Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik, katıldığı bir televizyon programında asgari ücretle insanların geçinmesinin mümkün olduğunu söyleyip, 800 TL’yi iyi para şeklinde tanımladı. Sonra da sözlerinin çarpıtıldığını açıkladı.
Şimdi insafınıza sığınıyorum şu sözlerin neresi çarpıtılmış olabilir? “Asgari ücretle geçinilmez diye bir şey yok. Geçinirsiniz. Ona mahkumsanız 800 TL de büyük bir paradır. Netice itibariyle peynirin kilosunun fiyatı bellidir, ekmeğin fiyatı bellidir. Bir geçimdir sürdürebilirsiniz. Bizim meselemiz bu değil.
Bunu istismar etmemek lazım. Asgari ücret bir taban fiyattır. Biz diyoruz ki işverene bundan aşağı ücret talep edemezsin. Asgari ücret, sosyal devletin koruma aracıdır. Bunu kaldırırsanız 400 TL ücret teklif eden de olabilir.”
Birincisi en az ödenmesi gereken rakam olarak bilinen asgari ücreti sanki AKP iktidarı icat etti. Bundan önce böyle bir şey yoktu da; Bakan Çelik’in icraatı olarak mı önümüzde duruyor? Yani bu millete asgari ücret mi bahşetmişler?
İkincisi Bakan Çelik daha asgari ücretin ne kadar olduğunu bilmiyor. Asgari ücret 800 TL değil, 774 TL. Hatta tam rakamıyla vermek gerekirse 773,01 TL. ‘Aradaki fark 26 TL, ne önemi var, rakamı yuvarlamış’ diye düşünebilirsiniz. Asgari ücrete yapılan zammın 33 TL olduğunu düşünürseniz, 26 TL’nin de ne demek olduğunu anlarsınız.
Elbette bu açıklamanın ardından ciddi bir tepki oluştu. Vatandaştan siyasilere kadar herkes Bakan Çelik’in bu açıklaması üzerine yorum yapmaya başladı. Şüphesiz gelen tepkiler yoğunlaştı ki, Faruk Çelik de açıklama yapmak zorunda kaldı.
Sözlerin çarpıtıldığını, aradan cımbızla çekildiğini belirtti. Klasik bir AKP tavrı… Onlar ermiş oldukları için hiçbir konuda yanlış yapma ya da hatalı konuşma olasılıkları yok. Oysa Bakan Çelik çıkıp diyecekti ki ‘amacını aşan bir ifade kullandım, gerçek niyetim şuydu.” Bu kadar kolaydı.
Siz insanları hem açlığa mahkum edip, hem de üzerine bir de dalga geçer gibi yorum yaparsanız, tepki çekmeniz de normal. Fakat görülüyor ki, son derece önemli bir erdem olan özür dilemeyi bile beceremiyorlar.
Ancak yanlış anlaşıldığını ifade etmekle yetindi ve ‘yavuz hırsız ev sahibini bastırırmış’ diyerek Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı açıklamalarını haklılık noktasına taşımaya çalıştı. Ne dedi?
“Geçtiğimiz yıl enflasyon beklentileri 3 artı 3 iken, biz 6 artı 6, asgari ücrette yüzde 12’lik artış gerçekleştirdik. Bu yıl da yine enflasyon üzerinde artış gerçekleştirdik. Asgari ücrette 10 yıl içinde yüzde 322’lik artış söz konusu.”
O zaman konuya üçüncü bir başlık açmak gerekiyor. Senin yüzde 12 zam yaptığın yılda, ekmeğe gelen zam yüzde 60 idi. 10 yıla bakarsanız, 2002 senesinde ekmeğin kilosu 1 TL idi, şimdi 250 gramı 1 TL.
Yani artış 2002 senesinde vatandaş bugünkü gramaj üzerinden aynı parayla 4 ekmek alabiliyordu. Bu arada doğalgaza, elektriğe, ulaşıma ve nicelerine gelen zam karşısında alım gücünün eridiği de bir gerçek.
Hepsi bir yana çok övdükleri asgari ücretle bir ailede 4 kişi çalışıyor bile olsa, eve giren para yine de yoksulluk sınırının altında kalıyor. Hadi ekonomiyi yönetmeyi bilmiyorsunuz anladık da, ilkokul öğretmeniniz dört işlem de mi öğretmedi?
2002 de ekmeğin kilosu 1 TL ydide asgari ücret kaç TL ‘ydi 184 tl , şimsi 800 TL ise ekmeğin fiyatına göre gayet makul artış var ikisindede.
4 kişiyi de geçindiremediniz 4*800 = 3200 TL eder, bu elinde viski yudumlayarak ekonomi kritiği yapanlar için ep harçlığı olabilir ama vatandaş bununla geçiniyor bunu anlamak zor gelebilir bazılarına.
Tabiki gönül ister asgari ücret 1500 TL olsun chp gelse mesela kesin olurdu, ama bu hükümette doğru yolda hedeflere ulaşıldıkça o da gerçekleşecek, sizin kılıçdaroğlu gelse hemen olurdu şimdi biraz zaman alır.
Asgari ücret 2002’de 184 TL iken 740 TL’ye yükseldi. Asgari ücretle 2002 yılında 181 etmek, 21 kilo dana eti, 143 litre süt, 146 litre mazot alırken 2012 yılında alım gücü artarak 303 ekmek, 31 kilo dana eti, 371 litre süt ve 198 litre mazota yükseldi.
Ortalama memur maaşı 2002’de 578 TL iken 2012’de 2 bin 42 TL’ye çıktı. Ortalama memur maaşıyla 2002’de 569 ekmek, 67 kilo dana eti, 449 litre süt ve 454 litre mazot alınırken 2012’de bu rakamlar ekmekte 837 adete, dana etinde 87 kilograma, sütte bin 23l litreye ve mazotta 546 litreye çıktı.
En düşük memur emekli maaşı 2002’de 377 TL iken 2012’de 1084 TL oldu. 2002’de 371 adet ekmek, 44 kilo dana eti, 292 litre süt, 298 litre mazot alınırken, 2012’de 444 ekmek, 46 kilo dana eti, 543 litre süte yükseldi. Mazotta ise 290 litreye düştü.
Yapılan çalışmada asgari ücretli, memur ve emeklilerinin alım gücü kıyaslaması şöyle:
-Asgari Ücret-
Ürün Adı 2002 (aralık) 2012 (haziran)
Ekmek (Kg) 181 303
Pirinç (Kg) 85 174
Makarna (Kg) 180 335
Dana Eti (Kg) 21 31
Süt (Litre) 143 371
Yumurta (Adet) 1370 2947
Ayçiçek Yağı (Litre) 64 121
Toz Şeker (Kg) 111 251
Zeytin (Kg) 42 64
Çay (Kg) 26 54
Domates (Kg) 238 553
Kuru Fasulye (Kg) 82 144
Mercimek (Kg) 143 228
Erkek Takım elbise (Adet) 0,95 2,77
Erkek Gömlek (Adet) 5 15
Gerçek Kira Ücreti (Aylık) 1,10 1,41
Elektrik Ücreti (Kw/h) 1146 2275
Doğalgaz (M3) 492 770
Tüp Ücreti (12 Kg-Adet) 8,74 12,35
Buzdolabı (Adet) 0,21 0,64
Mazot (Litre) 146 198
-Ortalama Memur Maaşı-
Ürün Adı 2002 (aralık) 2012 (haziran)
Ekmek (Kg) 569 837
Pirinç (Kg) 265 481
Makarna (Kg) 563 924
Dana eti (Kg) 67 87
Süt (Litre) 449 1023
Yumurta (Adet) 4297 8134
Ayçiçek Yağı (Litre) 200 334
Toz Şeker (Kg) 347 692
Zeytin (Kg) 133 175
Çay (Kg) 83 150
Domates (Kg) 748 1526
Kuru Fasulye (Kg) 257 398
Mercimek (Kg) 448 628
Erkek Takım elbise (Adet) 2,97 7,65
Erkek Gömlek (Adet) 16 33
Gerçek Kira Ücreti (Aylık) 3,44 3,89
Elektrik Ücreti (Kw/h) 3595 6278
Doğalgaz (M3) 1543 2125
Tüp Ücreti (12 Kg-Adet) 27 34
Buzdolabı (Adet) 0,65 1,77
Mazot (Litre) 457 546
-En düşük memur emekli maaşı-
Ürün Adı 2002 (aralık) 2012 (haziran)
Ekmek (Kg) 371 444
Pirinç (Kg) 173 255
Makarna (Kg) 367 490
Dana eti (Kg) 44 46
Süt (Litre) 292 543
Yumurta (Adet) 2799 4319
Ayçiçek Yağı (Litre) 130 177
Toz Şeker (Kg) 226 368
Zeytin (Kg) 87 93
Çay (Kg) 54 80
Domates (Kg) 487 810
Kuru Fasulye (Kg) 167 212
Mercimek (Kg) 292 334
Erkek Takım elbise (Adet) 1,93 4,06
Erkek Gömlek (Adet) 11 23
Gerçek Kira Ücreti (Aylık) 2,24 2,07
Elektrik Ücreti (Kw/h) 2342 3334
Doğalgaz (M3) 1005 1128
Tüp Ücreti (12 Kg-Adet) 18 18
Buzdolabı (Adet) 0,42 0,94
Mazot (Litre) 298 290