Türkiye’nin tüm ekonomik sorunlarını ‘dolar bozdurun’ seviyesine indirdik. İlke olarak baktığınızda itirazım yok; hatta destekliyorum. Gerçi AB’ye kızıp dolar bozdurma tavsiyeleri, ayrı bir komedi. Utanmasalar avro alın diyenler çıkacak. Şimdi işin boş siyaseti, siyasetçilere bırakıp, gerçeklere bakalım.
Şimdi vatandaşa dolar bozdurması tavsiye ediliyor ama dolar mevduat hesaplarının da toplam rezerve katıldığından kimse bahsetmiyor. Gırtlağına kadar borca batmış bir ülkenin, yıllarca aşırı değerli TL ile nasıl üreticisinin batırıldığı da unutulmuş gözüküyor.
Pişman olmak burada bir işe yaramaz. Yıllarca sürdürülen bu ekonomik tavrın sonuçları var. Yurtdışından borçlanmanın daha cazip hale getirildiği ülkemde, reel sektörün nasıl dolar borçlusu hale getirildiğini biliyoruz.
İşin sloganını bırakıp gerçeklere dönelim. Kısa vade cari açık finansmanı dahil, 200 milyar dolar nakit paraya ihtiyacımız var. Bunun karşılığında da Merkez Bankası’nda 14 milyar dolarlık altın, 19 milyar dolarlık da net kullanılabilir rezerv bulunuyor. Ne yapacaksınız? TL ödemesi mi teklif edeceksiniz?
Hadi alt başlıklara gidelim. Kamunun kısa vadeli ödemesi yaklaşık 5 milyar dolar. 35 milyar dolar civarında da cari açık finansmanı 40 milyar dolar eder. Geriye kalan kısımda mali ve reel sektörüyle özel kesim borcunu ödemek için doları nereden temin edecek?
Elindeki dolarları bozdurduğunda, ödeme günü geldiğinde ihtiyacı olan doları verebilecek misiniz?
Üretim yapmaktan bahsediliyor. İmalatımız içinde ithal ağırlığı ara mal ve hammadde açısından yüzde 70’i aşmış vaziyette. Girdi maliyetlerin de dolar olduğunu biliyoruz. Geçtim satışı, üretmek için bu parayı nereden bulacağız?
Avro dolar paritesine baktığınızda neredeyse kafa kafaya gelen sepet kur, gelirlerimizin de dolar karşısında eridiğini gösteriyor. Bunun içinden nasıl çıkacağız?
Diyorsunuz ki yastık altını bozdurun. Bu para kimde? Çiftçide mi; esnafta mı; şirketlerde mi; işçi de mi, memurda mı; işsiz adamda mı? O zaman bu sefalet niye? Meydanlara ve televizyonların karşısına çıkıp hamaset yapacağınıza ben size bir adres vereyim.
Türkiye’nin 30 dolar milyarderi var. Birçoğunun da vergi rekortmenleri listesinin ilk 100 sırasında olmaması ilginç. Bunları toplayıp, konuştunuz mu?
Çünkü Forbes Dergisi’nin listesine göre bu isimlerin toplam servetleri 45,4 milyar dolar. Hedef göstermek için söylemiyorum. Şimdi bunu da yanlış anlarsınız. Konuştunuz mu; diyorum.
İhaleleri TL’ye çevireceklermiş. Bugüne kadar niye yapmadınız? Bunu hatırlattığımızda, iş bilmeyen bizdik ya; ekonomiyi zehir gibi biliyordunuz ya; ‘niye şimdi’ derler adama? Siz süt tenceresi devrilmiş, içindeki vitamini anlatıyorsunuz.
Hamaseti, herkesin altına imza atacağı sözler söylemeyi bırakın. O tencereyi siz devirdiniz. Önce bunu kabul edin; sonra da yaptığınız hatayı düzeltmek için kafa yorun.
İnsanların elindeki üç kuruşu da banker cehenneminin mezesi yapmayın. Onlar bozdursun ki, birileri de riskini satıp kaçabilsin değil mi? Bu hamaset pişmanlıktan mı, çaresizlikten mi bilemiyorum ama boş konuşmayın; çözüm üretin.