Bakan Mehmet ÅžimÅŸek’in açıkladığı 2011 bütçesinin dokuz aylık gerçekleÅŸmesi ve yılsonu beklentisi ile 2012 bütçe tahminleri, kamu harcama ve Bütçe disiplininin sürmekte olduÄŸunu, bazı sosyal harcamaların geliÅŸtiÄŸini olumlu bir sonuç olarak ortaya koyuyor. Buna karşılık Bakan ÅžimÅŸek’in de belirttiÄŸi gibi bütçe vergi gelirleri ağırlıklı olarak gelir oluÅŸumlu vergi gelirlerinden deÄŸil, dolaylı vergilerden oluÅŸuyor. Bize göre bu da bir yandan vergide adaleti bozarken, bir yandan da vatandaÅŸlar arasındaki gelir adaletsizliÄŸini artırıyor.
Maliye Bakanı Mehmet ÅžimÅŸek’in dün açıkladığı 2011 bütçesi ilk dokuz aylık gerçekleÅŸmesi ve yılsonu beklenti tahminleri de, 2012 yılı bütçe tasarısının temel büyüklükleri de dünya yangın içersindeyken bizim mali disiplini ve bütçe disiplinini sürdürmeye kararlı olduÄŸumuzu, son yıllardaki disiplini sürdürmekte olduÄŸumuzu gösteriyor. Bütçede Kamu harcamalarında bir disiplini saÄŸlamış durumdayız. Bunlar Bütçenin iyi yanları.
Ama bir de konunun kötü yanı var. O da bütçe gelirlerini meydana getiren vergi yapısı. 277 milyar liralık vergi gelirleri içersinde 185milyar 900 milyonluk bölümü dolaylı vergiler oluÅŸturuyor. Demek ki ÅŸu an toplam vergi gelirlerinden yüzde 67’sinin dolaylı vergilerden alınması düşünülüyor. Yani asgari ücretliyle en büyük gelir elde edenler 100 liralık vergi gelirinin yüzde 67’sinde aldıkları mal ve hizmetlerde vergi gelirlerine aynı oranda katkıda bulunacaklar. Bu da doÄŸal olarak gelir adaletsizliÄŸini artıran, aradaki uçumumu büyüten bir sonuç vermeye devam edecek.
DiÄŸer iki vergi kaleminden gelir vergisi 277 milyarlık vergi gelirlerinin 53.9 milyar liralık bölümüyle yüzde 15.8’ini oluÅŸtururken Kurumlar vergisinden 2012 yılında beklenen toplam gelir beklentisi 33.4 milyar dolar hesaplanırken, bunun toplam gelir içindeki payı yüzde 9.8’de kalıyor.
Maliye Bakanı Mehmet ÅžimÅŸek, Avrupa’da da harcama aÅŸamasında vergileme eÄŸiliminin arttığını belirtmenin yanı sıra, dolaylı vergi yükünün yüksekliÄŸinden tedirginliÄŸini dile getirmekten de geri durmuyor. ÅžimÅŸek, “Bizim esas amacımız gelir oluÅŸurken vergi almak” dedikten sonra, bu yönde yaptıkları çalışmalar arasında, “Åžehir rantlarının vergilendirilmesi ve benzeri projelerin yer aldığını” açıklıyor.
Buna karşılık ÅžimÅŸek, geçen yıl olduÄŸu gibi bu yıl bütçe takvimin de, !vergi artışı olmayacak” cümlesini kullanmak yerine kapıyı açık bıraktıklarını belirten, “Kamu olarak birçok düzenleme yapıyoruz, birçok çalışmamız var. Bütün bunların borçlanma ile karşılanması doÄŸru olmayabilir. Bazılarını vergi ile düzenlemek daha uygun olursa buna bakarız. Dolayısıyla bu kapıyı açık bırakmak istiyorum” cümlesini kullandı.
Mehmet ÅžimÅŸek, bütçenin mali disiplini sürdürme hedefiyle tasarrufları artırma, istikrarlı büyüme, istihdam ve eÄŸitimi destekleyen harcamalar içeren bir amaçla hazırlandığını açıkladı. Kalkınma Bakanlığı, Hazine ve Maliye temsilcilerinden Maliye bakanlıklarında harcama öncelikleri ve verimlilik amaçlı bir kurul oluÅŸturulacağını söyledi. Gelecek yıl bütçesinde sosyal harcamaların artacağını belirterek, SGK’ya yapılacak transfer, aile hekimliÄŸine, hayvancılığa ve bitkisel üretime aktarılacak desteklerin miktarlarını açıkladı. Ayrıca, özürlü eÄŸitimi ve evde bakımı için bütçeden ayrılan miktarlar konusunda da bilgi verdi.
Bakan ÅžimÅŸek’in açıkladığı bütçe büyüklükleri 340 milyar 900 milyon lira gider, 50 milyar lira faiz gideri, 277 milyar 700 milyonu vergi geliri olmak üzere 329 milyar 800 milyon gelir, 21 milyar 100 milyon açık ve 29 milyar 200 milyon vergi dışı fazla öngörüsünü içeriyor.
Bize göre, 2011 yılı bütçesi dokuz aylık sonuçları da yılsonu beklentileri de, 2012 yılı bütçesi de büyüklük tahminleri de disiplinli yapısını koruyor. Harcamalarda disiplin sürüyor. Bu olumlu yanlarına karşın Bakan ÅžimÅŸek’in de altını çizdiÄŸi gibi vergi gelirleri açısından gelir oluÅŸumu ağırlıklı deÄŸil dolaylı vergiler ağırlıklı, vergi adaletini ve gelir dağılımını bozucu bir karakter taşıyor.