Borsa son dört aydır düşüşte… En son borsa hakkında yazdığım yazıda, 101 bin civarındaydık ve bu seviyenin aÅŸağı kırılması durumunda paniÄŸin artabileceÄŸini, iÅŸte bu aÅŸamada, yatırımcıların nasıl davranacaklarını önceden belirlemeleri gerektiÄŸini vurgulamıştım. Önemli destekler aÅŸağı kırıldığında genellikle sinir uçlarına dokunur ve birçok kiÅŸi de dip seviyelerde satmış olur. Fiyatlar o kadar hızlı bir aÅŸağı hareket yapar ki; kademeler bir anda boÅŸalabilir. Bu tür durumlar genellikle hiç kimsenin alım yapmaya cesaret edemeyeceÄŸi yerlerdir ama borsacıların “herkes satarken sen al” sözü böyle zamanlarda geçerlidir.
9 Mayıs günü BIST-100 endeksi 97.849 seviyesini gördü ve aynı gün 100.780 seviyesinden kapanarak, 100 binin altında serbest düşüş yapıp, seans içinde V dönüşü yaptı. Önceki yazımda, genellikle panik satışların ardından V tipi dönüşler olduğunu da vurgulamıştım. Bu dönüş sonrasında endeks geçen pazartesi en yüksek 103.763 seviyesini gördükten sonra, bir ara 100.650 civarına gerilese de, 100 binin üzerinde kalmayı başararak, dün 101.869 seviyesinden kapandı.
Borsa hakkında soru soranlar genellikle hep yanlış soruyu soruyorlar.
“Hocam borsa ne zaman yükselir?”
“Borsa yükselmeye baÅŸlarsa nereye kadar gider? Nerede satayım?”
“Hocam buralardan alım yapılır mı?”
“Hocam alım için bekliyorum, endeks kaça gelince almaya baÅŸlayayım?”
Bu soruların tamamında, beynimiz aslında hiç kimsenin bilemeyeceÄŸi veya bilse bile tesadüfi olacağı soruların cevaplarını öğrenmeye çalışıyor. Sadece böyle rahat edebilecek. Åžimdi ben size desem ki, “bu seviyelerden alın, endeks 107 bine gelince satın”. İzleyen soru; “Ne alalım?” olacaktır. Haydi endekse yakın hareket eden bir kağıt ismi verdim diyelim. Sonra da yatırımcı alım yapmış olsun. Endeks 107 bine gitse ama biraz daha prim yaparak 109 bini görse, bu yatırımcıyı memnun etmek mümkün deÄŸildir. Çünkü 107 binde satmış ve 109 bine gidiÅŸi izlemiÅŸtir. Beyin sadece ve sadece en tepede satarsa mutlu olabiliyor. AÅŸağıdaki ÅŸekle bakınız…
Yatırımcı 5.20’den alım yapıyor. Hisse 5.50’ye kadar yükselirken, sürekli mutlu oluyor. Ama 5.50’den 5.35’e düştüğünde üzülüyor, halbuki hisse yükselirken 5.35 seviyesine gelindiÄŸinde mutluydu, ama ÅŸimdi üzgün. Ä°ÅŸte bu yüzden borsadaki yatırımlarında hep mutlu olmak isteyen biri için, bir hisseyi aldığında sürekli yükselmesi ve o sattıktan sonra da düşmesi gerekiyor.
EÄŸer yatırımcı 5.50’den satsa ve hisse 5.60’a gitse yine mutsuz oluyor. Hepiniz beni, veya baÅŸkalarını okurken, içgüdüsel olarak şöyle bir durum yaşıyorsunuz; “öyle bir ÅŸey söylesin ki ben alayım, aldıktan sonra yükseliÅŸ baÅŸlasın, sonra da Onun sat dediÄŸi yerde sattığım zaman, hisse düşmeye baÅŸlasın.”
5.50’den 5.35’e düşüş olduÄŸunda KEÅžKE demeyen yoktur… “KEÅžKE 5.50’de satsaydım”. Bu KEÅžKE’ler sizlere çok zarar veriyor.
Bana ne alayım diye soran birine ne alırsan al diyorum. “Åžunu al” desem “neden” diye soracak. Alım yapsa “nerde satayım?” diyecek. “Åžu fiyatta sat” desen ve sattırdığın fiyatın üzerine çıksa, sana bir ÅŸey söylemeyecek ama içinden içinden “bana erken sattırdı, bundan sonra sat dediÄŸi yerde hemen satmayayım” diyecek.
Borsada kazanmak için öncelikle beynimizin bizi sürüklediÄŸi bu ortamdan çıkın. Siz arsaya yatırım yapıp da kaybeden adam gördünüz mü? Genellikle asla kaybetmezler, çünkü her gün önlerindeki ekranlarda arsa fiyatlarını izlemezler. EÄŸer arsa fiyatlarının dakikalık deÄŸiÅŸimlerini izliyor olsalardı en az %90’ı para kazanamazdı. Çünkü arsanın ileride deÄŸerleneceÄŸini bilse bile satıp, alttan alttan almaya çalışır ve ipin ucunu kaçırdığında da, arkasından bakardı. Bu yüzden büyüyecek olan ÅŸirketleri bulup, hazır borsa düşmüşken bütün paranızla deÄŸil, her ay yaptığınız tasarruflarla toplayın. Göreceksiniz ki, bir hisseyi her ay elinizde biriktirdiÄŸiniz tasarrufla toplamaya baÅŸladığınızda, hissenin fiyatının yükselmesini istemeyeceksiniz. Ä°ÅŸte o zaman gerçek yatırımcı olmuÅŸsunuz demektir.
Endeks ne mi olur? Bilmiyorum. Pek merak da etmiyorum. Ama seçime kadar olan dönemde, yükseliÅŸlerin cılız kalmasını, düşüşlerin de aniden oluÅŸmasını bekliyorum. Borsa için her gün ve her yer alım yeridir. Yeter ki kısa vadede kâr etmek için bir pozisyon açtığınızda, nerede kârı cebinize koyacağınıza ve nereye düşerse ne kadar zarara katlanacağınıza önceden karar verip, uygulayabilin. Mart bilançolarının çok büyük bir kısmı geldi. Ä°lk vakit ayarladığımda bir webinar yapacağım. SaÄŸlıcakla kalın, paranız saÄŸlığınızı bozmasın…
Borsa ile ilgilenenler: “Bu yazıyı çerçeveletip hergün görecekleri bir duvara assınlar.”
Okuduğum bütün kitaplara bedel bir yazı hocam. kaleminize ve aklınıza sağlık.
TeÅŸekkür ederim…
Sayın hocam uzun zamandır döviz yorumu yapmıyorsunuz rica etsem kısa bir yorum yapabilirmisiniz tesk
Bu konuda aynı gün yayınladığım “DOların fiyatı” baÅŸlıklı yazımı okuyabilirsiniz…
Hocam ben buna benzer bir duruma kendimce “pozisyon açma hastalığı” diyorum.
bu yatırımdan ziyade beynimin ilkel kısımlarında kalan adrenalin talebini cevaplamak bazıları açısından.
dizginlemek için sık sık sizin youtube daki bir videonuzda bu kısmı anlattığınız yeri izlemek lazım.
ayrıca şu noktaki görüşünüzü de öğrenmek isterim,
kriptoparalar bir varlık artı ve evet ben de bir miktarını almış bulunuyorum.
ancak temel analize tam konu olamayacak ve gerçek manada temettü veremeyen bir “ico” veya “kriptoparaya ”
gerçek para yatırmak bu davranışın bir adım daha ötesi midir?
Günlük en az %5 üzeri voltalitesi olan bu piyasada insalara para kazanmak kadar bu dürtülerine cevap vermek için de mi girer?
saygılarımla
Hb
Dünyanın en büyük deÄŸerleme ustalarından olan Aswath Damodaran’da bu varlıkların deÄŸerlemesine iliÅŸkin olarak, bir yatırım aracı olamayacağını söylüyor. Åžu an için o cephede sadece adrenalin ve heyecan var. Bitcoin kendisi için belirlenen amacı ve fonksiyonunu yerine getirmiyor. Ä°nsanlar roller coeaster’a binmiÅŸ gibi heyecan yaşıyorlar ve bu durum çok çekici olabiliyor. Fakat, blockchain teknolojisi dünyada ciddi deÄŸiÅŸimlere neden olacak. Blockchain ile Bitcoin’i ayırmak ve hatta diÄŸer kripto paraları da kendi özelliklerine göre sınıflamak lazım. Üç beÅŸ yıl sonra bu kripto paralardan birkaçı çok deÄŸerlenecektir. Bunu belirlemek için ise oturup ciddi çalışma yapmak gerekiyor. Åžu an bu konuda bir çalışma yapmadığım ve zamanım olmadığı için yeterli bilgim yok.
Hocam,
Yıllardır sizi takip ediyorum, yazılarınızı, önerdiğiniz yazıları, özellikle Para Harekatı kitabınızı okudum. Bu konuda bir eğitim almadım. Buna rağmen piyasaları takip edebiliyorum. Okuduklarımı ve önerdiklerinizi de uygulamaya çalışıyorum . Size bu bilinci oluşturduğunuz teşekkür ederim. Yazdıklarınız doğru. Oluşturduğum portföyde Aselsan vardı, 9 TL civarında aldım hedef fiyatım 25 TL idi, 24 TL civarında sattım. Kısa bir süre sonra 45 TL olunca keşke dedim ama burada kazanç oranımı dikkate aldığımda bu keşke beni etkilemedi çünkü bunu önceden tespit etmek benim için imkansızdı. Hepimiz, hiç çalışmadan hazır bilgilerle yatırım araçlarından büyük para kazanmak istiyoruz ve bunun için ne karar vermek ne de sorumluluk almak istemiyoruz. Dünyada böyle bir sistem hiç bir alanda yok .
Hocam yorumlarınız o kadar isabetli ki gerçekten sizin tavsiyelerinizi yapabilsek. Ne varki sonuçta insan beyni önüne geçemiyoruz
Hocam iyi günler,
mevcut durumda türk Tl mevduat sahiplerinin duygu dinamiklerini nasıl buluyorsunuz?
her gün uyandığında eriyen birikimine dayanmak mı yoksa ne kur olursa olsun dolara geçmek mi?
Genlerimizden arınamayan hiperenflasyon korkusunu nasıl yeneceğiz.= yatırım yapmaktan geçtik elimizdekini pul olmadan korumaya çalışıyoruz.
saygılarımla,