Bu haftaya baÅŸlarken, yoÄŸun bir gündem olduÄŸunu görüyoruz. ÇarÅŸamba akÅŸamı saat 21:00’de ABD Merkez Bankası FED’in faiz kararı açıklanacak ve ardından BaÅŸkan Janet Yellen basın toplantısı yapacak.
Bu toplantıda faiz artırımı beklenmiyor. Parasal geniÅŸlemenin daraltılmaya baÅŸlanması konusu birinci baÅŸlık olacaktır. Ama parasal daralma baÅŸladığında aylık 10 milyar dolarla baÅŸlanacak ve ekonominin durumuna göre bu miktar 50 milyar dolara kadar artırılabilecek. Bunu Yellen’in daha önceki konuÅŸmalarından çıkarıyoruz. ABD’li uzmanlar aylık 10 milyar doların sinek ısırığı olduÄŸunu belirtiyorlar. Evet ÅŸu an piyasaları çok fazla etkileyecek bir konu deÄŸil ama, özellikle 2018’de etkisi daha net görülecektir. Zaten konu sadece paranın geri çekilmesi deÄŸil, aynı zamanda faiz artışlarının da bunu takip edecek olmasıdır. Aslında sorulması gereken en önemli soru “gerçekten ABD ekonomisi büyüme rayına girdi mi?” sorusudur. Son birkaç aydır ABD verileri beklentilerden kötü geliyor ve veriler kötü geldikçe de “nasıl olsa faiz artırımı ertelenir” beklentisiyle ABD borsaları rekorlar kırıyor. Ä°ÅŸte bu noktada bence FED’in de kafası karışık ve verileri görmek istiyorlar. Ekonomideki duraksama geçici mi yoksa, daha önceki toparlanma mı geçiciydi? 2018’deki faiz kararlarını ve parasal daralmayı belirleyecek en önemli etken bu konu olacaktır. Biliyorsunuz kasırgalar da ekonomiyi vurdu ve veriler bir süre daha beklentilerin altında kalabilir, fakat piyasalar fiyatlamayı yaparken kasırga etkisini göz önüne alıyorlar.
Dünya Para bolluğu İçindeyken Enflasyon Neden Artmıyor?
Bu soru en çok karşılaÅŸtığımız soru ve sadece biz deÄŸil, birçok ekonomist ve Merkez Bankası BaÅŸkanı bunu soruyor. BildiÄŸiniz üzere davranışsal finans ve davranışsal ekonomi son 10-20 yılda çok geliÅŸti. Ekonomideki ÅŸoklar ve 2008-2009 benzeri krizler insanlarda ciddi korkular yarattı. Paralar basılmış olsa da, tüketiciye veya üreticiye kredi olarak gitmiyor. ABD’ye giden biri bankadan kredi çekmeye kalktığında, kredi koÅŸullarının ne kadar sıkılaÅŸtırıldığını çok rahat görüyor. Yani kriz hem kredi talebini hem de kredi arzını çok ciddi biçimde ve uzun vadede etkiliyor. Son krizde ABD hanehalkı aşırı borçlu bir ÅŸekilde bu krize yakalanmıştı. Daha doÄŸrusu fütursuzca dağıtılan krediler ve “konut fiyatları artıyor bir daha alamam” psikolojisiyle ödeme güçlerinin çok üzerinde fütursuzca kredi alanlar ve buna göz yuman otoriteler nedeniyle bu kriz patlamıştı. Åžu an ise ABD’deki  kredi verileri  halkın hala borçlanma konusunda çok muhafazakar davrandığını gösteriyor. Dolayısıyla basılan paralar finansal sisteme yarıyor. EÄŸer enflasyon hesaplamalarının içinde hisse senetleri, bono, tahvil fiyatları olsaydı, ÅŸu an enflasyon bu halde olur muydu? Neye talep artıyorsa onun fiyatı artar. Basılmış olan paralar hisse senetlerine akarken önemli bir kısmı da baÅŸka ülkelerde getiri arıyor ve  şu sıralar geliÅŸmekte olan ülkelere doÄŸru akıyor ve biz de bundan faydalanıyoruz. ABD veya Avrupa’da enflasyonun hareketlenmesi için, basılmış olan paraların harcamaya veya yatırıma dönüşmesi lazım.
Bildiğim bir şey varsa o da şudur; enflasyon yukarı yönlü ivmelenme yaptığında ve gerçekten de harcamalar reel biçimde artmaya başladığında parasal daralmayı ve faiz artışlarını hızlandırmak gerekecektir. Bunun zamanlamasını kestirmek ise kolay değil. Şu an için dünyadaki finansal piyasalar bu para bolluğu ile mutlu olmaya devam edeceklerdir.
Pazar Günü Almanya Seçimleri Var
Önümüzdeki pazar Almanya’da genel seçimler var. Küresel piyasalar üzerinde bir etki yapması beklenmiyor ama gerginleÅŸen Türkiye-Almanya iliÅŸkileri bu seçimlerden sonra bir miktar rahatlayabilir. Åžu ana kadar yapılan anketler Merkel’in önde olduÄŸunu gösteriyor (%37) ama Schulz (%22) ile bir koalisyon olasılığı yüksek görünüyor.
DiÄŸer Konular
Ä°ngiltere BaÅŸbakanı Theresa May cuma günü Brexit konusunda konuÅŸacak. Bunun piyasalar üzerinde belirgin bir etki yaratması beklenmiyor. Avrupa bölgesi PMI verileri Cuma günü açıklanacak. Halihazırda AB’de büyüme iyi gidiyor ve büyümenin öncü göstergesi olan PMI verilerindeki ivme Euro-dolar paritesi açısından önemli olacaktır. Japonya Merkez Bankası kararı perÅŸembe günü toplanacak olup, faizlerde bir deÄŸiÅŸiklik yapmaları beklenmiyor.
Türkiye için bu haftaki önemli veri olarak perşembe günü Eylül ayı tüketici güven endeksi açıklanacak. Her ne kadar büyüme ve üretim verileri çok olumlu olsa da, tüketici güven endeksi aynı ivmeyi ve pozitif gelişmeleri göstermedi. İç talep zaten son büyüme verileri içinde zayıf kalmıştı. Bu aşamada dış talep büyümeye daha fazla katkı yaptı. İçeride, insanların ileriye dönük olarak belirsizlik içinde olduklarını etrafımızdan da görebiliyoruz. Para harcamak ve kredi kullanmak konusunda temkinli davranıyorlar. Bankalardaki döviz hesaplarının sürekli artıyor olması aslında bunun en bariz göstergesidir. Her ne kadar makro veriler olumlu açıklanıyor olsa da, halkın nabzının iyi tutulduğunu zannetmiyorum ve halk adeta bir kriz beklentisi içinde döviz biriktiriyor. BU gidişat basit ve önemsiz gibi görünse de, bence çok önemli olup, ekonomi yönetimi bu konuya eğilmeli. Bir şeyler yanlış gidiyor.
BildiÄŸiniz üzere Commerzbank bir rapor yayınlayarak açıklanan büyüm verilerine adeta hiç güvenmediÄŸini belirtti. Bunu Türkiye üzerine oyun oynamaya çalışan yabancıların bir faaliyeti olarak görebilirsiniz fakat eÄŸer verilerinizle dalga geçilmeye baÅŸlanmışsa, veri güvenilirliÄŸini artırmak adına ne gerekiyorsa yapmalısınız. TUIK bu konuda çok yavaÅŸ kalıyor. Birçok ekonomistin üzerinde önemle durduÄŸu  alt veri gruplarını açıklamalı ve sorulara da cevap vermeli. Yöntem deÄŸiÅŸti ve son 6 yılda ortalama yüzde 6’nın üzerinde büyümüşüz! Åžu an çok da önemli deÄŸil gibi görünen bu konu, yarın bir gün ABD’de faizler artmaya baÅŸladığında ve buraya getiri için gelen para çıkmaya baÅŸladığında çok çok ciddi sorun olacaktır. Bunu bir kenara yazmak lazım.
BORSA
Cuma günü ABD endeksleri önemli yükselişler yaptılar. Bu sabah bu nedenle genel olarak borsalarda yukarı yönlü bir eğilim var. Fakat BIST güne düşüşle başladı. Bu cephede sıkıntı nedir bilmiyorum? Aşağdaıkji grafikte ilk bar BIST-100 endeksine ait olup, %0.04 aşağıda bulunurken, diğer borsaların cuma ve bugünkü getirileri var.
Endeks bu yazının yazıldığı saat itibariyle 107.700 civarında bulunuyor. Daha önceki yazılarımda vurguladığım üzere, 8 haftadır yatay bir kanal oluşturdu ve bu kanal 106 bin ile 110.250 arası olup, yaklaşık 4 bin puanlık bir hareket alanı oluşturuyor. Bu kanal arasındaki endeks hareketlerine çok fazla anlam yüklemiyorum. Kanalın içinde hareket ettiği sürece sorun yok. Kanalı aşağı mı yoksa yukarı mı kıracak sorusunun cevabını vermeye çalışayım. Şu an için kısa vadede, yani hafta sonuna kadar, beklenmedik olumsuz veya olumlu bir haber gelmediği sürece endeksin kanal içinde hareket etmesini bekliyorum. Yani kanalın dışına çıkılması önemli bir haberle olabilir, normal şartlarda endeks 106 bin ile 110 bin arasında hareket etmelidir. Teknik göstergeler, endeksin 106-107 bin civarında  bir destek oluşturup ardından yukarı yönlü bir hareket içine girmesi olasılığını yüksek gösteriyor. Çünkü talep göstergeleri aşırı arz bölgesi civarında bulunuyor ve bu tür durumlarda yukarı yönlü ani yükselişler olabilir. Belki de 106 bin aşağıya kırılıyor gibi bir durum sonrasında (ayı tuzağı) yukarı hareket görebiliriz. Fakat önemli olan konu bu tür bir yükseliş hareketi değil, bu tür bir tepkinin sürekli olup olmayacağıdır. Eğer endeks yine 110 bine yaklaşıp zayıflar ve aşağı dönerse, bu durumda destekler daha kolay kırılacaktır. Fakat çok beklenmedik bir şey olmadığı sürece (örneğin FED faiz artırırsa endeks 106 bini aşağı kırar ama bu tür bir karar beklenmiyor) endeksin bu hafta içinde 106 bin ile 110 bin arasında kalacağını söyleyebiliriz. Bunun dışında ani bir gelişme olması durumunda ayrıca yorum geçerim.
DOLAR
Dolar 3.4750 desteÄŸini aÅŸağı kırdıktan sonra 3.40’ın altını da görmüştü ama 3.40 altından alımlar geldi. Önceki yorumlarımda da 3.40’ın altına sarkma olursa 3.37 seviyelerine kadar gerileyebileceÄŸini ama bu tür bir durumda alımların gelebileceÄŸini vurgulamıştım. Bugün 3.46 seviyesinde bulunuyor. daha önceki yazımda yeni bir yükselen trendin baÅŸlayabilmesi için grafik üzerinde çizilen aÅŸağı yönlü trendin yukarı kırılması gerektiÄŸini belirtmiÅŸtim. Åžu an için henüz erken. Bu aÅŸamada 3.4750 direnci var ve bu direnç yukarı kırılırsa dolar yeniden 3.4750-3.59 kanalına girmiÅŸ olacaktır. Son teknik veriler (TKE göstergesi) talebin güçlenmeye baÅŸladığını gösteriyor. Bu aÅŸamada 3.40’ın altını en azından bu hafta içinde beklemiyorum ve hatta 3.4250 seviyesi bu haftanın önemli desteÄŸi olacaktır. 3.4770 seviyesi aşıldığında en az 3-4 kuruÅŸluk bir yukarı hareket ivmesi görebiliriz.
ALTIN
Onz altın 1350 seviyesinin üzerini gördükten sonra gerileyerek 1326 seviyesindeki desteÄŸini aÅŸağı kırdı. tahminen 1300 dolar civarında destek bulacaktır. Altının gerilemesi, DXY endeksindeki yükseliÅŸle birlikte oldu. K. Kore’nin son füze denemesinde 1325’in üzerine gitti ama daha sonra yeniden geriledi.  Bu aÅŸamada teknik göstergeler gerilemenin bir süre daha devam edeceÄŸini gösteriyor. Altın 1295 doların altına düşerse long pozisyon açılabilir. Gram altın ise 145 Tl civarında destek yapacaktır. Orta ve uzun vadede portföylerin %15-20’sinin altında tutulmasını öneriyorum. BildiÄŸiniz üzere, Mehmet ÅžimÅŸek’in yaptığı açıklamalara göre,  hazine Altın tahvili çıkaracak. Bunlardan da alınabilir. Tahvilin bir faizi olacak ve örneÄŸin 100 gr altınınız bir yıl sonra 101 gram olacak (ben bunu attım faizi görünce gerçek hesaplamayı yapabiliriz) Fakat, faiz almak istemeyenler ise Altın kira sertifikalarını düşünebilirler.
Sonuç olarak piyasalarda bu hafta eğer çok beklenmedik bir olay olmazsa, genel bir denge içinde hareket olmasını bekleyebiliriz. Hepinize bol kazançlı bir gün olmasını dilerim..
REKLAM: Gelecek bilanço dönemlerinde öne çıkacak şirketler hangileri olabilir? Teknik ve temel veriler bunları sinyal veriyor mu? Güncel Teknik ve Temel analiz eğitimizde bu sorulara cevap vereceğiz.
Teşekkurler sevgili hocam tüpras icin gonder yapmistim ama gelmedi.
Hocam ,
pazartesi düşüş ani oldu, 1 hafta içinde 106000 desteÄŸini ufak ufak görseydi anlamlı olurdu sanırım.Şöyle yorum yapsam doÄŸru olurmu.Yerli yatırımcı aslında borsadan çıkma konusunda daha eÄŸilimli, belkide çok yükseldi artık düşmeli diye düşünüyor.Bu eÄŸilim doÄŸruysa bu bize daha panik satışlar getirmezmi hocam…..