Dün Afrin konusunda geliÅŸmelerle birlikte seans sonuna doÄŸru borsaya sert bir satış gelirken, dolar/TL kuru 3.77 seviyelerinden 3.81’e doÄŸru hareket etti. Suriye güçlerinin Afrin’e hareket ettiÄŸi bilgisiyle oluÅŸan bu dalgalanmanın sonrasında piyasalarda ne tür reaksiyonlar görebiliriz?
Yukarıdaki grafikte BIST-100 endeksinin günlük hareketleri görülüyor. Birçok kiÅŸinin fark edeceÄŸi ÅŸekilde, günlük grafiklerde omuz-baÅŸ-omuz formasyonu oluÅŸtu. Bu görüntüye bakıldığında “112.500 desteÄŸi aÅŸağı kırılacak, endeks 102-103 bin aralığına düşecek” yorumu yapılabilir. Fakat tabi ki konu bu kadar basit deÄŸil. Bu grafiÄŸe bakan biri hemen “Endeksin 112.500’ü aÅŸağı kırıp 102.500’e kadar gerileyeceÄŸini düşünebilir ve o seviyeyi hedef verebilir. Bu tür bir yorumu okuyan beynimiz, sanki 1-2 gün içinde böyle bir düşüş olacakmış gibi kendini hazırlar ve beklenti yaratır. Fakat, piyasalar açılıp endeks yeniden yukarı doÄŸru hareket ederse fiyatlar bu beklentiyi yanlışlamış olur. Okuyucular ise her an fiyatları izledikleri için ormana deÄŸil, yaprakların damarlarına bakmakla meÅŸguldürler. “Yatırımcı ve Teknik Analiz Sorgulanıyor” isimli kitabımda omuz-baÅŸ-omuz (OBO) formasyonunu anlatırken, geçmiÅŸten örnekler vermiÅŸtim ve örneÄŸin Petkim için geçmiÅŸte 13 defa OBO formasyonu oluÅŸmuÅŸ ve bunu 7 tanesinde aÅŸağı kırılmış, 6 tanesinde de yukarı yönlü hareket devam etmiÅŸti. Yani kitaplarda anlatılan teknik analizin yargıları kesin gibi görünse de, oturup istatistiksel çalışma yaptığınızda, çoÄŸu göstergenin kullanılışında %60-70 doÄŸru sinyal almanın bile ne kadar zor olduÄŸunu görebiliyorsunuz. ÖrneÄŸin stokastik göstergesi kendi sinyal çizgisini yukarı kestiÄŸinde alım yapıp, aÅŸağı kestiÄŸinizde satış yaptığınızda, eÄŸer fiyatlar yatay bir kanalda hareket ediyorsa ciddi zararlar oluÅŸabiliyor. Ama yükselen bir trend mevcutsa, bu strateji ile kazanç saÄŸlasa da, o sırada hareketli ortalamaları veya RSI göstergesini kullanmak da para kazandırabiliyor ama alıp satmayan ve elinde tutanlar daha çok kazanıyor. Åžunu söylemek istiyorum ki; teknik analiz aslında her duruma uygun birçok yorum geliÅŸtirmiÅŸ durumda. ÖrneÄŸin yukarıdaki grafikte eÄŸer 112.500 seviyesi aÅŸağı kırılırsa SAT sinyali gelmiÅŸ olur. Bu durumda herkes 102-103 bin aralığını bekler, yani beynimiz 102-103 bine düşeceÄŸine dair çıpa oluÅŸturur. Fakat endeks, 112.500’ü aÅŸağı kırıp 110 bin seviyesinde destek oluÅŸturup yeniden 113 bin seviyesinin üzerine çıkabilir. Bu tür bir durumda da, teknik analiz bundan “Ayı tuzağı” olarak bahseder.
İşte bu yüzden safi teknik analiz yapmak yetersizdir. Fundamental (Temel) analiz ise makro gelişmeleri de göz önünde bulundurarak yorum yapmak anlamına gelir. Şu an küresel konjonktürden soyutlanmış bir analiz yapmak anlamlı olmaz. Dış piyasalara baktığımızda dün ABD endekslerinde gerilemeler vardı. Şubat ayı başından şu ana kadar borsaların getirilerine baktığımızda, aşağıdaki grafik ortaya çıkıyor.
Dikkat edilirse genel olarak borsalardaki getiriler negatif olmuÅŸ durumdadır. ABD endekslerindeki sert geri çekilmelerin küresel olarak genele yayıldığını da görüyoruz. Ä°ÅŸte bu nedenle, sadece BIST-100’ün günlük grafiklerine bakarak teknik yorum yapmak tutarlı olmayabiliyor. ABD’de yeni bir satış dalgası veya alım dalgası, bir anda borsamızın genel gidiÅŸatını deÄŸiÅŸtirebiliyor. Ä°ÅŸte bu nedenle, belirli sabit bir fikre takılıp kalmak yerine, ÅŸartların her an deÄŸiÅŸeceÄŸini bilerek, mutlaka B planı yapmak, alım yapılmışsa ters bir geliÅŸme olduÄŸunda nerede stop yapacağınıza karar vermek, ya da satış yapmışsanız, nerede alım yapacağınıza önceden karar vermek ve bu plana uymak saÄŸlıklı ve istikrarlı getiri saÄŸlamak açısından çok önemlidir.
Tüm bu eÄŸitici bilgiler sonrasında, endeksin yukarıda verdiÄŸim grafiÄŸine iliÅŸkin yorumum aÅŸağıdadır…
- Şu an borsaya talep zayıftır.
- Küresel borsalar, özellikle ABD’deki faiz artışlarından negatif etkilenmektedir
- ABD’de sert düşüş sonrasında, normal bir geliÅŸme olan yukarı yönlü tepki gelmiÅŸ ama son 3-4 gündür artış durmuÅŸtur. Dünkü %1 üzerindeki düşüş sonrasında yeniden satış baskısı gelme ihtimali vardır.
- Bu akÅŸam 22:00’de açıklanacak olan, FED toplantı tutanakları sonrasında özellikle o sırada açık olan FX piyasalarında dalgalanma beklenmektedir. Güvercin mesajlar doları gevÅŸetirken, eÄŸer mesajlar ÅŸahin olursa dolarda yukarı yönlü hareketler görebiliriz.
- Borsada yeni alım düşünenler için bu şartlar altında 117.500 seviyesinin yukarı kırılması beklenmelidir. Bu seviyenin yukarı kırılması OBO formasyonunu bozacaktır.
- Elinde hisse olanlar için ise; iki tür hisse vardır. Endeksle uyumlu hareket edenler, endeksle uyumlu hareket etmeyenler. Eğer banka ve holding hisseleriniz varsa bunlar endeksle uyumlu hareket edecekleri için, önemli bir getiri beklenmemeli. Endeksle uyumlu olmayan ve kendi dinamikleriyle hareket eden hisseler için, o hisseler hakkında temel ve teknik analize göre karar vermelisiniz.
Bugün Avrupa ülkelerinde Åžubat ayı PMI deÄŸerleri açıklanacak. ABD’nin PMI verisi de TSÄ° 17:45’de açıklanacak. AFrin konusundaki geliÅŸmelerin dün yarattığı stres bugün hafiflemiÅŸ görünüyor. Borsa düne göre 1500 puan yukarıda açıldı ve 115.150 civarında iÅŸlem görüyor. Tahminen bugün 114 bin ile 116 bin aralığınd dalgalanan bir endeks göreceÄŸiz, fakat açılıştaki yükseliÅŸe fazla kanmamak gerekir. Afrin konusu dikkatle takip edilecektir. Ama piyasalar üzerindeki etkisi dünkü güçte olmaz. Güçlü etki için daha farklı ve beklenmedik geliÅŸmelerin olması lazım.
DOLAR
Dolar dün 3.81’i gördü ve ÅŸu an 3.7860 seviyesinde bulunuyor. Bugün gün içinde dolar 3.78 seviyesini destek yaparak yeniden 3.80’e doÄŸru bir hareket yapabilir. 3.78 aÅŸağı kırılırsa 3.7620 seviyesi güçlü destek olacaktır. Dolarda orta ve uzun vadede yukarı yönlü eÄŸilimin devamını bekliyorum. 3.75 ile 3.80 aralığı orta ve uzun vadeli yatırım için uygun görünüyor.
Herkese bol kazançlı bir gün olmasını dilerim.
nisan 10 kadar dolar 3,95 TL euro 4,885 TL borsa ise 100 000-95750 olmasını beklemekteyim.
+1
YaÅŸar bey merhaba
1,5 yıldır Bağfaş hissesi taşıyorum ve zarardayım. Endeksin çok altında kaldı. Bu hisse senedi hakkında düşünceniz nedir acaba, boşuna vakit kaybımıdır beklemek? Yardımcı olursanız çok sevinirim.
merhaba;
her ay 100 tl lik hisse mi , yoksa bireysel emeklilik almak mı daha avantaj? sanırım ikisi aynı anda olursa Ballı Lokma tatlısı olur? :-)
teşekkürler.
Merhaba YaÅŸar Bey,
Türkiye’de halka arzların hepsi olmasa da büyük çoÄŸunluÄŸu, borsada iÅŸlem görmeye baÅŸladıktan sonra halka arz fiyatının çok altına iniyor. Ben geçmiÅŸte Turkcell hisseleri ilk halka arz edildiÄŸinde bunu yaÅŸamış ve halka arzlara katılmama kararı almıştım. (45 bin fiyatla almış, 49.500 olan ilk tavanının arkasından çökmüştü ve ben zararla satabilmiÅŸtim) Sadece bir Yatırım Ortaklığından (ATSYO) iyi bir kazanç saÄŸlayabilmiÅŸtim çok yıllar önce.
Mesela bir kaç yıl önce Asil Çelik hissesi 250 TL den halka arz olundu ve kısa süre sonra 2 – 3 TL ye kadar indi. Ne dramatik düşüş deÄŸil mi ? 24 Ocak 2018 de iÅŸlem görmeye baÅŸlayan Trabzon Liman Ä°ÅŸletmeciliÄŸi de keza öyle. Ä°lk gün satabilen kurtuluyor. Hatta bazen halka arz fiyatını asla bir daha göremiyor alanlar. Bu örnekleri gördükçe kararımdan pek te piÅŸmanlık duymuyorum. Sadece geçenlerde Enerjisa hissesi üzerinde epey kafa patlattım ama kararım deÄŸiÅŸmedi.
Sermaye piyasalarına güven duyulabilir mi bu şekilde ? Ben kesinlikle güven duymuyorum. Halka arzlar artık soygunun başka adı olmuş oluyor ve SPK başta olmak ilgili kuruluşlar bu soygunu seyrediyor. Bunu sadece ben değil çevremdekiler de dillendiriyorlar.
Bu konuda düşüncelerinizi öğrenmek isterim.
Yapılan uluslararası bilimsel çalışmalarda da benzer bir sonuç söz konusudur. Halka arzlardan alım yapmak yerine benzer karlılık ve mali yapıda olan hisselerden alım yapıldığında, halka arzların getirisini en az ikiye katlıyor. Ben de halka arzlardan alım yapılmasının pek akıllıca olmadığını düşünüyorum. Bu noktada SPK’nın yapabileceÄŸi bir ÅŸey yok. Bir ÅŸirket 3 lira etmeyecek hissesini 3o liradan satabilir. SPK fiyat belirleyemez. Sadece yatırımcıların doÄŸru karar vermesini saÄŸlayacak tüm detay bilgileri açıklamasını saÄŸlayabilir. Ama alanlar ilk gün kârlı satarım diye alıyorlarsa 30 liradan bile alabilirler. Bu durum ABD’de de böyledir. Hiçbir düzenleyici kurum fiyatı belirlemez.