20.12.2010
(Bu yazı dizisinin anlamlı bir fayda yaratması için lütfen aşağıda verilen arşivden daha önceki yazıları da okuyunuz)
Bir özetleme yapacak olursak, borsa arabası sağı solu belli olmayan, bazen gaza bastığınızda fren yapan, direksiyonu sola çevirdiğinizde sağa giden, aynaya baktığınızda farklı yerleri gösteren abuk bir arabaydı ve BEYİN bu arabayı kullanmayı öğrenmek için inanılmaz enerji sarfederken, bilinçaltına çok kötü mesajları da kaydederken, zaten kendisinden kaynaklanan zaaflar nedeniyle sürekli olareak yatırımcıların yanlış karralar almasına neden oluyordu. Üstelik bir de amigdala vardı ki, ne yapsanız yeri ve zamanı geldiğinde sizin alış satış kararlarınızı otomatiğe bağlıyordu. Bu da sadece vücuttaki kimyasal değişimi ve paniği durdurmak adına oluyordu.
Tüm bunları bertaraf etmek için YÖNTEM, VADE ve GETÄ°RÄ°’den oluÅŸan üç ayaklı yaklaşım olmadan borsada para kazanılmasının zor olacağını hatta mümkün olmayacağını söylemeye çalıştık. Yenilmesi gereken düşman borsa deÄŸil, beyninizdi. Borsada kazanca açılan kapı, istikrarlı bir yöntem geliÅŸtirmekle olabilirdi. Aksi halde beyin sürekli devreye girip herÅŸeyi alt üst ediyordu. Amigdalayı devereden çıkarmak gerekliliÄŸini defalarca vurguladık.
“Borsada alırken iyiyim ama satmayı beceremiyorum” ÅŸikayeti herkesin ortak ÅŸikayetiydi. Çünkü siz isteseniz de istemeseniz de beyin dip ve tepeleri arıyor ve bundan sapma olunca da, otomatik pilot bir noktadan sonra devreye giriyordu.
Öyle bir yöntem uygulamalıyız ki bu yöntem asla dip ve tepeyi aramamalı. Belirli bir vadede, belirli bir getiriye ulaÅŸma hedefinin olasılığı yüksek olan bir yöntem olmalı. Yöntem bize ne zaman alacağımızı söylemeli ve biz vade ve getiriyi belirlemeliyiz ama, vade ve getiri konusunda YÖNTEM’in de söyleyecek sözü oluyor. Yani bazı yöntemler uzun vadeli bir yatırım stratejisi gerektirirken, diÄŸerleri de daha kısa vadede daha düşük getirileri saÄŸlayabiliyor.
Yöntem (Strateji) seçilirken yapılan bir büyük hata daha var. dam hergün borsayı izleyip çok uzun vadede sonuç verecek bir yöntemi uygulamaya kalkıyor. Dolayısıyla, yöntemden sapmalar çok ciddi bir hal alıyor ve ardından yöntemden vazgeçiliyor. Dünyada kazandıran bir tane yöntem yok ki.ç Binlerce strateji ve yöntem oluşturabiliriz. Zor olan şey kazandıran yöntemi bulmak değil, basit bir şekilde formüle eidlmiş bir yöntemi bile uygulamaktan aciz olmaktır. Bunun en temel sebebi de, borsada kısa vadede para kazanma heyecanı ile Yöntemin vadesinin çakışmamasıdır.
Bir yatırımcıya 2 yıl içinde yüzde 100-150 getiri saÄŸlayabilecek bir kağıdı önerdiÄŸinizde, en fazla bir hafta sonra “bu kağıt niye gitmiyor” sorusunu sormaya baÅŸlamasıdır. Çünkü 1-2 yılda yüzde 100-150 getiri saÄŸlayacaksa, yavaÅŸ yavaÅŸ artışa baÅŸlamalı ve bunus ürekli olarak devam ettirmelidir. Halbuki borsada kağıtlar 6 ay yatıp bir ayda yüzde 100 getiri saÄŸlyabilmektedirler. Getirisiz geçen her gün, o getiriye inancın kaybolmasına neden olarak, yöntemin durdurulmasına neden olur. Bu noktada SABIR çok önemli olabileceÄŸi gibi, yanlış insanın yanlış yöntemi uyguluyor olması da ciddi bir problem yaratıyor olabilir.
Yani sözün kısası ÅŸu ki, her gün borsada iÅŸlem yapıp para kazanmayı amaç edinen birineTEMEL ANALÄ°Z yöntemlerinden bahsetmeniz anlamsızdır. Çünkü zaten sabredemeyecektir. O’na teknik analizle hızlı bir ÅŸekilde alım satım yapabileceÄŸi strateji vermelisiniz. Amigdalayı yenmenin yolu; Alış, satış hedefleri verip fiyatlar belirlenen seviyelere geldiÄŸi anda, “BUNDAN SONRA YÃœKSELÄ°R MÄ°, DÜŞER MÄ°?” sorusunu sordurmadan direkt olarak iÅŸlemi yaptıracak yolu bulmalısınız. Yani STOP-LOSS seviyesine gelmiÅŸ bir kağıt hakkında yeni soru sormamalıdır.
Bu anlamda STOP-LOSS dediÄŸimiz ÅŸey amigdalanın devreye girmesini önleyen en önemli mekanizmadır. Amigdalayı harekete geçiren ÅŸey, zararların artık normal aklımız (frontal korteks) tarafından kabullenilemeyecek seviyeye gelmesidir. Halbuki STOP-LOSS seviyesini daha alım yaparken belirledÄŸinizde bilinçaltına direkt olarak mesaj gönderirsiniz ve o zararı kabulleneceÄŸinizi bildirirsiniz. Bu nedenle endiÅŸe ve panik ortaya çıkmaz. kağıt STOP-LOSS seviyesine düştüğü anda, “Daha düşermi yoksa yukarı döner mi?” sorusunu sormadan direkt olarak satış yapıp o zararı yazmalısınız. Çünkü borsada yüzde 100 her harekette kazandıran bir yöntem yoktur. Ama yöntemi olan ÅŸahıs bilir ki, bu yöntem yüzde 70-75 kazandırmaktadır ve kendisi yüzde 25-30’luk dilime toslamıştır ve olaÄŸan bir durumdur ve borsanın doÄŸasıdır.
Peki hocam YÖNTEM YÖNTEM diyorsun nedir bu yöntem?
Herkes kendien göre yöntem geliÅŸtirebilir. Fakat, ben size çok basit ama çok etkili bir yöntemi anlatacağım. Bu yöntemi uygularken sisteme ve stratejiye harfiyen uyulursa yıllık bazda yüzde 100 getiri saÄŸlama olasılığınız yüzde 80’in üzerindedir. Ama bütün parayı tek bir yönteme baÄŸlamak yerine, portföyü en azından ikiye bölerek, uzun vadeli ve kısa vadeli olarak ayırıp, uzun vadeli kağıtları yatırım kağıtları (yani bir ÅŸirketin gerçek ortağı olma mantığıyla) düşünmeli, ama borsada heyecan yaÅŸamak için de kalan kısmıyla, daha sık alım satım yapacağınız teknik ağırlıklı bir yöntem belirlemektir.
Sıradan bir yatırımcının kendi başına teknik yöntem belirleme süreci de çok zordur. Yine beyin devreye girer ve KÜÇÜK SAYILAR YASASI colarak verdiğimiz zaaf, iyi bir yöntemi kullanmaınızı engeller veya durdurur. Bu yüzden ben sizlere bir yöntem söyleyeceğim ve geçmişe dönük olarak eğer uygulansaydı, nasıl bir getiriyi nasıl sağlayacağını göstereceğim.
Ama bir sonraki yazıda… Åžimdi yavaÅŸ yavaÅŸ YÖNTEM (STRATEJÄ°) – GETÄ°RÄ°- VADE üçgenini kafanızda oluÅŸturmaya baÅŸlayın ve ÅŸu konuda düşünmeye baÅŸlayın. EÄŸer bir kağıda talep artmaya baÅŸladığında alım yapsak ve yüzde 5 getiriyi saÄŸlayıp çıksak. Bunların yüzde 70’inde de kazanıp, yüzde 30’unda da stop yapsak acaba nasıl bir yöntem sizce uygun olurdu. Kafanızda bu tür bri stratejinin nasıl olması konusunda lütfen zihinsel çalışma yapınız…
Paranız sağlığınızı bozmasın