Kısa dönemde büyüme performansı büyümeyi çeken etkenler açısından çözümlenir. Zira kısa dönemde ekonomi belirli çekiciler tarafından çekilerek büyütülür. Uzun dönemde ise büyümenin çekicilerinden çok iticileri öne çıkar.
Büyümenin kısa dönemli çekicileri toplam harcamalar yani toplam taleptir. İç talep (özel ve kamu harcamaları) ve dış talep (net ihracat) bu işlevi yerine getirir. Uzun dönamli iticiler ise teknoloji, üretim faktörleri stoku vb gibi değişkenlerdir.
*Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â *Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â *
Son büyüme rakkamları açısından yapılacak değerlendirmeler kısa dönemli olmak zorunda. Yani büyümenin çekicileri açısından bir değerlendirme yapmak gerekir. Büyümenin çekicileri konusunda akıl karıştırıcı bir durum yok. Bu sayısal verilere dayalı bir mesele.
Sayılar son dönemlerde Türkiye ekonomisinde büyümeyi dış talebin (net ihracat) sürüklediğini gösteriyor. Bir de sürükleyemeyen etkenler var. Özel kesimin tüketim ve yatırım harcamaları da bu grupta yer alıyor. Bu iki talep kaleminin yılın başından bu yana ekonomiyi büyüten değil küçülten etki yarattığıı görülüyor.
Aslında bu Türkiye ekonomisinin alışık olduğu bir durum değil. Hatta biraz da genel karakterine ters bir durum da sayılabilir. Uzun süre koruyucu duvarlar arkasında, içe dönük  büyüme stratejisi ile yönlendirilen ekonomide iç pazara dayalı, iç talebe yaslanan bir tarihsel yapı oluşmuş. Sonradan köprülerin altından çok su akmış ama bu yapının bütünüyle değiştiğini söylemek zor. Türkiye ekonomisi hala iç pazarı görece büyük, iç talep tarafından çekilerek büyüyen bir ekonomi karakterine sahip.
Kısacası, Türkiye ekonomisinde büyümenin esas çekicisi iç talep. Büyümenin dış talep tarafından çekiliyor olması alışık olunan bir durum değil. Bunu tarihsel bir olgu olarak kabul etmek gerekir. Bu durumda Türkiye ekonomisinde büyümenin esas çekicisi olan iç talebin 2012 yılında kendisinden bekleneni yapmadığı söylenebilir. Buna karşılık, dış talep de kendisinden pek beklenmeyen bir işlevi yüklenmiş, ekonomiyi çekip götürüyormüş gibi görünüyor.
Yazının devamı için TIKLAYINIZ.