirerek 2 maçta garantilediler bir üst turu. Takımları için savaşıyorlar, hadlerini biliyorlar.. Gruptaki son maçı saymazsak eÄŸer, sadece 4 önemli maç kaldı önlerinde. 4 maçta daha ÅŸansları yaver gitse ne mükemmel bir dünya kupası olur ama! En azından ben Kosta Rica’da Joel Campbell’a güveniyorum, ya diÄŸerleri? Barzani’ye mi? Obama’ya mı? IŞİD’e mi? Yoksa temiz kalplerine mi?
Emin Tay
Araştırma Uzmanı Gedik Yatırım