Piyasalarda dün stres hakimdi. Dolar yeniden rekor seviyelere doğru hareket ederken, borsada sürekli bir aşağı hareket söz konusuydu.
Piyasalarda genel bir huzursuzluk var ve bunun FED toplantısı yaklaşırken belirgin hale gelebileceÄŸini önceki yazılarımda belirtmiÅŸtim. Hatırlarsanız, genel bir yabancı çıkışı olduÄŸundan bahsetmiÅŸtim ve bu çıkış aslında devam ediyor. Bunun en önemli sinyali de ABD dolarının diÄŸer altı para birimine karşı deÄŸerini gösteren DXY endeksi aÅŸağı gitmesine raÄŸmen, TL’nin sürekli olarak deÄŸer kaybetmesiydi. Genel olarak daha önceki iki yazımda belirttiÄŸim görüşlerimde bir deÄŸiÅŸiklik yok. Borsa orta vadeli bir düşüş ve dolar/TL kuru da orta vadeli bir yükseliÅŸ trendinde bulunuyor. Bu tür zamanlarda genellikle kafalar karışır. Doların tarihsel rekoru 3.9830 civarıydı ve ÅŸu an bu rekora çok yakınız ve büyük ihtimalle bu seviye yeniden görülecektir. Yazıyı soru-cevap ÅŸeklinde götürmek daha net bir fikir oluÅŸmasını saÄŸlayacaktır.
- Hocam dolar/TL kuru neden artıyor?
- Tamamıyla arz talep meselesi. Åžu an dolara talep var ve bu talebin en önemli sebebi, yabancıların tahvil-bono ve borsada satış yaparak dolara geçiyor olmaları. Daha öncesinde yerlilerden talep vardı ve yabancılardan para geliyor, borsa ve tahvile giriyordu. Yerli talebi banka hesaplarında döviz mevduatının artışı olarak kendini gösteriyordu. Ama yabancıların o sırada dolar satıp menkul kıymet almaları nedeniyle, dolar üzerinde baskı oluÅŸturuyordu. Fakat yerlilerin talebi de doların 3.75’in altına gitmesini engelliyordu. Åžimdi yabancıdan da talep gelince artış hızlandı.
- Yabancılar alım yaparlarken neden birden satışa döndüler?
- En önemli sebep Moodys’in not düşürmesidir. Moodys’in kararını açıkladığı anda piyasa pek etkilenmemiÅŸti ama eÄŸer bir ülkede malda iseniz, hemen tepki vermeniz gerekmez. Yabancılar bunu çok profesyonel yapıyorlar. Birden dolara geçmeye kalksalar, gereksiz yere kendilerine zarar vereceklerdi. Piyasada genel havayı bozmadılar ve dolara geçmeye baÅŸladılar. Geçen haftaki yazımda yabancıların çıkışa baÅŸladığını belirtmiÅŸtim. Yabancıların satışa geçmesinin diÄŸer önemli bir nedeni de, ülkelerindeki düzenlemelerdir. EÄŸer ülke olarak kredi notunuz düşmüşse, yabancı yatırım bankalarının kendi iç yönetmelikleri size kendi kafanıza göre hareket etme izni vermez. O ülkedeki yatırımlarını azaltmak zorunda kalırlar. Belirli bir not seviyesinde olan ülkeye portföyün ne kadarının yatırılabileceÄŸi belirlenmiÅŸtir. Ä°ÅŸte bu düzenlemeler nedeniyle fon yöneticisi satmak istemese de, kurallar onu baÄŸlar. Bu yüzden, “Moodys’in kararını tanımıyoruz” sözü eÄŸer borç verenler tarafından söylenmiÅŸse anlamlıdır. Yoksa, borç alanlar söylüyorsa bir hükmü olmaz ve satıp çıkarlar ama bu satışı da zamana yayarak kendilerine zarar vermeden yaparlar.
- Hocam dolar artıyor… Merkez Bankası’ndan faiz artırımı gelir mi?
- GeçmiÅŸi çok dikkatli inceleyen biri görür ki; Merkez Bankası’nın faiz artırımları, dolardaki volatilite (Dalgalanma aralığı) belirli bir seviyeyi geçtikten sonra olmuÅŸtur. Genellikle bir hafta içinde %8-10’luk hareketler oluÅŸtuÄŸunda Merkez Bankası’ndan (MB) faiz veya diÄŸer müdahaleler gelmektedir. Bu aÅŸamada MB’nın faiz artışı yapmasını beklemeyiz. Faiz silahı çekilmeden önce, diÄŸer önlemler alınır ve ÅŸu ana kadar MB henüz bunlardan hiç birini kullanmamış durumdadır. DiÄŸer taraftan bu sefer faiz artırma kararı çok kolay alınabilecek bir karar deÄŸildir. Zaten gayrimenkul sektörü sürekli ÅŸu an durmuÅŸ halde olup, hükumete faiz indirimi baskıları yapılmaktadır. Sayın CumhurbaÅŸkanımız da Afrika seyahatinden dönüşünde, faizleri düşürecek bir yol bulunmalı mealinde ÅŸeyler söylemiÅŸtir. Bu yüzden MB’nın en son kullanacağı silah olup, kullandığında da dolarda çok yüksek bir volatilite oluÅŸmuÅŸ ve beklentilere çok ciddi bir zarar vermiÅŸ olacaktır.
- Dolar/TL kurunun bundan sonraki hareketleri nasıl olur?Â
- Sadece teknik analiz açısından bakacak olursak, dolarda ralli tipi bir hareket görüyoruz. Bu hareketin en temel özelliÄŸi yükseliÅŸlerin sert ve kısa sürede olması, gerilemelerin ise cılız kalmasıdır. ÖrneÄŸin dün 3.9527 seviyesi en yüksek seviye olarak görüldü ve daha sonra 2 kuruÅŸ civarında bir gerileme oldu (3.9350) ama bu sabah yine dolar 3.9450 civarında bulunuyor. Belirgin bir aÅŸağı yönlü trendin baÅŸladığını anlayabilmek için en az 5-6 günlük harekete bakmak gerekir. Åžu anki haliyle doların daha önceki zirve seviye olan 3.98 civarını kısa süre içinde test etmesi olasılığı yüksektir. Åžu an en güçlü destek 3.89 civarında bulunuyor. 3.98’in aşılması durumunda hedef 4.10-4.15 aralığı olur ama bu tür bir durumda yükseliÅŸ sert olur ve büyük ihtimalle de MB müdahalesi gelir. 4 TL aşılana kadar müdahale olacağını zannetmiyorum.
- Hocam dolar/TL kuru ne zaman istikrarlı hale gelir?
- GeçmiÅŸte faiz artırımları sonrasında genellikle 1-1.5 yıl istikrarlı seyir izledi ama enflasyon bu ülkede yüksek olduÄŸu için, o faiz artışları doları en fazla 1 yıl için istikrarlı tutabildi. Biz açık enflasyon hedeflemesine geçtik geçeli 1-2 yıl hariç hiç bir zaman hedefi tutturamadık. Bu ülkede enflasyon kalıcı olarak %3-5 arasına düşürülmeden dolar kuru istikrarlı hale gelemez. Enflasyonu düşük ve kararlı seviyeye düşürmek çok acı bir reçetedir ve bu reçeteyi hiç bir siyasi parti uygulamak istemez. Bunun için tam özerk MB lazımdır ve 1980’lerde ABD’deki enflasyonist süreç zamanın FED BaÅŸkanı Paul Volcker tarafından uygulanmış, enflasyon düşürülmüş, faizler %15-16’lardan %4-5’lere gerilemiÅŸ ve daha sonraki 10 yılda ABD ekonomisi en hızlı büyüme dönemini yaÅŸamıştır. Yalnız ÅŸunu da vurgulayayım ki; ne zaman dolar/Tl kuru bütün haber bültenlerinde ilk haber olursa, genellikle dolar almak anlamlı olmaz.
- Hocam borsa için ne söyleyeceksiniz?
- Borsayı kendi içinde deÄŸerlendirmek yanlış olur. FED toplantısı bitene kadar (bu çarÅŸamba saat 21:00’de) borsada kalıcı bir yükseliÅŸ beklemek yanlış olur. Bu aÅŸamada borsamız küresel borsalar ile birlikte hareket ediyor. AÅŸağıdaki grafikte yabancı takas seviyesinin düştüğünü görebilirsiniz. Yani ÅŸu an yabancıdan net alım gelmiyor. Bilakis yabancı takas oranı düşüyor.
- Borsa için kritik seviyeler nelerdir?
- BIST-100 endeksi dün 115.500 seviyesinden kapandı. Bu sabah itibariyle dış piyasalarda genel olarak yatay bir seyir var. Dün ABD endeksleri önce sert düştü ama sonra toparladı. Bu yüzden açılışta önemli bir düşüş olmasa bile endeks açıldıktan sonra 500-600 puan yükseliş yaparsa (116.000-116.200 aralığını görürse) peşinden gitmemek lazım. Endeksin aşağı yönlü hareketi zaman zaman hızlanabilir. Orta vade için baktığımızda da hem küresel borsaları hem de bizim borsanın önceki zirvelerini geçebileceğini zannetmiyorum. Borsa 110-112 bin arasına düşmeden bir dip oluşturmayabilir. Şu an düşüş trendinde olduğu için, öncelikle dibin oluştuğunu görmeliyiz ki; yukarı yönlü bir hareketin başlangıcından söz edebilelim. Şu an en güçlü direnç 117.750 seviyesinde bulunuyor. Bu hafta içinde bu seviyenin aşılmasını beklemiyorum ama Yarın FED toplantısı sonrasında eğer güvercin mesajlar gelirse, bu seviye yukarı geçilebilir. Ama şahin mesajlar, satış baskısının devam etmesine neden olur.
- Altın konusunda ne söyleyeceksiniz?
- Dolar kuru artış trendinde olduÄŸu için TL bazında altın da artıyor. Ama altının onz fiyatı 1317 dolar seviyesinde olup, desteÄŸi ise 1300-1310 dolar arasında bulunuyor. Altın bir süre daha 1310-1335 dolar arasında dalgalanacaktır. Altının TL fiyatı da dolara baÄŸlı olarak deÄŸiÅŸecektir. Gram altın bir iki hafta içinde 170 Tl’nin üzerini deneyebilir. Altını olanlar bence pozisyonlarını koruyabilirler.
Herkese bol kazançlı bir gün olması dileÄŸiyle…
Ä°zmir eÄŸitimimiz bu hafta sonu yapılacak. Yarın akÅŸam kayıtları kapatacağım. Buradan ayrıntıları görebilirsiniz. Â
Slm kolay gelsin. Orta vade dediğiniz kaç zaman oluyor. Biz bir netas aldık uzun vade diye 3 yıl oldu elimizde kaldı. Şimdi bundan ötürü sizin orta vade algınızı merak ettim.
Hocam tÅŸk. ederim bilgiler çok iyi geldi, saygılar…
(116.000-116.200 aralığını görürse) peşinden gitmemek lazım. Endeksin aşağı yönlü hareketi zaman zaman hızlanabilir. Orta vade için baktığımızda da hem küresel borsaları hem de bizim borsanın önceki zirvelerini geçebileceğini zannetmiyorum. TRENİ KAÇIRDIK ???
CÃœmleyi niçin eksik yazıyorsun? Ayıp deÄŸil mi? “AÇILIÅžTA” kelimesini cümlenin başından niçin kaldırdın? eÄŸer açılışta 116.000-116.200 aralığından mala girmiÅŸ olsan 115 bine düşüş sırasında zaten zararına satacaktın. Davranışsal finans ilmindeki “false consensus” konusunu öğren ve borsada iÅŸlem yapma. “Treni kaçırdık” diyen biri asla borsada para kazanamaz.
YaÅŸar bey merhaba,
Ben 1 yıldan fazladır Bağfaş hissesi taşıyorum. Endeksin çok altında kaldı getiri olarak. Gübre kağıtlarında birproblem mi var acaba, bu kadar bekleyerek hata mı yapıyorum. Yardımcı olursanız çok sevinirim.