Yunanistan iÅŸi uzadıkça ve diÄŸer ülkelerin çözümlendi diye bakılan sorunları ortaya çıkmaya baÅŸlayınca Avrupa BirliÄŸi’nin bütünlüğünü koruyup koruyamayacağı tekrar gündeme geliyor.
Bu konuda baÅŸ sözcü olma konumunu kimseye kaptırmayan Prof. Joseph Stiglitz, “Avrupa’nın sorunlarını çözeceÄŸine iliÅŸkin tatmin edici herhangi bir görüş halen iÅŸitmedim” diyerek iÅŸi iyice çıkmaza sokuyor.
Kanımca ne Avrupa Birliği ne de Euro Bölgesi dağılır. Nedenlerini sıralayayım:
â– Euro’nun devamı konusunda güçlü bir politik kararlılık var. Tüm siyasi liderler bu görüşte.
â– TopluluÄŸa üye ülkeler, Almanya’nın liderliÄŸini kabul etmiÅŸ durumdalar. Almanya’yı anlamaya çalışıyorlar. Büyük ölçüde de kafalarındaki soruları çözme aÅŸamasındalar.
■Birliğin kredibilitesinin tekrar kazanılmasının en temel nokta olduğu görüşündeler. Bu amaca yönelik olarak mali kredibiliteyi yerleştirecek adımları attılar.
â– Avrupa Merkez Bankası’nın likidite desteÄŸiyle zaman kazanarak sorunların üzerine yavaÅŸ bir ivmeyle de olsa gidiyorlar.
â– Piyasalar da Avrupa’ya destek veriyor. Son haftalarda gösterdikleri performans bu desteklerinin bir iÅŸareti olarak nitelendirilebilir.
Dolayısıyla yukarıdaki faktörleri dikkate aldığımda Avrupa’nın bölünmesinin ya da bazı ülkelerin topluluktan ayrılmasının çok zor olduÄŸu kanısındayım.
FLORİDA ÖRNEĞİ
ABD’nin bir birlik oluÅŸturmaya çalıştığı 19. yüzyılda, bazı eyaletlerde ekonomik sorunlar ortaya çıkmasına karşın bunları çözümleyerek yoluna devam ettiÄŸini biliyoruz.
Örnek Florida. 1840 yılında Florida borçlarını zamanında ödeyemediğinden iflas durumuyla karşılaşmış.
Ne var ki birliÄŸin beraberce hareket etmesinin ekonomik gerekçelerinin saÄŸlamlığı ve bunun altında yatan güçlü politik kararlılık, borçlarını ödeyememe dolayısıyla Florida’nın topluluk dışına itilmesi gibi bir sonuç doÄŸurmamış.
Zaman deÄŸiÅŸik olsa da Yunanistan’ı Florida gibi düşünebiliriz.
Ben Yunanistan sorununun mart ayına kadar çözümleneceğini sanıyorum. Şimdi bilek güreşi sürüyor. Ama sonunda anlaşacaklar.
AnlaÅŸamasalar bile Yunanistan’ı Euro Bölgesi dışına atmaları olasılığı çok düşük.
Bu gerçeği Yunanlılar da iyi biliyorlar ve değerlendiriyorlar.
***
Çin’in büyüme sorunu
Çin yılda yüzde 10 büyüyemezse 20 milyon kişiye iş yaratamaz.
Bu kural Çin yöneticilerinin bir numaralı amacıdır. Doğrudur da.
Global kriz onları da etkiledi. Dış talepteki gerilemeleri döviz kuru politikasıyla destekleyerek durumu bugüne kadar idare ettiler.
Büyüme 2011 yılında ivme kaybetse de yüzde 8.2 oranında gerçekleşeceği bekleniyor.
Ne var ki IMF son deÄŸerlendirmelerinden birinde Avrupa’daki kriz sürer ve derinleÅŸirse Çin’in büyümesinin yüzde 4’lere inebileceÄŸi ikazını yaptı.
Ben Avrupa’da derin bir kriz beklemiyorum. Dolayısıyla Çin’in de büyümesinin yüzde 7’lerden daha düşük düzeylere ineceÄŸini sanmıyorum.
Çin ekonomisinin sert inişe geçmesini önleyecek maliye politikası gibi bir aracının olduğunu da unutmayalım. Ama zorlanıyorlar.